İstanbul Yeni Havalimanı'na 200 milyon Euro'luk bilişim altyapısı

Tamamlandığında dünyanın sıfırdan yapılan en büyük havalimanı olacak İstanbul Yeni Havalimanı'nda bulunan bilişim teknolojileri sisteminin altyapı ve yazılım hizmetlerini sağlamak üzere İGA Havalimanı İşletmesi AŞ tarafından İGA Bilişim şirketi kuruldu.

29 Ekim’de resmi açılışı yapılacak olan tesiste, İGA Havalimanı İşletmesi CEO’su Kadri Samsunlu ve İGA Bilişim Genel Müdürü Ersin İnankul ev sahipliğinde gerçekleştirilen toplantıda, yeni havalimanının teknolojik altyapı çalışmaları hakkında detaylı bilgiler paylaşıldı.

1.4 milyon metrekare terminal alanına sahip olan İstanbul Yeni Havalimanı’nın cazip bir “hub” olma (uçuş aktarım noktası) hedefinin altını çizen Samsunlu, Dubai, Frankfurt, Amsterdam, Paris gibi bu alanda tanınan noktalarla rekabet halinde olduklarını söyledi.

Yapım aşamasında Londra Heathrow, Amsterdam Schiphol gibi hub özelliğine sahip havalimanı işletmeleriyle de fikir alışverişinde bulunduklarını, buralardan gelen ekiplerin inşaatı ziyaret ettiğini söyleyen Samsunlu, gelinen noktada en önemli şeyin teknoloji olduğunu belirtti.

200 MİLYON EURO’LUK BİLİŞİM YATIRIMI

İstanbul Yeni Havalimanı için 200 milyon Euro’dan fazla doğrudan bilişim yatırımı yapıldığını belirten Samsunlu, “İGA Bilişim’i yerli ve milli kaynaklar ile kurmaktan dolayı gururluyuz. Bir teknoloji üssü gibi hizmet verecek ve dünyanın en akıllı havalimanlarından biri olacak.

780 kişilik bir ekipten oluşan İGA Bilişim’in verdiği bilgiye göre İstanbul Yeni Havalimanı’nda 3 adet veri merkezi (data center), 102 adet entegre sistem, 467 adet sunucu, 780 telekomünikasyon odası, 3257 adet kartlı geçiş noktası, 3267 uçuş bilgi monitörü, 4549 destek verilen bilgisayar, 9 bin adet güvenlik kamerası olacak.

UYGULAMAYLA UÇUŞ EVDEN BAŞLATILACAK

İstanbul Yeni Havalimanı için geliştirilen mobil uygulama ile yolcular, evlerindeyken uçuş kayıtlarını yaparak yolculuğunu başlatabilecek. Yolculara havalimanına olan trafik ve seferlerdeki gecikmeler konusunda bilgilendirme yapan uygulama, havalimanına varıldığında ise hangi kontuar veya kapıya gidilmesi gerektiğini de yönlendirmelerle sunacak.

Uygulamaya alışveriş yapmak istediğini söyleyen yolcunun rotası ise havalimanındaki alışveriş noktalarından geçecek şekilde verilecek. Apple Haritalar’ı kullanan sistem, uçağa gecikeceğinizi anlarsa, sizi daha az kuyruklu bir geçiş noktasına yönlendirebilecek.

YERLİ OTONOM OTOBÜSLE SERVİS

Havalimanında kullanılan bir teknoloji de otonom sürüş. Sürücüsüz otobüslerle bir noktadan diğerine gidilebilecek. Airport City adlı alışveriş alanına ve otoparka bu otobüslerle gidilebilecek. İnankul, İGABUS adlı otonom otobüsler için İETT, Karsan ve Galatasaray Üniversitesi ile ortak çalıştıklarını belirtti.

Ancak apronda kullanım olmayacak, bunun sebebi ise uluslararası güvenlik protokolleri. Bu araçlarda elektrik motoru kullanılacak ve İnankul, bunda da yüzde 70 yerlilik hedefi koyduklarının altını çizdi.

TEMİZLİK ROBOTLARA EMANET

Yeni havalimanında ilk aşamada 8 robot, temizlik ve güvenlik işleri yapacak. İGABot adlı bu cihazlar yerli iki firmayla ortak hazırlanıyor. İki prototipin hazır olduğunu belirten İnankul, güvenlik robotlarının yüz tanıma ile emniyetin suçlu veritabanıyla da karşılaştırma yapacağına dikkat çekti.

İGA Bilişim yetkililerinin verdiği bilgiye göre yolcular bagajlarının havalimanının neresinde olduğunu da takip edebilecek. Geçiş için daha az kuyruk beklemeyi sağlayacak otomatik sistemler de hazırlanırken, uçağa binmeden önce çalışanların kontrol sırasının yanında bir de kimlik ya da pasaport ile bileti okutarak geçebileceği otomatik kapılar yerleştirilmiş.

