Arabuluculuk nedir? Arabulucu nasıl olunur?

İşe iade davaları dahil olmak üzere bireysel iş uyuşmazlıklarında, alacak ya da tazminat taleplerinde, kıdem ve ihbar tazminatında, fazla mesai ücreti gibi konularda arabulucuya başvurulması artık zorunlu. İşçi ve işveren arasındaki anlaşmazlıklar arabulucuya gidilmeden mahkemeye taşınmayacak. Peki arabuluculuk nedir? Arabulucu nasıl olunur?

İşçi-işveren uyuşmazlıklarında arabuluculuğun dava şartı haline gelmesine yönelik düzenlemeleri de içeren İş Mahkemeleri Kanunu yürürlüğe girmesinin ardından söz konusu uyuşmazlıklar arabulucuya gitmeden mahkemeye taşınamayacak. Yeni uygulama, 1 Ocak 2018’den itibaren başladı. Bu uygulama ile işe iade davaları dahil olmak üzere bireysel iş uyuşmazlıklarında, alacak ya da tazminat taleplerinde, kıdem ve ihbar tazminatında, fazla mesai ücreti, kötü niyet tazminatı gibi konularda arabulucuya başvurulacak.

ARABULUCULUK NEDİR?

Sistematik teknikler uygulayarak görüşmek ve müzakerelerde bulunmak amacıyla tarafları bir araya getiren, onların birbirlerini anlamalarını ve bu suretle çözümlerini kendilerinin üretmesini sağlamak için aralarında iletişim sürecinin kurulmasını gerçekleştiren, uzmanlık eğitimi almış olan tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişinin katılımı ile ihtiyari olarak yürütülen uyuşmazlık çözüm yöntemidir.

Arabulucu da; Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanlığı’nca tutulan sicile kayıtlı, sistematik teknikler uygulayan, görüşüp müzakarelerde bulunan, tarafları bir araya getiren ve birbirlerini anlamalarını sağlayan, tarafsız, mesleğinde en az 5 yıllık kıdeme sahip hukuk fakültesi mezunu üçüncü kişidir.

ARABULUCU NASIL OLUNUR?

Öncelikle Adalet Bakanlığı tarafından yapılan yazılı ve uygulamalı sınavda başarılı olmak gerekir. Yazılı sınav Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliğinin 23. maddesi uyarınca yılda iki kez yazılı sınava girilmesi zorunludur. Uygulamalı sınav ise her yazılı sınavın peşinden yapılmaktadır.

Arabuluculuk yazılı sınavına başvuracakların;

1. Türk vatandaşı olmak,

2. Hukuk Fakültesinden mezun olmak veya yabancı bir hukuk fakültesini bitirip de Türkiye'deki hukuk fakülteleri programlarına göre eksik kalan derslerden sınava girip başarı belgesi almış bulunmak,

3. Kasten işlenmiş bir suçtan mahkûm olmamak,

4. Mesleğinde en az beş yıllık kıdeme sahip olmak,

5. Arabuluculuk eğitimini tamamlamak, şartlarına haiz olmaları gerekmektedir.

Başvurular, 108 adliyede kurulan Arabuluculuk Bürolarına yapılacak. Arabuluculuk büroların bulunmadığı yerlerde ise başvuruları Sulh Hukuk Mahkemesi Yazı İşleri Müdürlükleri alacak. Müracaatlarda, yargı gideri, harç, tanık, bilirkişi ücreti gibi bir ödeme yapma zorunluluğu bulunmayacak. Arabuluculuk görüşmeleri üç hafta içerisinde tamamlanacak. Zorunlu durumlarda arabulucu tarafından bu süre en fazla bir hafta daha uzatılabilecek. Böylece, işçi-işveren uyuşmazlıklarında uzun yıllar süren mahkeme süreçleri sona erecek.

Sadece Adalet Bakanlığı tarafından tutulan arabuluculuk listesine kayıtlı kişiler arabuluculuk faaliyeti yürütebilmektedir.