Cumhuriyet'in 100. yılında 100 önemli değer
Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk, 10. Yıl Söylevi'nde ulusuna "Yurttaşlarım! Az zamanda çok ve büyük işler yaptık. Bu işlerin en büyüğü, temeli Türk kahramanlığı ve yüksek Türk kültürü olan Türkiye Cumhuriyeti'dir" sözleri ile seslendi. Bugün Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yaşını coşkuyla kutlarken, tarihte eşi benzeri olmayan fedakarlıklarla kazanılan bu vatanın 100 yıl içerisinde kazandığı maddi ve manevi değerlerden bazılarını sizler için derledik.
- 15
1928 - MİLLET MEKTEPLERİ AÇILDI
Harf devrimi'nden sonra yeni alfabenin hızla öğretilmesi için "Millet mektepleri" açıldı.
- 16
1928 - TAKSİM CUMHURİYET ÂBİDESİ GÖRKEMLİ BİR TÖRENLE AÇILDI
- 17
1929 - ZEYTİN POLİTİKASI OLUŞTURULDU
Cumhuriyet'in ilk yıllarında tarımsal üretime büyük önem verildi. "Ölmez ağacı" olarak bilinen zeytin, üretimde başı çekti. Üretimin dış ticatere doğru gerçekleştirilebilmesi için zeytin ve zeytinyağı politikası yasal düzenlemeleri yapıldı.
-
- 18
1930 - ŞADİYE HANIM TÜRKİYE'NİN İLK BELEDİYE BAŞKANI
1930 yılında kadınlara belediye seçimlerine katılma hakkı verildi. Artvin'in Yusufeli ilçesine bağlı Kılıçkaya'nın belediye başkanı seçilen Şadiye Hanım, ülkemizde siyasi bir mevkiye seçilen ilk kadın oldu.
- 19
1931 - İLK SESLİ VE ŞARKILI TÜRK FİLMİ “İSTANBUL SOKAKLARINDA” İZLEYİCİSİYLE BULUŞTU
Yönetmenliğini Muhsin Ertuğrul ve İhsan İpekçi'nin üstlendiği, iki adamın aynı kadına âşık olmasını konu alan “İstanbul Sokaklarında” 1931 yılında gösterime girdi.
- 20
1931 - ÜLKENİN EKONOMİK KALKINMASINI DESTEKLEMEK İÇİN KURULAN 'TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI' FAALİYETLERİNE BAŞLADI
-
- 21
1931 - TÜRK TARİH KURUMU AÇILDI
- 22
1932 - TÜRKİYE'NİN İLK DÜNYA GÜZELİ: KERİMAN HALİS
Keriman Halis, Türkiye güzeli seçilmesinin ardından 31 Temmuz 1932'de Belçika'da düzenlenen Dünya Güzellik Yarışması'nda ülkesini temsil etti. 28 üyeli jüriden 25 oy alarak birinci seçildi.
- 23
1932 - MİLLİYETÇİLİK İLKESİ DOĞRULTUSUNDA TÜRK DİLİ TETKİK CEMİYETİ KURULDU
-
- 24
1933 - “SÜMERBANK” KURULDU
Sanayileşme ve ekonomik büyüme için önemli bir adım atılarak “Sümerbank” kuruldu.
- 25
1933 - REMZİYE HİSAR, SORBONNE'DAN DOKTORA ALAN İLK TÜRK KADIN
Uluslararası çalışmalarıyla dikkatleri çeken Hisar, 1955'te “Offıcıel D'académıe” nişanına layık görüldü. Yurda döndükten sonra İstanbul Üniversitesi, Hıfzıssıhha ve İstanbul Teknik Üniversitesi'nde görev yapan Remziye Hisar, genç Cumhuriyet'in namzet modern kadınlarından biri oldu.
- 26
1933 - DARÜLFÜNUN İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ'NE DÖNÜŞTÜRÜLDÜ
-
- 27
1933 - ONUNCU YIL MARŞI BESTELENDİ
- 28
1934 - SOYADI KANUNU
1934 yılında çıkarılan kanuna göre, her vatandaşın bir soyadına sahip olması şarttı. Soy, cins, mezhep gibi bireyler arasındaki farklılıkları vurgulayan sıfatların kullanılması da hemen akabinde yasaklanmıştı.
24 kasım 1934 günü TBMM'de yapılan bir oturumda, Gazi Mustafa Kemal Paşa'ya “Atatürk” soyadının verilmesi kararlaştırıldı.
- 29
1934 - BİRİNCİ BEŞ YILLIK SANAYİ PLANI AÇIKLANDI
-
- 30
1935 - ANKARA DİL VE TARİH-COĞRAFYA FAKÜLTESİ KURULDU
- 31
1936 - CUMHURİYETİN İLK BARAJI OLAN ÇUBUK BARAJI'NIN YAPIMI TAMAMLANDI
- 32
1937 - ANAYASADA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLE TÜRKİYE CUMHURİYETİ TAM ANLAMIYLA LÂİK BİR DEVLET OLDU
-
- 33
1938 - BEDEN TERBİYESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURULDU
Uzun savaşların getirdiği yoksulluk, eğitimin hem sınırlı olması hem de sürekli kesintiye uğraması genç nüfusun gelişimini ve sağlıklı nesillerin yetişmesini imkânsız hale getirdi.
