Daha sağlıklı bir hayat ve daha konforlu bir yaşlılığın formülü kas kütlesini artırmak olabilir mi? Kas kütlesini artırmanın sağlık üzerindeki etkileri
Düzenli spor yapmak ve sağlıklı beslenmek bu çağın trendlerin biri evet ama bu hayat tarzının bize ısrarla öğütlediği bir cümle var ki doğruluğunu tartışmak bile anlamsız... Nedir o cümle dediğinizi duyar gibiyiz. Hemen söyleyelim: Sağlıklı bir hayat sürmenin ve daha acısız bir ihtiyarlık yaşamanın yolu vücudun kas kütlesini artırmaktan geçiyor. Kasların vücuttaki işlevini ve sağlığa etkisini öğrenince siz de hak vereceksiniz!
İnsan vücudu oldukça karmaşık bir yapıya sahiptir. Vücudun varlığını fonksiyonel olarak sürdürebilmesi için her santimi ince ince hesaplanmış bir yapı bulunur. Vücudun ana bileşenleri kas, yağ ve sudur. Kas, yağ ve suyun arkasında organlar ve iskelet-kemik sistemi yer alır. Bu görüntü kan ve sinir sistemiyle sarılıdır. Bu bütün parçayı sarmalayan son halka ise deridir. Peki, bu kadar parçalı bir yapıda neden en önemli şeyin kas kütlesini korumak ve hatta artırmak olduğunu söylüyorlar, hiç düşündünüz mü?
Kas kütlesini artırmak sadece profesyonel sporcuların ya da vücut geliştirme heveslilerinin işine yarar sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Bunun önemini anlamak için önce kasların vücudumuzda nerelerde görevli olduğunu bilmek gerekir.
KASLAR VÜCUDUMUZDA NE İŞE YARAR?
Kas kütlesi tanımı ile neyden bahsettiğimizi anlatarak başlayalım. Kas kütlesi derken vücudunuzda yer alan iskelet kaslarını, düz kasları (iç organların duvarlarında bulunan) ve kalp kasını bir arada düşünüyoruz. Vücudunuzun toplam kas miktarı kas kütlesini oluşturuyor ve insan vücudunda 600'den fazla kas olduğu söyleniyor! Yani önemsenmesi mantıksız bir konu değil...
Kaslar belki de on binlerce küçük kas lifinin bir araya gelmesiyle oluşuyor. Aslında elastik bir yapıya sahipler yani doku olarak sert ve dışarıya duyarsız sayılmazlar. Örneğin, sinir hücrelerinin yaptığı uyarılar her bir kas lifi tarafından hissedilir! Bir kasın gücünü içerdiği lif sayısı belirler.
Kaslar vücudumuzdaki enerji üretimini sağlar. Kas liflerinin mekanik enerjilerini kullanarak el birliği ile ürettikleri adenozin trifosfat (ATP), vücudun enerji ihtiyacını karşılar. Her kas grubunun faaliyet gösterdiği alan farklılık gösterir. Örneğin, iskelet kasları vücudun dışarıya bakan tarafını kaplayan kas grubudur ve görev alan uzuvların hareket edebilmesidir. Canlıların koşmasını, yürümesini, konuşmasını, gözlerini hareket ettirmesini, başını, parmaklarını, kollarını hareket ettirebilmesini iskelet kasları sağlar. Ayrıca yüz ifadeleri ve mimikler de iskelet kaslarının görev alanlarındandır.
Vücudunuzun duruşu ve dengesi de bu kas grubunun kontrol ettiği alanlardır. Kemiklerinizi onlar korur. Kaslar kasıldıkça bir ısı üretir bu ısı da vücut ısımızı oluşturur. İskelet kaslarının hepsi insanın bilinçle kontrol edebildiği kaslardır. Düz kaslarda durum biraz daha farklı olur. İç organları saran kaslar olduğu için bu kaslarımızı bilinçle yönetemeyiz. Onlar kendiliğinden çalışır. Mesela göz bebeklerinizin ışık görünce küsülmesi düz kasların siz farkında olmadan verdiği bir reaksiyondur! Kalp kası malumunuz, sadece kalbin işleyişinden ve kan dolaşımından sorumludur...
