Türkiye-Suriye ilişkilerindeki yeni dönem hangi sektörleri etkileyebilir?
2007'de imzalanan STA ile Türkiye ve Suriye 5 milyar dolarlık ticaret hacmi hedeflemişti. 2010 yılında ilk kez dış ticaret hacmi 2 milyar doları aşarken 2011'den sonra başlayan iç savaş tüm ekonomik hedeflerin rafa kalkmasına yol açtı. 2010'da Türkiye'den Suriye'ye ihracatta 607.2 milyon dolarla kimyevi maddeler sektörü öne çıkarken 2023'te ilk sırayı 431.8 milyon dolarla 'hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri' sektörü aldı. 2010-2023 yılları arasında kimyevi maddeler ihracatı 607.2 milyon dolardan 176.4 milyon dolara, çelik sektörünün ihracatı 194.3 milyon dolardan 111.5 milyon dolara, çimento ihracatı ise 200.5'ten 76.4 milyon dolara geriledi. Şimdi iki ülke arasında beklenen normalleşmeyle gözler yeniden bu sektörlere çevrilecek
Suriye'de Esad rejiminin devrilmesiyle şimdi gözler ülkede kurulacak yeni sistem ve bu sistemin aktörlerine çevrildi. Henüz pek çok belirsizlik var olsa da önümüzdeki dönemde Türkiye ile Suriye arasındaki ilişkilerde yeni bir sayfa açılması bekleniyor. 2000'lerin başında Beşar Esad kendisini reformcu bir lider olarak konumlandırmaya çalışırken Türkiye ve Suriye arasındaki ekonomik ilişkiler de önemli bir gelişme kaydetmişti.
Özellikle 2007'de imzalanan Serbest Ticaret Anlaşması'nın(STA) etkisiyle 2006'dan 2010'a gelene kadar iki ülke arasındaki dış ticaret hacmi yaklaşık 3 katına çıkmıştı. 2009 yılında iki komşunun hükümetleri ticaret hacminde 5 milyar dolar hedefini koymuştu.
2010;'a gelindiğinde Türkiye'nin Suriye'ye ihracatı 1 milyar 844 milyon dolara ulaşırken, ithalatı da 452 milyon 493 bin dolar oldu. Böylece Türkiye-Suriye ticaret hacmi ilk kez 2 milyar doları aşarak 2.3 milyar dolara dayandı.
Ancak 2011 yılında Suriye'de başlayan hükümet karşıtı gösteriler ve yaşanan karışıklığın bir iç savaşa evrilmesiyle 5 milyar dolarlık hedef de rafa kalktı. Kasım 2011'de Türkiye Suriye'ye yönelik ticareti de kısıtlayıcı yaptırımlar uygulamaya başladı. Bu yaptırımlardan bağımsız şekilde Suriye'de de zaten iç savaş nedeniyle ekonomik aktivite de büyük bir düşüş yaşandı.
Yıllara göre Türkiye-Suriye ticareti:
2021'de iki ülke arasındaki ticaret hacmi 600 milyon doların altına geriledi. Peki Suriye'de oluşacak yeni yönetimle beraber başlaması beklenen iki ülke arasındaki normalleşme süreci Türkiye'deki hangi sektörleri etkileyebilir?
KİMYEVİ MADDELER VE ÇİMENTO ZİRVEDEYDİ
Bunun için Suriye'ye ihracatın zirve yaptığı 2010 yılına bakmak bazı fikirler verebilir. 2010 yılında kimyevi maddeler 607.2 milyon dolarla sektörler arasında ilk sırada yer almıştı. Bunu 200.5 milyon dolarla çimento ve 194.3 milyon dolarla çelik ihracatı takip etti.
Türkiye'nin Suriye'ye sektörlere göre ihracatı(2010):
HUBUBAT İLK SIRAYA ÇIKTI
2023 yılına geldiğimizde ise 'hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri' ihracatı 431.8 milyon dolarla ilk sırada yer aldı. Kimyevi maddeler 176.4 milyon dolarla ikinci sırada yer alsa da 2010 zirvesinin yaklaşık 430 milyon dolar altında kaldı.
2010 yılında 151.7 milyon dolar ihracat gerçekleştiren elektrik ve elektronik sektörü 2023'te ise 111.5 milyon dolarlık ihracata imza attı. 2010-2023 yılları arasında çelik sektörünün ihracatı ise 194.3 milyon dolardan 111.5 milyon dolara geriledi.