Bu nedenle Cumhuriyet’in en önemli adımlarından birisi, gençlerin eğitimini ve gelişimini güvence altına almak için atıldı ve 1938’de Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü kuruldu.
- 34
1939 - HATAY, ANA VATANA KATILDI
- 35
1940 - EĞİTİMİ KIRSALA YAYMAK AMACIYLA KÖY ENSTİTÜLERİ KURULDU
-
- 36
1941 - MATEMATİKÇİ CAHİT ARF “ARF DEĞİŞMEZİ”Nİ BULDU
- 37
1942 - AYDIN SAYILI, DÜNYADAKİ İLK BİLİM TARİHİ DOKTORU UNVANINI KAZANDI
- 38
1945 - TÜRKİYE, BİRLEŞMİŞ MİLLETLER’E ÜYE OLDU
-
- 39
1946 - MİLLİ KÜTÜPHANE KURULDU
- 40
1947 - MÜZEYYEN SENAR LIDO MÜZİK HOLÜNDE SAHNE ALDI
“Cumhuriyet'in divası” olarak anılan Müzeyyen Senar, Paris'te, Edıth Pıaf'tan Marlene Dıetrıch'e, Maurıce Chevalıer'den Elton John'a birçok yıldızın sahne aldığı “Lıdo”da konser verdi.
- 41
1948 - HARİKA ÇOCUK YASASI YÜRÜRLÜĞE GİRDİ
Genç piyanist Mithat Fenmen, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün de bulunduğu bir konserinde sürpriz yaparak sahneye 4 yaşındaki İdil Biret'i çıkardı. Küçük İdil, birçok eseri peş peşe icra ederek salondakileri hayli şaşırttı. Sonrasında benzer bir durum, ilk konserinde izleyenleri kendine hayran bırakan 10 yaşındaki genç kemancı, Suna Kan için de yaşandı.
Oldukça etkilenen İnönü, bu iki kız çocuğunun yurt dışında eğitim almasını sağlayacak olan "Harika Çocuk Yasası'nı meclise sundu ve yasa oy birliğiyle kabul edildi.
-
- 42
1949 - TÜRKİYE, İNSAN HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ'Nİ KABUL ETTİ
- 43
1950 - NÂZIM HİKMET, ULUSLARARASI BARIŞ ÖDÜLÜ’NÜ ALDI
- 44
1952 - İTÜ TV, İLK TELEVİZYON YAYININI GERÇEKLEŞTİRDİ
-
- 45
1953 - ANITKABİR’İN İNŞASI TAMAMLANDI
- 46
1954 - TÜRK MİLLİ FUTBOL TAKIMI İLK KEZ DÜNYA KUPASI'NA GİTMEYE HAK KAZANDI
- 47
1955 - YAŞAR KEMAL, KÜLT ESERİ İNCE MEMED’İN İLK CİLDİNİ YAYIMLADI
-
- 48
1956 - ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ANKARA'DA KURULDU
- 49
1963 - OKTAY SİNANOĞLU, YALE ÜNİVERSİTESİ'NİN 20. YÜZYILDAKİ EN GENÇ PROFESÖRÜ OLDU
- 50
1964 - ANTALYA ALTIN PORTAKAL FİLM FESTİVALİ İLK KEZ DÜZENLENDİ
-
- 51
1965 - ÂŞIK VEYSEL, VATANİ HİZMET TERTİBİNDEN ÖDÜLLENDİRİLDİ
- 52
1967 - BİLİM VE TEKNİK'İN İLK SAYISI ÇIKTI
- 53
1973 - BOĞAZİÇİ KÖPRÜSÜ HİZMETE AÇILDI
-
- 54
1976 - ZEKİ MÜREN ROYAL ALBERT HALL’DA KONSER VEREN İLK TÜRK OLDU
- 55
1977 - FEZA GÜRSEY, OPPENHEIMER ÖDÜLÜ'NÜ ALDI
- 56
1986 - ATATÜRK ULUSLARARASI BARIŞ ÖDÜLÜ VERİLMEYE BAŞLANDI
-
- 57
1992 - HÜLYA ŞENYURT, OLİMPİYATLARDA MADALYA KAZANAN İLK TÜRK KADIN SPORCU OLDU
- 58
1995 - TÜRKİYE'NİN İLK KADIN ARKEOLOĞU JALE İNAN, TÜRKİYE BİLİMLER AKADEMİSİ'NİN ŞEREF ÜYESİ OLDU
- 59
1999 - GAZİ YAŞARGİL, "YÜZYILIN BEYİN CERRAHI" SEÇİLDİ
-
- 60
2014 - NURİ BİLGE CEYLAN, CANNES’DA ALTIN PALMİYE’Yİ KAZANDI
- 61
2015 - AZİZ SANCAR, NOBEL ÖDÜLÜ KAZANDI
- 62
2023 - DÜNYA ŞAMPİYONU: A MİLLİ KADIN VOLEYBOL TAKIMI
Kaynak: AA, Koç Holding, Atatürk Ansiklopedisi
-
