Yoksa alışkanlıklarınız genlerden mi geliyor? Bu özellikleri miras almış olabilirsiniz

NE KADAR UYUDUĞUNUZ GENETİĞİNİZDEN ETKİLENİR

Sabahları sevmemenizin nedeninin anne ve babanız olabileceği ortaya çıktı. Nature Communications'da 2019'da yayınlanan ve şimdiye kadar kaydedilen en büyük uyku araştırmalarından biri olan bir çalışma, yarım milyondan fazla katılımcının her gece uyku düzenini takip etti. Araştırmaları, uyku özelliklerinin aslında kalıtsal olduğunu buldu. Exeter Üniversitesi'nin özetlediği gibi, bir kişinin her gece ne kadar uykuya ihtiyaç duyduğundan sorumlu olan 78 gen bölgesi vardır.

Bu genetik keşif, bazı insanların neden diğerlerinden daha fazla uykuya ihtiyaç duyduğunu açıklamaya yardımcı olsa da, bundan daha fazlası var. Bir kişinin aldığı veya almadığı uyku miktarı uykusuzluk, diyabet ve hatta kalp hastalığı gibi bir dizi başka sorunla ilişkilendirilmiştir. Üniversite, bu hastalıkların daha sonra ailelerde bulunabilen hastalıklar olduğunu açıkladı. Uyku aslında bunun sadece başlangıcıdır. Araştırmacılar, uzun vadeli hastalıkların aile üyesinden aile üyesine nasıl geliştiğini anlamak açısından bu bulguların büyük bir atılım olduğuna inanıyor. Çok fazla veya çok az uykunun gününüzü ciddi şekilde mahvedebileceğini söylemek yeterli!

PARLAK IŞIKLAR SİZİ HAPŞIRTIYORSA, MUHTEMELEN BU DURUMU AİLENİZDEN MİRAS ALMIŞSINIZDIR

Parlak ışıkların altındayken kendinizi hapşırırken buluyorsanız, bu sadece tuhaf bir durum değildir. Ve hayır, aynı zamanda güneşe alerjiniz de yok. Fotik hapşırma refleksi gerçek bir durumdur ve bunun için muhtemelen ebeveynlerinizi suçlayabilirsiniz.

Bu reflekse sahip kişiler, etraflarındaki ışık miktarında ani bir değişiklik hissettikleri anda hapşırırlar. Yeterince komik olan bu durum aynı zamanda otozomal dominant zorlayıcı helio-oftalmik patlama - diğer adıyla ACHOO sendromu olarak da bilinir. Pek çok insan buna sahip olduklarının farkında bile olmayabilir ve pek çok kişi de muhtemelen bunun için bir isim olduğunu bilmiyor!

Bilim adamları bunun neden olduğunu gerçekten anlamasa da Mayo Clinic'e göre fotik hapşırma refleksi nüfusun yüzde 11 ila 35'ini etkiliyor. Bu durum baskın bir özelliktir, dolayısıyla ebeveynlerinizden yalnızca birinde bu durum varsa, sizin de bunu edinme şansınız 50/50'dir.

TATLIYA OLAN DÜŞKÜNLÜĞÜNÜZ TAMAMEN GENLERİNİZ SAYESİNDE

Bazı yiyecekler sonradan edinilmiş bir tat gibi görünse de, damak tadınıza ya da en azından tatlıya olan düşkünlüğünüz için ebeveynlerinize teşekkür edebilirsiniz. 2008 yılında Physiological Genomics dergisinde yayınlanan bir araştırma, tatlılara olan sevginizin genetik olduğunu gösterdi. Tatlı isteğiniz, glikozu algılamaktan sorumlu olan bir genden kaynaklanır. Araştırmacılar, glikoz taşıyıcı tip 2 olarak adlandırılan bu gende değişiklik olanların günlük olarak daha fazla şeker tükettiklerini buldu.

