Haftanın tarihine bakış

FETÖ'nün 15 Temmuz'daki darbe girişimi sırasında, adı kalkışma ihanetine karışan 171 yıllık Kuleli Askeri Lisesi, yeniden yapılanma çalışmaları kapsamında kapatıldı. FETÖ'nün darbe girişimiyle ilgili Meclis Araştırma Komisyonu kurulmasına ilişkin karar, Resmi Gazete'de yayımlandı.

- Belli başlı öteki olaylar

29 Temmuz

1832- İbrahim Paşa komutasındaki Mısır ordusu, Osmanlı ordusunu yenilgiye uğrattı.

1856- Ünlü besteci Robert Schumann hayata veda etti.

1890- Hollandalı ressam Vincent Van Gogh hayatını kaybetti.

1948- 14. Olimpiyat Oyunları, Londra'da başladı. Türkiye, 6 altın, 4 gümüş ve 2 bronz madalyayla olimpiyat beşincisi oldu.

1951- Galatasaray kulübünün kurucularından Ali Sami Yen vefat etti.

1958- Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesinin (NASA) kuruluşu ABD Kongresinde onaylandı.

1981- İngiltere Prensi Charles, Lady Diana Spencer ile evlendi.

1989- İran'da Devlet Başkanlığı seçimini Haşimi Rafsancani kazandı.

1992- Eski Deniz Kuvvetleri Komutanı emekli Oramiral Kemal Kayacan, üç terörist tarafından, İstanbul'daki evinde uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü.

2015- Taliban lideri Molla Ömer'in iki yıl önce öldüğü açıklandı.

30 Temmuz

1784- "Ansiklopedi"nin kurucusu Fransız edebiyatçı, filozof Denis Diderot Paris'te öldü.

1896- Alman İmparatorluğunun kurucusu ve ilk Şansölyesi Otto Von Bismarck vefat etti.

1908- Aralarında Cemal ve Talat paşalar ile Cavit Bey'in de bulunduğu Selanik İttihat ve Terakki Cemiyeti sorumluları İstanbul'a geldi.

1922- Başkomutan Mustafa Kemal, Genelkurmay Başkanı Fevzi ve Garp Cephesi Komutanı İsmet paşalar, Akşehir'de "Büyük Taarruz"un ayrıntılarını görüştü.

1953- Demiryolları, devlet işletmesi haline getirildi.

1990- Sinema sanatçısı Hüseyin Peyda, 70 yaşında İstanbul'da vefat etti.

1992- Grekoromende 62 kiloda Akif Pirim, Barselona Olimpiyatları'nda şampiyon oldu.

1995- Çeçenistan ve Rusya arasındaki savaşa son veren bir dizi anlaşma Grozni'de imzalandı.

2006- Türkiye'de kadın haklarının önde gelen savunucularından gazeteci yazar Duygu Asena, yaşama veda etti.

2007- İsveçli yönetmen Ingmar Bergman 89 yaşında öldü.

2008- Anayasa Mahkemesi, AK Parti'nin kapatılması istemiyle açılan davayı karara bağladı. Anayasa Mahkemesinin 6 üyesi, partinin "kapatılması", 5 üye ise "kapatılmaması" yönünde oy kullandı. Anayasa'da kapatma için aranan nitelikli çoğunluk olan 7 üyenin oyuna ulaşılamadı. Ancak Yüksek Mahkeme, AK Parti'nin 2008'de aldığı Hazine yardımından 1/2 oranında yoksun bırakılmasına karar verdi.

2009- Türkiye, 3G sistemlerinin kullanıldığı 121'inci ülke oldu. Gece yarısından itibaren GSM operatörleri 3G hizmeti sunmaya başladı.

2015 - Hint Okyanusu'ndaki Fransız toprağı Reunion Adası'nda bulunan 2 metrelik bir kanat parçasının, Kuala Lumpur-Pekin seferini yaparken 8 Mart 2014'te 227 yolcu ve 12 kişilik mürettebatıyla kaybolan MH370 sefer sayılı Malezya uçağına ait olduğu belirlendi.