Bütün bu hikayede bizim için önemli olan grup iskelet kaslarıdır çünkü bu grubu biz bilincimizle yönlendirebilir ve gücünü artırabiliriz. Eğer vücudunuzdaki kas kütlesini artırırsanız bunun ilk dönüşü enerji üzerine olacaktır. ATP, vücudumuzun fonksiyonel kapasitesini gerçekleştirmede görev alır. Bunlardan biri de metabolizmanın işleyişidir. Kas kütleniz fazla olduğunda çok fazla ATP üreteceksiniz bu da metabolizmanızın çok daha fazla çalışmasına neden olacak. Kaslarınız siz dinlenirken bile enerji üretir. Ne kadar çok enerji o kadar hızlı bir metabolizma, ne kadar hızlı metabolizma o da daha fazla kalori yakmak anlamına gelir!
KAS KÜTLESİNİ ARTIRMAK NE İŞİMİZE YARAYACAK?
Kas kütlesi artınca daha güçlü bir iskelet sistemine sahip olacaksınız. Uzun süre ayakta kalınca yorulanlar, gün içinde fiziksel aktivitesi artınca gece kolu bacağı ağrıyanlar var ya, işte onların genelde kas kütlesi az oluyor desek yalan söylemiş olmayız. Kas kütlesini artırmak sizi daha güçlü ve dayanıklı yapacak. Bu da kaslarınızın bağlı olduğu iskelet yapısına yansıyacak. Kemiklerinizin de yoğunluğu artacak.
Canlıların vücudunda yaşlanma artıkça kas kaybı artar. Yani kas kaybetmek yaşlanmanın bir getirisi ve kaslarınız kayboldukça hareketiniz azalacak, vücut ısınız düşecek, metabolizmanız yavaşlayacak ve kemikleriniz zayıflayacak... Eğer, vücudunuzun kas kütlesini artırmazsanız ihtiyarlıkta yaşayacağınız şeyler bunlar olacak ama eğer kas kütlesini erkenden artırırsanız bunları yaşamanız oldukça geç olacak. Kaslarınız sizi yaşlılıkta da güçlü ve dinç tutmaya devam edecek. Kas kütlesi az olan biri 60 yaşında güçten düşecekse kas kütlesi yüksek olanlar 70 belki 80'e kadar kendini iyi hissetmeye devam edecek...
Kas kütleniz yüksek olursa işleyen bir dolaşım, sindirim, ve sinir sistemine sahip olursunuz. Bu da hormon düzensizlikleri yaşamanızı geciktirir. Örneğin, insülin direnci ve kan şekeri ile ilgili hastalılarla uğraşma olasılığınız epey azalır. Ayrıca kas kütlesinin yüksek olması vücudun yağ bağlamasını da önler. Yıllar geçer ama siz yüksek kas kütleniz sayesinde hem sağlıklı hem de şekli güzel bir vücuda sahip olmaya devam edersiniz.
Fonksiyonel kapasite bir sistemin maksimum verimle işleyebilmesini karşılayan bir terimdir. Kas kütlenizi artırdığınızda vücudun hem fiziksel hem de psikolojik olarak fonksiyonel kapasitesini artırmış olursunuz.
Kas kütlesini korumak ve artırmak için olmazsa olmaz üç adımdan bahsedebiliriz. Düzenli antrenman, doğru beslenme ve yeterli dinlenme. Kötü beslenip düzenli spor yapmanız kas kütlesini büyütmede işinizi zorlaştırabilir. Yeterince dinlenmeden yoğun antrenmanlar yapmak bu konuda pek işinize yaramaz. Kaslarınızın maksimumunu kullandığınız antrenmanlara yönelmeli, kas oluşumunu destekleyen protein ağırlıklı beslenmeyi alışkanlık haline getirmeli, kaslarınızın dinlenip kendini tamir edebilmesi için onlara yeterli iyileşme süresini tanımalısınız. Kaslarınız ne kadar gülü olursa vücudunuz, sağlığınız iç huzurunuz da o kadar yüksek olur.