Bu pek sağlıklı görünmese de, daha da tatmin edici olan ikinci bir çalışma var: Kopenhag Üniversitesi'nin 2018'de yaptığı araştırma, garip bir şekilde, bu alternatif gene sahip olanların daha az vücut yağına sahip olduğunu ortaya çıkardı. Araştırmaya katılan araştırmacılar bile şaşırdı. Araştırmanın ortak yazarı Niels Grarup, "Bu, daha fazla şeker tüketen insanların vücut yağının daha az olması gerektiği yönündeki genel sezgiyle çelişiyor" dedi. Her ne kadar vücut yağındaki farkın çok az olabileceğini bulmuş olsalar da, bu sadece ikinci brownie için ihtiyacınız olan bahane olabilir.

AİLENİZİN POPÜLERLİĞİNİ MİRAS ALMIŞ OLMANIZ MÜMKÜN

Araştırmaya göre popülerliğinizin ebeveynlerinizle çok ilgisi var. Bu doğru, eğer sıradan bir anne değil de havalı bir anneniz varsa, muhtemelen kendinizi de kalabalığın içinde bulacaksınız. Harvard Üniversitesi'nde 2009 yılında yapılan bir araştırma, birlikte takılırken bulduğunuz türden arkadaşların gerçekten de "kesinlikle kalıtsal" olduğunu ortaya çıkardı. Harvard sosyoloji profesörü Nicholas Christakis bunu şöyle açıklıyor: "Aslında, insan ilişkilerinin güzel ve karmaşık yapısı büyük ölçüde genlerimize bağlıdır."

Hatta araştırmacılar, genleriniz sayesinde arkadaş çevrenizdeki rolünüzün genellikle aile üyelerinizinkine benzer olduğunu bile buldu. Sosyal gruplardaki yerimizi neden miras olarak aldığımıza dair olası bir açıklama, temel insanın hayatta kalmasıyla ilgilidir. Potansiyel olarak ölümcül bir mikrop bir bölgeye yayılmaya başlarsa, kendilerini grubun kenarlarında bulan kişilerin enfekte olma olasılığı daha düşüktür, ancak kendilerini tüm bunların merkezinde bulanlar, onlara rehberlik etmeye yardımcı olabilecek bilgilere erişebilir. Bir toplumun hayatta kalabilmesi için her iki tür insana da ihtiyaç vardır, dolayısıyla bu içgüdü esasen DNA'mıza yerleşmiştir. Anne babanızdan daha havalı olduğunuzu düşünseniz bile bilim aksini söylüyor.

SÜRÜŞ BECERİLERİNİZ MİRAS ALINIR

Sürüş becerileriniz en iyi değilse, parmağınızı ailenize doğrultmanız yeterli. Amerikalıların yüzde 30'unun, temel bir proteinin beyinde üretilmesini sınırlayan bir gen varyasyonuna sahip olduğu ortaya çıktı. Beyinden türetilen nörotrofik faktör (BDNF) olarak adlandırılan bu protein, araba kullanmak gibi bir görev üzerinde çalışırken beyin hücrelerinin iletişim kurmasını sağlar.

The Tech Interactive'te yer alan bilgiye göre California Irvine Üniversitesi tarafından 2009 yılında yürütülen bir araştırma, bu spesifik gene sahip kişilerin, bu gene sahip olmayan diğer kişilerle karşılaştırıldığında direksiyon testinde daha kötü performans gösterme ihtimalinin yüzde 20 daha yüksek olduğunu buldu. İlginç bir şekilde, BDNF genine sahip sürücüler yalnızca daha fazla hata yapmakla kalmadı, aynı zamanda araştırmacılar, konu direksiyonun nasıl doğru şekilde çevrileceğini hatırlamaya geldiğinde katılımcıların hafızalarının daha kötü olduğunu da fark etti.

Araştırmanın kıdemli yazarı Dr. Steven Cramer, "Araba kazası geçiren insanların genetiğini merak ediyorum" dedi. Kesinlikle biz de yapardık! Kesinlikle daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulsa da, en azından çamurluk bükücünüz için suçlayacak başka biri var, değil mi? Vay be!

