Tanıdık yüzler, tanıdık kokular: Saraybosna!

Nazenin Tokuşoğlu, HT Cumartesi'de Saraybosna'yı kaleme aldı. Şehrin rengi, yüzler, yemek kokusu ne kadar tanıdık. Boşnakça, Sırpça, Hırvatça konuşulan bu şehirde Türkçe konuşası geliyor insanın. Ama merak etmeyin; birileri mutlaka Türkçe “Nasılsın” diyor. Yemekleri de bizimki gibi. Bir şey hariç, onlar acı yemiyor. Yıllarca acının türlüsünü tatmış bu güzel şehrin insanı, o duyguyu artık dilinde bile istemiyor.

Saraybosna,hala savaşın izlerini taşıyor. Delik deşik binalar, ayağınızın takıldığı oyuklar sanki bilerek onarılmamış. “O günleri unutmadık, unutturmayacağız” der gibiler. Eşlerini kaybetmiş ciddi bir kadın nüfusu var, değişik iş alanları yaratıp geçimini sağlamaya çalışan. Ben de evini pansiyon olarak işleten Emira’da kaldım, güzel bir deneyimdi.

DİN AYRIMCILIĞI

Saraybosna’da Müslüman kadınlar genelde kapalı ve camiye sık gidiyorlar. Öte yandan epey rahatlar, sokakta sevgilileriyle öpüşebiliyorlar. Ancak Müslüman kadının Sırp erkekle birlikte olmasına sıcak bakılmıyor. Tam tersi ise gayet normal karşılanıyor. Ama yine de zamanında birbirlerini öldürdükleri düşmanlarıyla aynı sınırlar içinde yaşayabilmeleri mutluluk verici bir durum.

GEZECEK ÇOK YER VAR

Savaş döneminde havaalanından gelen yardımları Sırplar ele geçirmeden şehre aktarabilmek için kazılan ve şu anda müze olan Tunnel, savaşı anlamak için kaçırılmaması gereken bir yer. Ortodoks Katedrali, Balkanlar’da yer alan en büyük katedraller arasında. Saraybosna Katedrali, Gotik ve Roma mimari tarzlarıyla inşa edilmiş diğer bir önemli mabet. Camiler, bedestenler, hamamlar, türbeler, taş sokaklar, tek katlı küçük dükkanlar Saraybosna’ya gelmişken görmeniz gereken yerler. 1891 yılında Başçarşı’da inşa edilen Sebil, önemli bir çeşme.

MEZARLIK DEYİP GEÇME

Şehrin önemli noktalarında geniş alana yayılmış, bakımlı mezarlıklar var. Aliya İzzetbegoviç’in de mezarı merkezi bir yerde ve başında sürekli nöbetçi var. İzzetbegoviç, 1992-1995 Bosna Savaşı’nda kilit rol oynamış, Bosna-Hersek eski cumhurbaşkanı. Halk, “Baba” dedikleri İzzetbegoviçi çok seviyor. Bu mezarlıkları mutlaka görmelisiniz.

SİRNİCA-ZELVENİCA

Saraybosna’da ilk işiniz Başçarşı’ya gitmek olsun. Bizim İnegöl köftesini andıran kokuyu takip edin ve kapısında ‘cevabi’ ya da ‘cevapçiçi’ yazan bir yere girin. İşte Saraybosna’nın en ünlü yemeği bu. Begova çorba, soğan dolma, güveç, bamya, bosanska tavayı mutlaka tadın. Burekleri de çok güzel; börekleri yani. Peynirli olursa ‘sirnica’, ıspanaklı olursa ‘zelvenica.’ Saraybosna’nın en eğlenceli yanlarından biri de, sabahtan akşama açık kafeleri.

GÖRMEK İÇİN 5 NEDEN

1.Avusturya-Macaristan Veliahtı Arşidük Franz Ferdinand’ın vurulduğu, Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasına yol açan Frenk Köprüsü’nü adımlamak için.

2.1561’de inşa edilen Ali Paşa Camii, görkemli bir yapı. İmparator Camii ve Gazi Hüsrev Bey Camii, kentin diğer önemli kültürel ve dini abideleri arasında yer alıyor.

3.1984 Kış Olimpiyatları Saraybosna’da yapıldı. Şehir 1993’te dünya modern savaş tarihindeki en uzun kuşatmaya maruz kaldı.

4.Kentte Osmanlı İmparatorluğu’nun izlerine rastlayacaksınız. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu dönemi de yapılarda kendisini hissettiriyor.

5.Burası tek başınıza hiç sıkılmayacağınız nadir şehirlerden. Bir de Türk olduğunuzu söylerseniz birkaç gün içinde yeni bir arkadaş grubu edinmeniz kaçınılmaz.