Servise gitmeden bilmeniz gereken 7 temel kural
Binlerce lira verdiğiniz telefondan bilgisayara, TV'den beyaz eşyaya elektronik ürünlerde satıcılara karşı haklarınız neler? Servise götürürken nelere dikkat etmeli? Gazete Habertürk'ten Necdet Çalışkan, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Kanunu ile Garanti Belgesi ve Satış Sonrası Hizmetler yönetmeliklerinden bir rehber hazırladı
1- Garanti süresi ne kadar?
Cep telefonu, bilgisayar, televizyon ve beyaz eşya başta olmak üzere elektronik ürünler yasal olarak 2 yıllık garanti kapsamında sunuluyor. Tüketici aldığı ürün bozulursa, bu süre içinde ücretsiz onarım hakkını kullanabiliyor. Ücretsiz onarım hakkı kullanılırken, işçilik masrafı, değiştirilen parça bedeli ya da başka herhangi bir ad altında hiçbir ücret talep edilemiyor. Satıcı, üretici ve ithalatçı, tüketicinin bu hakkını kullanmasından ortak olarak sorumlu.
2- Garanti nasıl sorgulanır?
Aldığınız bir ürünün garanti belgesinin olup olmadığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Bilgi Merkezi’nin internet sitesi üzerinden (http://egaranti. gtb.gov.tr/) garanti numarası girerek veya şirket seçerek sorgulanabiliyor. Buradan, ürününüzle ilgili garantinin onay tarihi, süresi, geçerlilik durumu ve belge detaylarına erişmek mümkün. Bu sitede ayrıca ürününüzle ilgili ‘kullanma kılavuzları’na da “Sorgulama” bölümünden ulaşabiliyorsunuz.
3- Tamir süresi ne kadar?
Yetkili teknik servisler kendilerine verilen malın tamirini azami tamir süresinde tamamlamak zorunda. Bu süre de kanunda 20 işgünü olarak belirlenmiş. Tamir konusunda üretici ve ithalatçıların, ayrıca ürünün kullanım ömrü boyunca yedek parça bulundurma zorunluluğu da bulunuyor ki bu süre cep telefonları ve bilgisayarlar için 5, televizyon, buzdolabı, çamaşır ve bulaşık makineleri için ise 10 yıl.
4- Tamir olmazsa hakkınız ne?
20 işgününü kapsayan süre içinde yetkili servis tarafından tamir edilemeyen, tamir edilmesine karşın garanti süresi içerisinde tekrar bozulan veya tamir edilmesinin mümkün olmadığı bildirilen ürünler için de tüketiciler, şunları talep edebiliyor: Malın bedelinin iadesinin istenmesi, ayıp/ bozuk kısım oranında malın fiyatından indirim talep edilmesi, 30 gün içinde malın yenisiyle veya bir üst modeliyle değiştirilmesi. Satıcı, üretici veya ithalatçı, bu taleplerden tüketicinin seçtiğini yerine getirmek zorunda. Yasa, bu seçeneklerden sadece üçüncüsü için “imkân varsa” ibaresini koyduğundan, değişim satıcının inisiyatifinde.
5- Servis gerçekten yetkili mi?
Elektronik eşyalarda en sık karşılaşılan sorunlardan biri de yetkili servis karmaşası. İnternette karşınıza çıkan her “yetkili servis” ibaresi, maalesef, gerçekten yetkili servisi işaret etmiyor. Hem yasayla gelen haklarınızı sonuna kadar kullanabilmek hem de herhangi bir mağduriyet yaşamamak için Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Bilgi Merkezi üzerinden Satış Sonrası Yeterlilik Belgesi Sorgulama (SSHY) veya Türk Standartları Enstitüsü’nün e-devlet üzerinden sunduğu “Yetkili Servis Sorgulama” hizmetlerini kullanabilirsiniz.
6- Eğer Kullanıcı hatalıysa?
Teknik servise yolu düşenlerin en çok karşılaştığı durum, “Kullanıcı hatasından kaynaklanıyor” cevabı oluyor. Tüketici, bu durumda ücretsiz onarım, bedel isteme, yenisi ile değiştirme gibi haklarının hiçbirini kullanamıyor. Kullanım hatasının bulunup bulunmadığının, servis tarafından, azami tamir süresi içerisinde düzenlenen raporla belirlenmesi ve bu raporun bir örneğinin tüketiciye verilmesi zorunlu. Tüketiciler, bu rapora ilişkin olarak bilirkişi tarafından tespit yapılması talebiyle tüketici hakem heyetine veya tüketici mahkemesine başvurabiliyor. 2017 yılı istatistikleri de bu başvuruların yüzde 70’inin tüketici lehine sonuçlandığını gösteriyor.
7- NASIL ŞİKÂYET EDİLİR ?
Yaşamış olduğunuz uyuşmazlıklarla ilgili olarak tüketici başvurunuzu e-devlet üzerinden ilgili Tüketici Hakem Heyeti’ne iletebilirsiniz. E-devlet kullanıcı adı ve şifrenizle https://tuketicisikayeti.gtb.gov. tr/ adresi üzerinden, “şikayet edilen firma bilgileri”, “şikayet bilgileri”, “uyuşmazlığa ilişkin belgeler” ve “tüketici hakem heyeti seçimi” bölümlerini doldurarak şikâyet başvurusu yapmak mümkün.