2015 - Suriyeli muhalif savaşçılardan, DEAŞ ve Esed rejimine karşı koyması amacıyla ABD ve Türkiye tarafından ortaklaşa hazırlanan eğit-donat programına katılarak Suriye içlerine giden ilk birlikten 18 kişi ve komutanları, Nusra Cephesi güçleri tarafından alıkonuldu.

2016- Yüksek Askeri Şura üyelerinin başbakan, genelkurmay başkanı, başbakan yardımcıları, adalet bakanı, dışişleri bakanı, içişleri bakanı ve milli savunma bakanı ile kuvvet komutanlarından oluşması kanun hükmünde kararnameyle düzenlendi.

2020- ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), Mars keşif aracı "Perseverence"ı uzaya fırlattı.

2022- Bodrumlu yüzücü Aysu Türkoğlu, İngiltere ve Fransa arasındaki Manş Denizi'ni 16 saat 28 dakikada geçerek Manş'ı geçen en genç Türk yüzücü oldu.

31 Temmuz

1560- Piyale Paşa, Tunus'un Cerbe Adası'nı ele geçirdi.

1886- Ünlü Macar piyanist ve besteci Franz Liszt 75 yaşında öldü.

1908- II. Abdülhamit döneminde resmi bir göreve dönüşen "hafiyelik" resmen ortadan kaldırıldı.

1921- Yunan Kralı Konstantin, işgal sırasında Eskişehir'e geldi.

1922- İstiklal Mahkemeleri Kanunu TBMM'de kabul edildi.

1922- Türkiye'nin ilk resmi spor teşkilatı olan Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı kuruldu.

1932- Keriman Halis, Belçika'da Dünya Güzellik Kraliçesi seçildi. Atatürk kendisine "Ece" soyadını verdi.

1932- Almanya'da 230 milletvekilliği alan Naziler birinci parti oldu. Sosyal demokratlar 133, komünistler 89 milletvekili çıkardı.

1936- İspanya'da General Franco'nun faşist güçleri Madrid'i kuşattı.

1944- "Küçük Prens" adlı eseriyle ünlü Fransız pilot ve yazar Antoine de Saint-Exupery, Akdeniz semalarında keşif uçuşu sırasında kayboldu.

1949- Veliefendi Hipodromu'nda seyirciler at yarışlarına hile karıştırıldığı iddiasıyla hakem kulesini ve tribünleri yaktı.

1952- Türkiye'nin ilk sendikal konfederasyonu olan Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu kuruldu.

1959- Türkiye, Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) adaylığı için resmen başvurdu.

1971- ABD'li astronotlar David Scott ve James Irvin, ay yüzeyinde dört tekerlekli bir araçla gezdi.

1980- ASELSAN ilk Türk telsizini üretti.

1980- Silahlı saldırıya uğrayan Türkiye'nin Atina Büyükelçiliği İdari Ataşesi Galip Özmen vefat etti.

1996- Gazetelerin promosyon faaliyetlerine "kültürel ürünler" dışında sınırlama getiren yasa kabul edildi.

2015- ABD Dışişleri Bakanlığı, Suudi Arabistan'a yaklaşık 5,4 milyar dolar değerinde balistik füze satışı için onay verdi.

2016 - Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde Milli Savunma Üniversitesi kuruldu.

2016- Milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen, FETÖ aidiyeti, iltisakı veya irtibatı bulunan 1389 askeri personel, kanun hükmünde kararnameyle TSK'dan ihraç edildi.

2018- Mars, 15 yıl sonra Dünya'ya en yakın konuma geldi.

2019- ABD yönetimi, İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif'i yaptırım listesine aldı.

2020- ABD yönetimi, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki Uygur Türklerine yönelik insan hakları ihlallerinde rolü olduğu gerekçesiyle Çin yönetimine ait 1 kuruluşu ve 2 Çinli yetkiliyi yaptırım listesine aldı.

