AFAD araştırdı! Uykusuzluk ve huzursuzluk deprem habercisi mi?
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), 24 Ocak 2020'de Elazığ'da meydana gelen ve Malatya'yı da vuran 6.8 şiddetindeki depremle ilgili "Öncül Belirtiler" adlı dikkat çeken bir rapora imza attı. Çalışmada uykusuzluk, sinirlilik hali ve hayvanlardaki değişimler irdelendi. İşte dikkat çeken sonuçlar. Habertürk'ten Kenan Butakın'ın haberi..
Elazığ ve Malatya'yı vuran 41 kişinin hayatını kaybettiği depremle ilgili hazırlanan çalışmaya katılanlar, sarsıntı öncesi yaşadıklarına dair sorulara yanıt verdi. Çalışmada, büyük ölçekli depremler meydana gelmeden önce doğa, canlılar ve elektronik cihazlar üzerinde gözlemlenebilen anormal değişimler araştırıldı.
Bu anormal değişimler, deprem sonrasında Elazığ’da konuşlandırılan barınma alanlarındaki 127 gönüllü afetzede katılımcı üzerinde yüz yüze anket tekniği kullanılarak derlendi. Katılımcılar tarafından insanlarda 117, hayvanlarda 214, gökyüzünde 147, hava durumunda 165, kaynak ve çeşme sularında 59, göl ve barajlarda 31 ve elektrik-elektronik cihazlarda toplam 73 sıra dışı gözlem yapıldı.
Seval Gürbüz ve Yusuf Arif Kutlu'nun hazırladığı raporda, "Elazığ Depremi meydana gelmeden önceki bir aylık zaman diliminde, doğanın, canlıların ve elektronik cihazların gözlemlenebilecek düzeyde sıra dışı değişimler sergilediği söylenebilir" ifadesi yer aldı. Ayrıca, "Küresel ölçekte büyük depremler öncesinde de gözlemlenen bu anormal değişimlerin; depremlerin olası öncül belirtileri olarak kayda geçirilmesi yerel ölçekte deprem tahmin çalışmalarının ve erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesine katkı sağlayacaktır" denildi.
İŞTE ÇALIŞMADAKİ İLGİNÇ SONUÇLAR
Çalışmaya göre deprem öncesi 1 aylık zaman diliminde sinir bozukluğu ve sıkıntı yaşayanların oranı yüzde 19.7 oldu. Her an bir şey olacak hissini yaşayanların oranı yüzde 14.5, uyuyamama yüzde 11, bitkinlik ve halsizlik yaşayanların oranı yüzde 10.3 ve huzursuzluk yaşayanların oranı da yüzde 10.3 olarak belirlendi.
Ayrıca nedensiz baş dönmesi, kâbus, baş ağrısı, esneme, kalp rahatsızlığı, aşırı duygusallık, aniden uyanma, aşırı uyku isteği, diz ağrısı, mide problemleri, iştahsızlık, parmaklarda elektriklenme, ishal, göz seğirmesi, rahatsızlanma, düşük tansiyon ve titreme gibi belirtileri yaşayanların oranı da yüzde 34.2 oldu.
PUSLU GÜN BATIMI AYRINTISI
Raporda hayvanlarda gözlemlenen anormal davranışlara da yer verildi. Buna göre bağırma yüzde 27.6, yerinde duramama yüzde 15 ve nedensiz saldırganlık, telaşlanma, ortadan kaybolma, sessizleşme, içine kapanma, hastalanma ve yuvayı terk etme gibi belirtiler de yüzde 21.5 olarak belirlendi.
Gökyüzü ile ilgili gözlemlenen anormal durumlarda da, puslu gün batımı görenler yüzde 41.5, kızıl, pembe ya da mor tonlarında renk değişiklikleri görenler yüzde 23.8, ani aydınlanma/parlama/ışık görenler yüzde 19.7 ve normalden farklı ışımalar, anormal bulutlar ve yıldızların normalden daha fazla yere yakın gözükmesine tanıklık edenlerin oranı da yüzde 15 oldu.