BAZI KORKULARINIZ AİLENİZDEN MİRAS KALMIŞ OLABİLİR

Örümcekler, yükseklikler ve ayılar! Bu korkunç terimlerin herhangi biri veya tümü sizi iliklerinize kadar korkutuyorsa, bunun nedeni genetik yapınız olabilir. Anxiety.org'a göre fobilerin çoğu genellikle bir aile üyesinden geçiyor

Her ne kadar bilim insanları bunun tam olarak neden olduğundan hala emin olmasalar da birkaç olası açıklama var. Fobiler genellikle çocuklukta ortaya çıkar ve birisinin korkunç bir şey yaşadığına tanık olmaktan kaynaklanabilir. Ancak muhtemelen bundan daha fazla bilim var.

GENETİK MİRAS ÇEKİCİLİKTE ROL OYNUYOR

Aileniz kiminle çıkacağınız konusunda büyük söz sahibi olduklarını düşünebilir ve bilimsel olarak konuşursak, bu aslında doğrudur. Kimden hoşlandığın miras alınan bir şeydir. Genom Biyolojisi'nde 2016 yılında yayınlanan araştırma, insanların kendileriyle aynı boyda olanlara daha fazla ilgi duyduğunu ortaya çıkardı. Boyunuzu belirlemekten sorumlu genlerin aynı zamanda kimden hoşlandığınızı belirlemeye de yardımcı olduğu ortaya çıktı. Araştırmanın başyazarı Albert Tenesa, araştırmayı şöyle açıkladı: "Bireysel boy tercihlerini ve kişinin kendi boyunu etkileyen genetik çeşitliliğin yüzde 89'unun paylaşıldığını bulduk, bu da benzer boydaki partnerlere yönelik doğuştan bir tercihin olduğunu gösteriyor."

Nature Human Behavior'da 2017'de yayınlanan bir başka çalışma, bu bulguyu bir adım daha ileri götürerek başka nelerin kalıtsal olduğunu ortaya çıkardı. Araştırmaları, insanların benzer vücut şekline ve kan basıncı düzeylerine sahip bir partnerle sonuçlandığını buldu. Görünüşe göre karşıtların mutlaka birbirini çekmesi gerekmiyor!

TON SAĞIRLIĞI KALITSAL BİR DURUMDUR

Eğer ton sağırsanız, yalnız olmadığınızı bilmelisiniz. Aslında, ailenizde başka birinin de doğuştan amuzia olarak da bilinen müzik bozukluğuna sahip olma ihtimali yüksektir. Ayrıca dünya nüfusunun yüzde 4'ü ton sağırıdır.

American Journal of Human Genetics'de 2007'de yayınlanan bir çalışma, bazı insanların neden farklı tonları doğru şekilde tanımlayamadığını tam olarak anlamak için yola çıktı. Araştırmacılar, melodiyi tutamayan kişilerin beyinlerinin sağ alt ön korteksinde daha az beyaz maddenin bulunduğunu, bunun da şarkıları ve diğer sesleri işlerken daha zayıf bir bağlantıya neden olduğunu ortaya çıkardı. Harvard Tıp Fakültesi, beyin taramalarında, bir kişinin ton sağırlığı arttıkça beynindeki beyaz maddenin de o kadar ince olduğunu ortaya çıkardı. Artık sakatlığınızın nihayet bir açıklaması olduğuna göre, mutlu bir melodi mırıldanabilirsiniz ya da belki mırıldanamazsınız.

ERTELEME MİRAS ALINABİLİR

Eğer kendinizi işi son dakikaya ertelerken buluyorsanız, anne babanızın size genetikleriyle bu hediyeyi vermiş olabileceği ortaya çıkıyor. Seni şanslı! Ertelemek, vücudumuzun beynimizdeki motivasyonel kontrol mekanizmalarını nasıl başlattığıyla ilgilidir.