2021- Yeşilçam'ın usta oyuncularından Nedret Güvenç, 91 yaşında vefat etti.

2023- Antarktika'daki deniz buzu seviyesinde, küresel ısınma nedeniyle "rekor seviyede" erime görüldü ve Arjantin büyüklüğünde kayıp yaşandı.

1 Ağustos

1063- İlk Selçuklu Devleti Hükümdarı Tuğrul Bey öldü.

1521- Osmanlı orduları, Belgrad'ı kuşatma altına aldı.

1571- Lala Mustafa Paşa, Magosa'ya girerek Venedik Cumhuriyeti egemenliğindeki Kıbrıs'ı ele geçirdi.

1840- İlk Türkçe gazete Ceride-i Havadis yayımlanmaya başlandı.

1931- New York'tan havalanıp Yeşilköy'e inerek uzun uçuş rekoru kıran pilotlar Russel Boardman ve John Polando, Yalova'da Mustafa Kemal Paşa tarafından kabul edildi.

1933- İstanbul Darülfünunun yerini üniversite aldı. İstanbul Üniversitesi kuruldu.

1936- Berlin Olimpiyatları, Hitler'in de katıldığı seremoniyle açıldı. Amerikalı siyahi atlet Jesse Owens, oyunlarda tüm rekorları alt üst ederek dört altın madalya kazandı.

1950- Türkiye, NATO'ya girmek için yaptığı başvuruyu yineledi.

1971- Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) kuruldu.

1975- Helsinki Nihai Senedi (Helsinki İnsan Hakları Sözleşmesi) imzalandı.

1977- Süleyman Demirel'in başbakanlığında kurulan ve MSP ile MHP'nin koalisyon ortağı olarak katıldığı İkinci MC Hükümeti güvenoyu aldı.

1978- ABD Senatosu ve Temsilciler Meclisinde alınan kararla Türkiye'ye uygulanan silah ambargosu şartlı olarak kaldırıldı.

2001- İş adamı Üzeyir Garih, İstanbul'da öldürüldü.

2001- Azerbaycan, Sovyetler Birliği'ne bağlıyken kabul ettiği Kiril alfabesinden 1920'lerin başında bağımsızlık döneminde kısa süre uyguladığı Latin alfabesine yeniden geçti.

2002- ABD, bazı Güneydoğu Asya ülkeleriyle kapsamlı terörle mücadele anlaşması imzaladı.

2005- Suudi Arabistan Kralı Fahd'ın, uzun bir hastalık dönemi ve 23 yıllık iktidarın ardından 84 yaşında hayatını kaybetmesi üzerine yerine 1955'ten bu yana fiilen krallığı yöneten 82 yaşındaki veliaht Prens Abdullah Bin Abdülaziz geçti.

2007- ABD'nin 2004 ve 2005 yıllarında Irak güvenlik güçlerine dağıttığı 190 bin kadar silahın kaybolduğu ortaya çıktı.

2008- Konya'nın Taşkent ilçesi Balcılar beldesinde bir vakfa ait üç katlı kız öğrenci yurdu çöktü. Enkaz altında kalan 18 kişi hayatını kaybetti, 27 kişi yaralandı.

2012- Atatürk'ün manevi kızı Ülkü Adatepe, Ankara'dan İstanbul'a dönüşünde TEM Otoyolu'nun Sakarya-Akyazı mevkisinde trafik kazası sonucu 79 yaşında hayatını kaybetti.

2015 - Türkiye'nin ilk "Altın Plak" ödüllü sanatçısı, "Türkülerin Anası" olarak anılan Muzaffer Akgün, 90 yaşında İstanbul'da yaşamını yitirdi.

2016- Ankara 1. İdare Mahkemesi, soruların sınavdan günler öncesinde sızdırıldığı gerekçesiyle 2010 KPSS'nin Genel Yetenek ve Genel Kültür kısımlarını oy birliğiyle iptal etti.