KAYIP EŞYAYA ÖZEL YAZILIM

Beacon adı verilen ve Bluetooth ile Wi-Fi kullanan teknoloji sayesinde yolcuların nerede olduğunu takip edilebilirken, kaybolma, gecikme gibi problemlerin de önüne geçilebilecek. Bu aynı zamanda alışveriş yapmak isteyenlere de yakındaki fırsatları görebilme, ‘lounge’ bilgilerine erişim, sadakat programlarından bilgi aktarımı gibi avantajlar sunacak.

Benzer şekilde bagaj kayıplarında dünyada oranın yüzde 3-4 seviyesinde olduğunu söyleyen İnankul, hedeflerinin teknoloji kullanımı ile bu oranın altına inmek olduğunu belirtti. İGA Bilişim ekibi, kayıp eşyalar için özel bir yazılım da geliştirmiş.

ÇOCUKLARA AKILLI BİLEKLİK

Havalimanı gibi yerlerde en önemli konulardan birisi de güvenlik. Verilen bilgiye göre alanda 9 bin kamera bulunuyor. Kameraların tamamında yoğunluk olan yerleri, kızgın, bağıran çağıran ve tehlikeli görülen, belirlenen sanal çizgileri geçen yolcuları tespit edebilen analitik yazılımlar kullanılmış. Bu kameralardan 250 tanesi ise ayrıca yüz tanıma özelliğine de sahip.

Böylece emniyetin arananlar listesindeki kişiler havalimanı girişi, güvenlik ve pasaport kontrolleri ile uçağa gidilen kapılarda tespit edilebilecek. İstanbul Yeni Havalimanı’nda ayrıca Emniyet Müdürlüğü’ne ait bir operasyon merkezi de yer alıyor. Yeni havalimanı için çocukların kaybolmasının önüne geçmekte kullanılacak konum takibi yapabilen akıllı bileklikler de geliştirilmiş.

SİBER SALDIRIYA KARŞI ÖNLEM

Fiziksel olduğu kadar siber güvenlik de önemli. Geçen sene yaşanan WannaCry adlı virüsün yarattığı karmaşa ile havalimanları çalışamaz duruma gelmişti. Elbette bir siber saldırı ile örneğin uçakların kaza yapmasına sebep olmak başta, ulusal güvenliği tehdit edebilecek daha dramatik olaylar da yaşanabilir. Bunları önlemek için İGA Bilişim, İstanbul Yeni Havalimanı’na Türkiye’nin en büyük siber güvenlik operasyon merkezini kurmuş ve Havalimanı Yönetim Yazılımı hazırlamış.

WannaCry gibi zararlı yazılımlara karşı, 6’sı mühendis, 13’ü operasyon görevlisi olan 19 uzman önlem, tespit ve mücadele için çalışıyor. İGA Bilişim, buradaki 60’a yakın senaryodaki hizmeti danışmanlık, yazılım geliştirme, kurulum olarak dışarı da verecek. Bir kuluçka merkezi kurmayın da planlayan şirket, havacılık ve ilgili teknolojiler konusundaki start-up’lara destek vermeyi de hedefliyor.

90 MİLYON YOLCUDAN 20 MİLYON GB VERİ

Veri merkezlerinde çevreye duyarlı serbest soğutma tekniği kullanılmış. Böylece tüm ortamı klimayla soğutarak gereksiz enerji tüketilmiyor. Sistemin kurulumu ve mühendisliği de buna uygun yapılmış. Soğutma da havalimanının konumu düşünülerek su ile yapılmış, böylece suyun odaları soğuturken ısınıp, rüzgarlı bir alandan geçen borularla tekrar soğutulduğu, devir daimle enerji israfını önleyen bir sistem ortaya çıkmış. Havalimanı yılda 90 milyon yolcu taşırken, 80 bin yuvaya sahip ağ anahtarları ise 20 milyon GB veri aktaracak.

Tesiste 30 kritik oda olduğunu belirten İnankul, Nesnelerin İnterneti (IoT) ile bunların hepsinde çeşitli algılayıcıların bulunduğunu ve bunların da sürekli ölçüm yaparak, hava kalitesi, basınç, ısı gibi bilgileri sisteme aktardığını söyledi.

Bu veriler de Büyük Veri yardımıyla analiz edilecek ve çeşitli geliştirmeler yapılacak. Bunun için yine İGA Bilişim eliyle yerli bir platform oluşturulmuş. Bunun dışında fiziksel güvenlik çözümlerinde Proline, belirli ekranlarda Vestel çalışılan yerli şirketler arasında yer alıyor.