Deri kanserleri farkındalık ayında uyarı: Sarı saçlı, mavi gözlü olmak deri kanserlerine yatkınlığınızı artırabilir
Beyaz ten, sarı saç, mavi göz çoğu kişiye güzellik çağrışımı yapsa da bu özelliklerin yaratacağı riskin farkında olmak ve önlem almak gerekiyor. Uzmanlar bu kişilerin deri kanserleri oluşumuna daha yatkın olduğunu belirtiyor ve erken teşhis ile düzenli kontrollerin önemine dikkat çekiyor. Habertürk Sağlık Yazarı Ceyda Erenoğlu'nun haberi
Mayıs ayı her yıl ‘Deri kanserleri farkındalık ayı’ olarak kutlanıyor ve bu kanserler dünyada en sık gözlenen kanserler arasında yer alıyor. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Tıp Fakültesi Ankara Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi, Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ülker Gül, deri kanserleri içinde en sık rastlananın ‘melanom dışı deri kanserleri’ olduğunu söyleyerek konuyla ilgili önemli bilgiler veriyor.
HANGİ TİP?
Prof. Dr. Ülker Gül; “Deri kanserleri köken aldığı hücreye göre isimlendiriliyor. Buna göre derinin keratinosit hücrelerinden köken alan kanserlere toplu olarak ‘melanom dışı deri kanserleri’, melanosit hücrelerinden gelişen kanserlere ise ‘melanom’ adı veriliyor. Melanom dışı deri kanserleri dünyada en sık görülen kanserler arasında bulunuyor. Bu kanser tipi bazal hücreli ve yassı hücreli olarak ikiye ayrılıyor. Melanom dışı deri kanserlerinin yaklaşık yüzde 75’ini bazal hücreli kanser, yüzde 25’ini ise yassı hücreli kanser oluşturuyor”diyor. Bu kanserlerin gelişiminde rol oynayan risk faktörler aşağıdaki gibi sıralanıyor:
RİSK FAKTÖRLERİNE DİKKAT!
*Açık tenli, mavi gözlü, sarı veya kızıl saçlı olmak, kolay bronzlaşamamak
*Ultraviyole B ( Yeryüzüne ulaşan UV ışını içindeki UVB’nin miktarındaki artışa paralel olarak deri kanseri sayısı da artış gösteriyor.)
*Ailede deri kanseri bulunması
*Hastaya geçmişte deri kanseri teşhisi konması
*Bazı genetik hastalıkların varlığı (Kseroderma pigmentozum, epidermodisplazia verrusiformis gibi)
*Bağışıklık sisteminin iç organ kanseri, organ nakli, kanser ilacı kullanımı gibi faktörlerle baskılanması
*Arsenik, katran, zift, aromatik hidrokarbonlar gibi kansere neden olan kimyasal maddelere temas
*Yanık skatrisi (nedbe dokusu) gibi nedbe dokusu varlığı. Kansere öncülük eden solar keratoz, Bowen hastalığı, lökoplaki gibi deri bulgularının bulunması
*Genital bölgede siğil (Human Papilloma virüs), röntgen ışınları ve deriye uzun süreli tekrarlayan sıcak uygulamaları.
DERİ KANSERİ OLASILIĞINI DÜŞÜNDÜREN DURUMLAR
Prof. Dr. Ülker Gül, “Melanoma dışı deri kanserlerinde, normal deri üzerinde aniden ortaya çıkan, hızla büyüyen, üzerinde yara olan ve tedavi ile iyileşmeyen bulgularda akla deri kanserleri gelmelidir. Solar keratoz, Bowen hastalığı, lökoplaki gibi mevcut deri bulguları üzerinde değişiklik oluşması, büyümesi ve yara oluşumunda da deri kanseri olasılığı düşünülmelidir” diyor.
DERİ ÜZERİNDE BU DEĞİŞİKLİKLERE DİKKAT!
Melanomlar başlangıçta ben (nevüs) görünümünde kahverengi /siyah renkli leke ya da kabarıklık şeklinde gözleniyor. Normal deri üzerinde gelişebileceği gibi benler üzerinde de gelişebiliyor. Kahverengi /siyah renkli leke ya da kabarıklığın asimetrik olması, hızla büyümesi, üzerinde farklı renklerin bulunması ve yara oluşması gibi bulgular gözleniyorsa melanomdan şüphelenilerek bir uzmana başvurulması gerekiyor. Prof. Dr. Ülker Gül, “Melanoma dışı deri kanserlerinin (bazal hücreli kanser ve yassı hücreli kanser) seyri genellikle iyi olsa da melanom isimli deri kanserinin seyri daha ciddidir. Bu noktada erken tanı çok önemli olduğu için ayda bir derinin tüm bölgelerini muayene etme alışkanlığı kazanmak gerekir. Bu nedenle derinizde farklı bir bulgu gördüğünüzde mutlaka bir dermatoloğa başvurmalısınız” diyor.