2018- Danimarka'da kamusal alanda burka ve peçe yasağı düzenlemesi yürürlüğe girdi.

2018- Milli Okçu Mete Gazoz, Avrupa Grand Prix'sinin sıralama turlarında 70 metrelik atışlar sonucu 686 puan topladı ve Avrupa rekoru kırdı.

2022- 28 Şubat davasında cezası kesinleşen ve İzmir'de cezaevinde bulunan eski orgeneral Çevik Bir, sağlık sorunları nedeniyle tahliye edildi.

2023- İngiltere, DEAŞ'ın 2014'te Yezidilere yönelik işlediği suçları "soykırım" olarak tanıdı.

2 Ağustos

1492 - İspanya'da, Musevilere dinlerini değiştirmeleri, aksi takdirde ülkeden ayrılmaları için verilen süre sona erdi. İspanya Musevilerinin çoğu, Kemal Reis'in kadırgalarıyla İstanbul'a geldi ve Osmanlı devletince hoşgörüyle karşılandı.

1875 - Dünyanın ilk buz pateni pisti Londra'da açıldı.

1914 - Almanya, Rusya'ya savaş ilan etti.

1914 - Osmanlı Devleti ile Almanya arasında işbirliği anlaşması imzalandı.

1914 - Osmanlı Devleti seferberlik ilan etti.

1921 - İtalyan tenor Enrico Caruso öldü.

1922 - Telefonun mucidi Alexandr Graham Bell öldü.

1926 - "Lotus" adlı Fransız gemisi, Türk sularında "Bozkurt" adlı Türk gemisine çarparak batmasına yol açtı.

1944 - Türkiye, İngiltere ve ABD'nin önerisi üzerine Almanya ile siyasal ve ekonomik ilişkilerini kesti.

1945 - II. Dünya Savaşı sonrası Avrupa'sına yön vermek için Potsdam'da bir araya gelen ABD Başkanı Harry Truman, İngiltere Başbakanı Winston Churchill ve Sovyetler Birliği Devlet Başkanı Joseph Stalin, görüşmelerini tamamladı. Almanya, konferansta ABD, İngiliz, Fransız ve Sovyet komutanlarınca yönetilecek dört ayrı işgal bölgesine ayrıldı.

1959 - Diyarbakır'da "Sinan I" petrol kuyusu işletmeye açıldı.

1990 - Irak'ın Kuveyt'i işgali üzerine, Kuveyt Emiri Şeyh Cabir es-Sabah Suudi Arabistan'a kaçtı.

2008 - Sanatçı, oyuncu, yapımcı, bir dönem AK Parti İstanbul Milletvekilliği de yapan Osman Yağmurdereli, tedavi gördüğü hastanede 55 yaşında vefat etti.

2009 - İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, birinci "Ergenekon" davası ile Danıştaya yönelik saldırıya ilişkin davanın birleştirilmesine karar verdi.

2012 - Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, 75 yıl aradan sonra Kerkük'e giden ilk Türk Dışişleri Bakanı oldu.

2016 - FETÖ'nün darbe girişimiyle ilgili Meclis Araştırma Komisyonu kurulmasına ilişkin karar Resmi Gazete'de yayımlandı.

2017 - ABD Hava Kuvvetleri Kaliforniya eyaletinde yılın dördüncü silahsız kıtalar arası balistik füze denemesini yaptı.

2018 - Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçilmesinin ardından ilk YAŞ toplantısı Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında yapıldı.

2019 - Rusya'nın 3 Temmuz'da çekildiği Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması'ndan (INF) ABD'nin de çekilmesiyle INF sona ermiş oldu.

2019 - Bilim insanları, Güneş sisteminin de içinde bulunduğu Samanyolu galaksisinin üç boyutlu haritasını çıkardı.

2021- Milli güreşçi Yasemin Adar, 2020 Tokyo Olimpiyat Oyunları'nda bronz madalya kazanarak, kadınlarda Türkiye'ye güreşte ilk madalyayı getiren sporcu olarak tarihe geçti.