Medical News Today'e göre, tirozin hidroksilaz (TH) genine sahip kadınların erteleme olasılığı daha yüksek. Bu gen dopamini düzenler ve dopamin dikkat ve motivasyon gerektiren görevlerle uğraşırken beynimize mesajlar taşır. Araştırmacı Dr. Erhan Genç, yayına şöyle açıkladı: "Nörotransmiter dopamin, geçmişte artan bilişsel esneklikle defalarca ilişkilendirildi." "Bu temelde kötü değil ama çoğu zaman artan dikkat dağınıklığı da buna eşlik ediyor." Ancak bu gen oyundaki tek faktör olmayabilir. Araştırmacılar ayrıca TH genine sahip erkek katılımcılara da baktılar ancak bu bireylerin erteleme olasılığının daha yüksek olmadığı görüldü.

DİŞ SAĞLIĞINIZ MİRASTIR

Dişlerinizin bakımı, üzerinde yetki sahibi olduğunuz kişisel bir seçim olabilir, ancak yakın zamanda diş problemlerinizin büyük ölçüde genlerinizden kaynaklandığını keşfedeceksiniz. Konu dişlerinizi temiz tutmak olduğunda ebeveynleriniz size harika ağız hijyeni alışkanlıkları öğretmiş olsa bile, diş sorunları konusunda hâlâ daha yüksek risk altında olabilirsiniz.

Delta Dental'e göre beta-defensin 1 geninin çeşitli versiyonları sorumludur. Önerilen miktarda günde iki kez dişlerinizi fırçalayıp diş ipi kullanabilirsiniz ancak bu genlerin diş çürüğüne neden olma olasılığı daha yüksektir. Neyse ki çürükler tedavi edilebilir. Ancak dişlerinizi tedavi edilmeden bırakmak diş eti hastalıklarına, hatta dişlerinizin tamamen kaybedilmesine neden olabilir.

Çenenizin şekli söz konusu olduğunda genetik de sorumludur. Bu, diş teli gerektirebilecek çapraşık dişlere, aşırı kapanışa veya alt kapanışa neden olabilir. Aynen öyle arkadaşlar, ortaokuldaki metal ağzınızın sorumlusu ebeveynlerinizdir.

ACI TOLERANSINIZ KISMEN EBEVEYNLERİNİZDEN AKTARILIR

Hepimiz acıyı tamamen farklı şekillerde yaşarız. Ancak araştırmalar, sıkıntıya tahammül etme şeklimizin anne ve babadan kaynaklanabileceğini gösterdi.

Ancak bilim, belirli bir genin yerini belirlemenin zor olduğunu söylüyor çünkü konu ağrı olduğunda işin içinde birden fazla gen var. Ancak genetik yapınızın bununla çok ilgisi var. 2009 yılında Ağız Hastalıkları dergisinde yayınlanan özel bir inceleme, bir kişinin ağrıyı deneyimleme biçiminin kişinin cinsiyeti, yaşı ve hatta ırkıyla bağlantılı olduğunu ve dolayısıyla ebeveynlerinizden miras kaldığını ortaya çıkardı.

İncelemede adı geçen bir çalışma özellikle ikizlere odaklandı ve ikizlerin ağrıya verdikleri tepkilerin yarısının genetiğe bağlı olduğunu buldu. Çevrenin de ağrı toleransı üzerinde etkisi vardır. Elbette tüm bu farklı faktörler, araştırmacıların belirli bir geni ayırt etmesinin neden bu kadar zor olduğunu açıklamaya yardımcı oluyor; sayısız kombinasyon var.

KAÇ RENK GÖREBİLDİĞİNİZİ MİRAS ALIRSINIZ

Gözlerinizin rengini ebeveynleriniz belirler ancak onlarla gördüğünüz gerçek renklerin de öyle olduğunu fark etmemiş olabilirsiniz. Ebeveynleriniz renk körü değilse, renk körlüğü kalıtsal bile olabilir; sadece bunu aktarabilmeleri için geni taşımaları gerekiyor. "Renk körüyseniz bu, koni hücrelerinizin gelişim talimatlarının hatalı olduğu ve koni hücrelerinin eksik olabileceği, ışığa karşı daha az duyarlı olabileceği veya koni hücrelerinizden beyninize giden yolun doğru şekilde gelişmemiş olabileceği anlamına gelir."

