Dijital miras nasıl hazırlanır? Nasıl korunur?

Dijital dünyada kullanıcıların ayak izi; finansal hesaplar, aile fotoğrafları, müzik koleksiyonları, sosyal medya ve e-posta hesaplarını içerebiliyor, ancak bunlarla sınırlı değil. Örneğin Google; e-posta, fotoğraf ve bulut depolama alanı sağlarken, Spotify kullanıcıların favori çalma listelerini saklıyor.

Eğer önemli belgelerinizi ve aile fotoğraflarınızı bulutta saklıyorsanız: hayatınızı kaybettiğinizde, bu dosyalara başkalarının erişmesi ve muhtemelen bunları yönetmesi gerekebiliyor. Bu alanda en önemli hususlardan biri olarak ise sosyal medya profillerinizin anılaştırılmasını veya silinmesini isteyip istemediğiniz veya bu kararı siz öldükten sonra başkalarına bırakmanız kritik öneme sahip.

Ölüm sonrasında dijital hayatımızdaki izler ne olacak ve kim takip edecek? Siber güvenlik kuruluşu Eset’ten Kıdemli Güvenlik Uzmanı Tony Anscombe, bu rahatsız edici ama düşünülmesi gereken konuyu analiz etti. Anscombe, Facebook, Instagram, Twitter gibi sosyal medya devlerinin dijital miras ve mirasçı konusuna yaklaşımlarını mercek altına aldı.

‘BEN ÖLÜNCE FACEBOOK HESABIM DA ÖLÜYOR MU?’

Vasiyette, mülk, finans ve varlıklara bakacak ve bunları isteklerinize göre dağıtacak güvenilir birini atamanın yaygın bir uygulama olduğunu belirten Tony Anscombe, “Bugünün dünyası, dijital varlıkların sorumluluğunu almak ve işlemek yani hesapları-profilleri silmek, dönüştürmek, indirmek ve yönetmek için bir dijital yürütücüye de ihtiyacınız olabileceği anlamına gelir” dedi.

Kullanıcıların önemli finansal varlıkları listelediği gibi, dijital varlıkları ve bunların her biri için özel talimatlarının ne olduğunu da listeleyebileceğine dikkat çeken Tony Anscombe, “Böylece geride bıraktığınız insanlar arasında karışıklık veya anlaşmazlık olmaz. Şimdilik, tüm devletler veya ülkeler dijital yürütücülerin yasal statüsünü tanımıyor, ancak merhumun kesin isteklerini gösterdiği için yasaların izin verdiği yerlerde yakınları tarafından saygı duyulacağı umuluyor” hatırlatmasını yaptı.

HANGİSİNDE UYGULAMA NASIL?

Birisinin vefat ettiğini bildirirken çoğu servis sağlayıcının; vekaletname, doğum belgesi, vasiyetname veya miras mektubu gibi ortak belgeler istediğini ifade eden Tony Anscombe, ölüm belgesi gibi ölümü doğrulayan resmi belgelerin de sunulmasının gerekebildiğinin altını çizerek, popüler hizmetletin bu konudaki yaklaşımı hakkında şu bilgileri verdi:

Facebook:

Sosyal ağ Facebook, bir mirasçı atamanıza izin verir ve atanan kişiye hesabı anma ve son bir mesaj gönderme yetkisi verir. Mirasçı ayrıca istenmeyen anma mesajlarını silebilir, etiketleri kaldırabilir, arkadaşlık isteklerine cevap verebilir, hesap silme talebinde bulunabilir. Facebook'ta mirasçı işaretlemek için “Facebook'ta hesabıma nasıl hesap vârisi eklerim veya hesap vârisimi nasıl değiştirir ya da kaldırırım?“ kısmını inceleyebilir, yönergeleri takip edebilirsiniz. Başka bir seçenek, hesabın silinmesini istemektir. Ancak unutmayın, silme işlemi bir kez yapıldığında geri alınamaz.

Instagram:

Garip ama Facebook'un sahip olduğu Instagram, bir mirasçı atamanıza izin vermiyor. Hesap, doldurulması gereken farklı online formlarla anılaştırılabilir ve silinebilir. Bu formlar ölüm belgesi gibi ölüm kanıtı sağlayan belgeleri içermelidir. Hesabın silinmesi isteniyorsa, bu işlem yakınlığını ve yetkilerini kanıtlayabilecek en yakın aile üyesi tarafından yapılmalıdır.

Google:

Google farklı bir yaklaşım benimsiyor ve bir “Etkin Olmayan Hesap Yöneticisi“ kullanıyor. Kullanıcılar hesaplarına belirlenen süre boyunca giriş yapmazsa önceden kayıtlı bir telefon numarası ve e-posta adresine 1 ay öncesinden bildirim gönderiliyor. Etkin olmadan bekleme süresi 3, 6, 12 veya 18 ay olarak ayarlanabiliyor. Bir sonraki adım, hareketsizlik süresine ulaşıldıktan sonra yanıt veremediyseniz kime bildirim gönderileceğini seçmek ve hangi veri ve hizmetlere erişebileceklerine karar vermektir; liste uzun. Belirlenen kişi e-posta ile bilgilendirilecek ve kimliği önceden tanımlanmış bir telefon numarası aracılığıyla çok faktörlü kimlik doğrulaması kullanılarak doğrulanacaktır. Daha sonra bu kişi, seçilen verilerin bir kopyasını indirebilecek. Son adım, YouTube videoları gibi halka açık içerikleri bulunan hesapların silinip silinmeyeceğine karar vermektir. Etkin Olmayan Hesap Yöneticisi birçok seçenek sunuyor. Bunlar, bu araştırmamda tanık olduğum en kapsamlı olan seçenektir.

LinkedIn:

Bir diğer sosyal ağ LinkedIn, bir hesabı silmek için, onu raporlayarak Instagram'ınkine benzer belgelenmiş kanıtlar sunmanızı istiyor.

Twitter:

Sosyal paylaşım platformu Twitter, hesabı devre dışı bırakmak için bir forma yönlendiriyor.

Snapchat:

Bir diğer sosyal ağ Snapchat ise sadece bir form aracılığıyla hesap silme imkanı sunuyor.