3 Ağustos

1071 - Selçuklu orduları, Sanduk Bey komutasında, Bizans İmparatoru Romen Diyojen'in Malazgirt ve Ahlat'a gönderdiği kuvvetleri geri çekilmeye zorladı ve daha sonra Karahas'taki savaşta Bizans güçlerini dağıttı.

1492 - Cenovalı Kristof Kolomb, İspanya'nın Palos Limanı'ndan üç gemiyle Hindistan'a ulaşmak, yeni kıtalar keşfetmek amacıyla yola çıktı.

1924 - Üzerlerinde "Türkiye Cumhuriyeti" yazısını taşıyan bronz 10 kuruşluk paralar tedavüle çıktı.

1948 - Türkiye Serbest Güreş Milli Takımı, Londra Olimpiyatları'nda birinci oldu.

1954 - Ünlü Fransız yazar Sidonie - Gabrielle Colette 81 yaşında öldü.

1955 - Samuel Beckett'in oyunu "Godot'u Beklerken" ilk kez Londra'da sahnelendi.

1960 - 27 Mayıs darbesinin ardından, aralarında Genelkurmay Başkanı Orgeneral Ragıp Gümüşpala'nın da bulunduğu 235 general ve amiral, emekliye sevk edildi. 21 Ağustos'ta 3 bin 400 subay daha emekli edildi. 23 Ağustos'ta 400 polis emekli edildi, 600'ünün yeri değiştirildi.

1977 - Kıbrıs Rum yönetimi lideri Başpiskopos Makarios, kalp krizi soncu öldü. Spiros Kipriyanu, geçici olarak Rum yönetimi liderliğine getirildi.

1988 - Sovyetler Birliği, Kızıl Meydan'a inen Alman pilot Mathias Rust'u serbest bıraktı.

1996 - Türkistan'da 1922'de çarpışırken şehit edilen Enver Paşa'nın naaşı İstanbul'a getirildi.

2001 - Lahey'deki Savaş Suçları Mahkemesi, Bosnalı Sırp General Radislav Kristiç'i, Srebrenica'da insanlığa karşı suç ve savaş suçu işlediği gerekçesiyle 46 yıl hapis cezasına çarptırdı.

2002 - AB'ye uyum çerçevesinde kabul edilen yasayla "savaş ve yakın savaş tehdidi" dışında idam cezası kaldırıldı.

2004 - "Hocaların hocası" Ordinaryüs Prof. Dr. Sulhi Dönmezer, 86 yaşında İstanbul'da vefat etti.

2011 - Mısır'ın devrik Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek ile oğullarının yargılanmasına başlandı. Mübarek, 11 Şubat'ta istifasından bu yana ilk kez büyük bir demir kafesin içinde sedyede yatar vaziyette mahkeme karşısına çıktı.

2012 - Eski Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök, 1 Mart Tezkeresi'nin geçmesi için dönemin ABD Savunma Bakan Yardımcısı Paul Wolfowitz'in kendisinden hükümete baskı yapmasını istediğini açıkladı.

2012 - Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Suudi Arabistan tarafından hazırlanan ve Türkiye'nin de bulunduğu bazı ülkeler tarafından kurul üyelerine dağıtılan Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'i istifaya çağıran Suriye karar tasarısını kabul etti.

2013 - İran'da cumhurbaşkanı seçimini kazanan Hasan Ruhani, resmen göreve başladı.

2013 - Gümrük Yönetmeliği'nde yapılan değişiklikle, Türk limanları arasındaki taşımanın, yalnızca Türk bayraklı gemilerle yapılması kararlaştırıldı.

2015 - Muson yağmurlarının yol açtığı sel baskınlarında Pakistan'da 140, Hindistan'da 103 kişi hayatını kaybetti.

2017- Gökbilimciler, Güneş sistemi dışında, atmosferinde su moleküllerinin yükseklere çıkıldıkça ısındığı stratosfer benzeri tabakası bulunan bir "öte-gezegen" keşfetti.

