Bu işaretler sizde de olabilir mi: Takıntı hastalığı olan obsesif kompülsif bozukluğun belirtileri ve yaşamı nasıl etkilediği!

Uluslarası OKB Vakfı na göre, takıntı hastalığı yani Obsesif kompulsif bozukluk (OKB), tekrarlayan aktivite ve davranışlara (kompülsiyonlar) yol açan kontrol edilemeyen, müdahaleci ve sürekli düşüncelere (obsesyonlar) neden olan kronik bir zihinsel sağlık durumudur. Bu hastalığın birçok belirtisi vardır ve bu belirtiler günlük yaşamı engelleyen sorunlar haline dönüşebileceğinden haberimizde sizin için OKB işaretlerini derledik. İşte, detaylar...A. OBSESİF BELİRTİLER OKB, obsesif ve kompülsiyon belirtileri olmak üzereye ikiye ayrılır. Bunlardan ilki olan obsesif kısmı yani OKB takıntıları; kaygı, korku veya rahatsızlığa neden olan tekrarlayan düşünceler, zihinsel görüntüler veya dürtülerdir. Takıntılar herhangi bir konu veya temayla ilgili olabilir ve OKB si olan birçok kişi bunlardan utanır ve düşüncelerini görmezden gelmeye veya bastırmaya çalışır. İşte, obsesif olan kısmın 5 belirtisi!1. MÜKEMMELİYETÇİLİK Obsesif insanlar, çevrelerindeki nesnelerde simetri ve mükemmellik konusunda aşırı endişe, önemli öğeleri ve bilgileri unutma veya kaybetme korkusu ve hata yapmaktan kaçınmak için işleri mükemmel yapmaya aşırı odaklanmak gibi durumlara önem verirler.2. KİRLENME Vücut sıvıları, mikroplar, kir ve ev kimyasalları (örneğin temizlik solüsyonları) gibi aklınıza gelebilecek kirli olan ögelerden kaçınma eğiliminde olurlar. Yani bu ögelerle temas etme korkusu, obsesif kısmın belirtileri arasında yer alır.3. ZARAR GELMESİNDEN KORKMAK Birinin onlara zarar vermesi veya başkalarına zarar vermesi korkusuna yol açan, şiddet ve saldırganlığa ilişkin müdahaleci düşünceler veya zihinsel görüntüler de obsesif işaretlere örnektir.4. DİNİ VEYA AHLAKİ ENDİŞE Doğru yapmak konusunda aşırı endişeli olmak, ahlaklı olmaya aşırı önem vermek, lanetlenme veya günah işleme korkusu gibi düşünceler de bu işaretler arasına girer. Ayrıca OKB li insanlar birden fazla takıntı türü yaşayabilir: Örneğin, kirlenme korkusu ve kazara hastalanarak başkalarına zarar verme korkuları olabilir.B. KOMPÜLSİF BELİRTİLER OKB kompulsiyonları, OKB si olan bir kişinin takıntılarına yanıt olarak gerçekleştirmeye mecbur hissettiği tekrarlayan davranışlar veya zihinsel eylemlerdir. Yani, takıntıları yüzünden daha çok endişelenip rahatsız olan OKB hastaları, yine bu durumu azaltmak için kompülsiyonları yapma ihtiyacı hissederler. Ayrıca bunları tekrarlayarak yapmaları ise günlük yaşamlarını engelleyen bir soruna dönüşür. İşte, tekrarlayan kompülsiyon çeşitleri…1. TEMİZLİK VE YIKAMA Mikroplardan kurtulmak için aşırı el yıkama veya kişisel bakım rutinlerini çok sık yapmak, kapı kolları ve tezgahlar gibi nesneleri sık temizlemek obsesif kısmın belirtileri arasındadır.2. KONTROL ETMEK Obsesif insanlar kilitlendiklerinden veya kapattıklarından emin olmak için kapıları, pencereleri, ocağı yani akla gelebilecek tüm elektronik cihazları tekrar tekrar kontrol ederler. Hatta bazıları emin olamadığı için kanıt olarak fotoğrafını çekebilirler.3. TEKRARLAMAK Kelimeleri, sayıları, cümleleri veya duaları belirli sayıda söylemek ve belirli ritüelleri veya davranışları (örn. dokunmak, göz kırpmak, kapıya girip çıkmak) gerçekleştirmek de obsesifliğin işaretleri arasındadır.4. SIRALAMA VE DÜZENLEMEK Nesneleri belirli bir düzende tutmak ya da odayı kusursuz düzenlemek ve belirli eylemleri belirli bir sırayla gerçekleştirmek gibi tekrarlayan davranışlar da bu hastalığın belirtilerindendir.5. ONAY BEKLENTİSİ GİBİ ZİHİNSEL DURUMLAR Başkalarından güvence aramak, olayları veya konuşmaları tekrar tekrar gözden geçirmek, düşünceleri geri almak (örneğin, kötü olanı iptal etmek için olumsuz bir düşünceyi olumlu bir düşünceyle değiştirmek) gibi durumlar da takıntıyı işaret eder.KİMLERDE GÖRÜLÜR? Translasyonel Pediatri dergisinde 2019 da yayınlanan araştırmaya göre OKB her yaşta ortaya çıkabilir ve araştırmalar, OKB hastalarının yaklaşık yüzde 80 inin hastalığa dair belirtileri, ilk kez 18 yaşından önce fark ettiğini gösteriyor. Bunun yanı sıra Psikiyatri de Sınırlar dergisinde 2021 de yayınlanan araştırmaya göre erkeklerde çocukluk döneminde daha sık görülüyor ve yetişkin erkekler, küfür veya cinsel düşüncelerle ilgili daha fazla semptom bildiriyor. Buna karşılık kadınlar ise genellikle ergenlik, hamilelik sırasında veya sonrasında semptomlar yaşıyorlar ve erkeklere kıyasla kirlenme ve temizlikle ilgili semptomlara daha fazla sahip olma eğilimindeler.NE ZAMAN BİR UZMANDAN YARDIM ALMALISINIZ? Çoğu insan ara sıra kompulsiyonlar yaşar. Örneğin, büyük bir yolculuktan önce pasaportunuzun orada olduğundan emin olmak için çantanızı tekrar tekrar kontrol edebilirsiniz ancak OKB de insanlar, düşüncelerinin ve davranışlarının mantıksız olduğunu fark etseler bile obsesyonlar ve kompulsiyonlar günlük yaşama müdahale eder. Eğer yukarıdaki belirtiler sık tekrarlıyorsa psikoloğa gitmeniz gerekebilir. Kaynak: Translational Pediatrics, Frontiers in Psychiatry, Health, International OCD Foundation