Yapılandırmada ihya kolaylığı
BAĞ-KUR prim borcunu ödeyemediği için sigortalılık süresi dondurulanlar, yapılandırma kanunu kapsamında daha az para ödeyerek sigortalılık süresini canlandırabilecekler. On sene önceki prim günlerini yapılandırma kapsamında yeniden canlandıranlar 3 yerine 1 ödeyecekler. Borç tarihi ne kadar eski ise elde edecekleri avantajlar da o kadar artacak. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, dondurulan prim günlerini yapılandırma kanunu kapsamında yeniden canlandıranların sağlayacağı avantajları yazdı
Prim borcunu ödeyemeyen BAĞ-KUR’luların prim borçları muhtelif zamanlarda çıkartılan kanunlarla silindi. Silinen prim borçlarını kapsayan sigortalılık süreleri de donduruldu. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca, dondurulan sigortalılık süreleri hangi döneme ait olursa olsun, cari asgari ücret üzerinden prim ödenmesi halinde ihya ediliyor, yani yeniden canlandırılıyor. Bir günlük süreyi ihya etmek için en az 1 günlük asgari ücretin yüzde 34.5’i oranında prim ödeniyor. Başvuru yaptıktan sonra hesaplanan tutarın 3 ay içinde ödenmesi gerekiyor.
2020 yılına ait de olsa 2000 yılına ait de olsa 30 günlük dondurulan süreyi ihya etmek için bu yıl ödenmesi gereken prim tutarı normalde bin 234.24 TL’yi buluyor. 12 ayı ihya etmek için 14 bin 811 TL, 24 ayı ihya etmek için de 29 bin 622 TL ödemek gerekiyor.
YAPILANDIRMA KANUNU İLE DAHA AZ ÖDEME
Başvuru işlemleri devam eden yapılandırma kanunu uyarınca, prim borçlarının gecikme faizi ve gecikme cezaları siliniyor. Bunun yerine yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) dikkate alınarak enflasyon farkı hesaplanıyor. Ödemeyi peşin yapanlardan anaparanın tamamı, hesaplanan enflasyon farkının ise sadece yüzde 10’u alınıyor, kalan yüzde 90’ı siliniyor. Bu hak, prim borcu nedeniyle dondurulan sigortalılık süresini ihya etmek isteyenlere de tanınıyor.
Örneğin 1 Ocak 2019 tarihinden 31 Aralık 2010 tarihine kadar olan 24 aylık döneme ait prim borcunu ödeyemediği için sigortalılık süresi dondurulan kişi yapılandırma kanunundan yararlandığı takdirde 9 bin 746 TL ödeyerek iki yıllık süreyi ihya edebilecek. Normalde bu sürenin ihyası için 29 bin 622 TL ödemesi gerekir iken yapılandırma kanunu ile 9 bin 746 TL ödeyecek. Başka bir ifadeyle 3 yerine 1 ödeyerek ihya işlemini gerçekleştirmek mümkün olacak. Borç ne kadar eski tarihli ise elde edilen avantaj o kadar artıyor.
İhya ettiği süre ile emeklilik için gerekli prim gün sayısını tamamlayanlar, hemen dilekçe verdikleri takdirde, dilekçeyi izleyen aybaşından geçerli olmak üzere emekli aylığı bağlatabilecekler.
Emekliliği henüz gelmemiş olanlar da ödeme imkânları varsa yapılandırma kanunundan yararlanarak dondurulmuş sigortalılık sürelerini normale göre çok daha az para ödeyerek ihya edebilecekler.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Ziraat Bankası, Halk Bankası ve Vakıflar Bankası ile önceki hafta protokol imzalayarak, borcunu ödediği takdirde emekli olabilecek BAĞ-KUR’lulara ucuz kredi temin etti. Dondurulan sigortalılık sürelerini ihya etmek isteyenler söz konusu bankalardan aylık yüzde 1.55 faizle 3 yıl vadeli kredi kullanabilecekler. Kredi geri ödemeleri emekli aylıklarından kesilerek tahsil edilecek.
ÖLEN BAĞ-KUR’LULARIN HAK SAHİPLERİ DE YARARLANABİLİR
Prim borcu nedeniyle sigortalılık süresi dondurulduğu için ölüm aylığı bağlatamayan ölen BAĞ-KUR’luların hak sahipleri de yapılandırma kanununda sağlanan bu haktan yararlanabilirler. Dondurulmuş sigortalılık sürelerini ihya ettikleri takdirde ölüm aylığı bağlatabilirler.