2018 - Ankara Garı önünde 100 kişinin hayatını kaybettiği terör saldırısıyla ilgili 36 sanığın yargılandığı davada 9 sanık, "kasten öldürmek" suçundan 100'er kez, "Anayasa'yı ihlal" suçundan da birer kez olmak üzere 101'er kez ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırıldı.

2021- Milli cimnastikçi Ferhat Arıcan, Tokyo 2020'de paralel barda bronz madalya kazanarak Türkiye'ye cimnastik tarihindeki ilk olimpiyat madalyasını getirdi.

2022 - Yerli ve milli olarak üretilen PMT 12,7 milimetre makineli tüfeğin seri üretimine geçildi.

2023- Türk Silahlı Kuvvetlerinde ilk defa bir kadın subay amirallik rütbesine terfi ettirildi. Deniz Kuvvetlerinde Kurmay Albay Gökçen Fırat, tuğamiralliğe yükseltildi.

4 Ağustos

1683 - Dom Perignon, şampanyayı üretti.

1791 - Osmanlı-Avusturya devletleri arasında Ziştovi Barış Antlaşması imzalandı.

1875 - Danimarkalı masal yazarı H.C. Andersen, Kopenhag'da öldü.

1914 - İngiltere'nin Almanya'ya savaş ilan etmesiyle I. Dünya Savaşı başlamış oldu.

1922 - Enver Paşa, Türkistan'da şehit edildi.

1958 - IMF'nin baskısıyla yüksek devalüasyona gidildi. Türk lirası, dolara göre 2,80 liradan 9,45 Türk lirasına çıkarılarak devalüe edildi.

1983 - İtalya'da ilk kez bir sosyalist, Sosyalist Parti Genel Sekreteri Bettino Craxi, başbakanlık görevine getirildi.

1988 - Samsun ve Sinop sahillerine zehirli olduğu bildirilen çok sayıda varil vurdu.

1996 - İstanbul'a getirilen Enver Paşa'nın naaşı, Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in katıldığı askeri törenle Abide-i Hürriyet Tepesi'nde toprağa verildi.

2005 - Türk sinemasının emektar senaristlerinden Safa Önal, filme çekilmiş 395 senaryosuyla Guinness Rekorlar Kitabı'na girdi.

2010 - Şili'de bir bakır madeni çöktü, 33 madenci yerin 700 metre altında mahsur kaldı. Hayatta oldukları belirlenen madenciler yaklaşık iki ay süren yaşatma ve kurtarma çalışmalarının ardından 13 Ekim'de yer altından çıkarıldı.

2012 - Türk sinemasının önemli yapıtlarına imza atan yönetmen Metin Erksan, İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede 83 yaşında vefat etti.

2013 - Japon Uzay Ajansı, insanlarla iletişim kurabilen ilk astronot robot "Kirobo"yu uzaya gönderdi.

2016 - FETÖ'nün 15 Temmuz'daki darbe girişimi sırasında adı kalkışma ihanetine karışan 171 yıllık Kuleli Askeri Lisesi, yeniden yapılanma çalışmaları kapsamında kapatıldı.

2017 - Irak'ın batısındaki Ramadi kentinde terör örgütü DEAŞ tarafından öldürüldüğü tahmin edilen 40 kişinin cesedinin yer aldığı toplu mezar bulundu.

2018 - Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro'ya törende konuşma yaptığı sırada bomba yüklü İHA ile saldırı düzenlendi. Maduro, saldırıdan yara almadan kurtuldu.

2019 - Uçan kaykayın mucidi Fransız Franky Zapata, Fransa ile İngiltere'yi ayıran Manş Denizi'ndeki Dover Boğazı'nı uçarak geçti.

2020 - Beyrut Limanı'nda çıkan yangında, 6 yıldır limandaki bir depoda tutulan 2 bin 750 ton amonyum nitrat patladı. Patlamada 191 kişi hayatını kaybetti, 6 binden fazla kişi yaralandı.