(Renk) spektrumunun karşı ucunda tetrakromasi bulunur. Healthline'a göre ebeveynlerinizin fazladan bir koni geni aktarması mümkündür, bu da çoğu insan yalnızca üçünü görürken size rengin dördüncü boyutunu görme yeteneği verir. X kromozomunda taşındığı için kadınların buna sahip olma olasılığı daha yüksektir. Aslında Journal of Vision'da yayınlanan 2010 tarihli bir araştırmaya göre kadınların yaklaşık yüzde 12'sinin gözlerinde fazladan bir koni var. Bu becerinin asla sadece hayal güçlerinin bir pigmenti olmadığı ortaya çıktı.

ÇALIŞMAYI SEVİP SEVMEMENİZ MİRAS ALINMIŞ GİBİ GÖRÜNÜYOR

Genetik size pek de atletik olmayan bir vücut vermiş olsa da, antrenman dünyasına dalmaktan hoşlanmamanız ailenizden de geçmiş olabilir.

The Journal of Physiology dergisinde yayınlanan 2014 yılında fareler üzerinde yapılan bir araştırmaya göre, egzersiz yapma isteğinin veya istememenin kalıtsal olabileceğini ortaya çıkardı. Ve bunun nedeni sadece büyürken ebeveynlerinizin egzersiz yapmasını hiç izlememiş olmanız değil. Araştırmacılar, egzersiz yapmaktan heyecan duymayan farelerin beyinlerinde aslında tamamen olgunlaşmamış belirli türde nöronların bulunduğunu buldu. Bunun, genlerimizin oluşturmaktan sorumlu olduğu hücre döngüleri ve yolları üzerinde büyük etkisi oldu.

İlginçtir ki, The New York Times'ta yer alan bir çalışma aynı zamanda yaşamın erken dönemlerinde küçük bir egzersizi dahil etmenin, tam bir kanepe patatesi ya da bunun fare eşdeğeri her ne ise ona karşı koymak için yeterli olduğunu da buldu. Tabii ki, bunun insanlarda da geçerli olup olmadığını incelemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var, ancak çalışmanın yazarı verilerin öyle olduğunu gösterdiğine inanıyor.

İlginçtir ki, The New York Times'ta yer alan bir çalışma aynı zamanda yaşamın erken dönemlerinde küçük bir egzersizi dahil etmenin, tam bir kanepe patatesi ya da bunun fare eşdeğeri her ne ise ona karşı koymak için yeterli olduğunu da buldu. Tabii ki, bunun insanlarda da geçerli olup olmadığını incelemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var, ancak çalışmanın yazarı verilerin öyle olduğunu gösterdiğine inanıyor.

Kahve tutkunlarının arzuladığı acıyı tatma yeteneği herkeste yoktur. Ve PTC geni adı verilen tek bir gen bundan sorumludur. Utah Üniversitesi Genetik Bilimi Öğrenim Merkezi'ne göre, bu genin yiyeceklere karşı duygularımızı ve ısırmak veya yutmak istediğimiz acı miktarını şekillendirmeye yardımcı olan pek çok farklı formu var. Üniversite, "Tüm insanlar her genin iki kopyasına sahip olduğundan, acı tat geni varyantlarının kombinasyonları, birinin PTC'yi (acılık açısından kahveye benzeyen) yoğun şekilde acı mı, biraz acı mı yoksa hiç tatsız mı bulacağını belirler" diye açıkladı.

2018'de Scientific Reports'ta yayınlanan araştırma, bu genin acıyı seven formuna sahip olanların her gün en az dört fincan kahve içme olasılığının daha yüksek olduğunu buldu. Evet, genetiğiniz kafein alışkanlığınızı yaratmanıza yardımcı olmuş olabilir!