Osmanlı Devleti duraklama dönemi savaşları ve yılları: Kronolojik Sırasıyla Osmanlı Devleti Duraklama Dönemi Savaşları
Osmanlı Devleti duraklama dönemi, 1579 ile 1699 yılları arasında geçen 120 yıllık bir süreyi kapsamaktadır. Merkezi otoritenin bozulmaya başladığı ve yaşanan Coğrafi Keşiflerin neticesinde ekonominin büyük bir darbe aldığı Osmanlı Devleti duraklama dönemi savaşları nelerdir? Osmanlı Devleti duraklama döneminde kaç tane savaş yapmıştır? Dünya'da gerçekleşen askeri yeniliklerin ve Osmanlı Devleti devşirme sisteminde meydana gelen bozulmaların belirleyici olduğu Osmanlı Devleti duraklama dönemi savaşları yılları kaçtır? Osmanlı Devleti duraklama dönemi savaşları hakkında detaylı bilgiler edinebileceğiniz yazımızı siz değerli okuyucularımız için hazırladık.
İşte, iç ve dış birçok nedene bağlı ve olumlu ya da olumsuz olarak sonuçlanan, Osmanlı Devleti duraklama dönemi savaşları hakkında tüm detaylar.
Osmanlı Devleti Duraklama Dönemi Savaşları ve Yılları
Sadrazam Sokollu Mehmed Paşa’nın ölüm tarihi olan 1579’dan; Karlofça Antlaşması’nın imzalandığı 1699 senesine kadar geçen süre zarfında yaşanmış olan Osmanlı Devleti duraklama dönemi savaşları kronolojik sırayla şu şekildedir:
Fas Seferi – Vadisseyl Muharebesi (1578)
Fas üzerindeki Osmanlı etkinliğinin artmasından rahatsız olan Portekiz’in, bölgeye bir askeri harekât gerçekleştirmesi sonucu yaşanmıştır. Fas Sultanlığı’nın, III. Murad’dan yardım istemesi sonucu bölgeye giden Osmanlı Ordusu; Fas Sultanlığı ile birlikte, Portekiz’i mağlup etmiştir. Savaşın neticesinde Fas, Osmanlı kontrolüne girmiş ve bölgedeki Portekiz gücü kırılmıştır.
1578 – 1590 Osmanlı Safevi Savaşları
Safevi Devleti’nin 1555 yılında imzalanan Amasya Antlaşması’na uymaması sonucu gerçeklemiş bu savaş; Kafkas ve Irak olmak üzere iki farklı cephede gerçekleşmiştir. Osmanlı Devleti galibiyetiyle sonuçlanan savaşın ardından Ferhat Paşa Antlaşması imzalanmış; Gürcistan, Tiflis, Şirvan ve Basra Körfezi’nin kıyı yakaları Osmanlılar tarafından fethedilmiştir.
1593 – 1606 Osmanlı Avusturya Savaşları
13 yıl boyunca süren ve iki tarafın da karşılıklı olarak birçok kale fethedip kaybettiği savaşın neticesinde 11 Kasım 1606 tarihinde Zitvatorok Antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşmanın hükümlerine göre; Eğri, Estergon ve Kanije kaleleri Osmanlılarda kalmıştır. Buna karşılık Avusturya bir kereliğine Osmanlılara savaş tazminatı ödemiş fakat Avusturya’nın, Macaristan için ödemekte olduğu vergi kaldırılmıştır.
1603 – 1618 Osmanlı Safevi Savaşı
Safevilerin; Ferhat Paşa Antlaşması ile kaybettikleri yerleri geri almak istemesi, iki devletin ordularını bir kez daha karşı karşıya getirmiştir. 15 yıl boyunca sürecek olan savaşın ilk ayağı Safevilerin üstünlüğüyle sonuçlanmış ve 1612’de imzalan Nasuh Paşa Antlaşması ile Güney Azerbaycan Safevilere bırakılmıştır.
2,5 sene sonra tekrar başlayan savaşta, Erdebil şehrinin Osmanlıların eline geçme ihtimali ortaya çıkınca Safeviler barış istemek zorunda kalmış ve 1618 yılında Serav Antlaşması imzalanmıştır.
1603 -1618 seneleri arasında süren bu iki savaşın neticesinde Osmanlı Devleti; Güney Azerbaycan topraklarını Safevilere bırakmak zorunda kalmıştır.
1645 -1669 Girit Savaşı
Osmanlı Devleti ile Venedik önderliğindeki Malta, Papalık ve Fransa’dan oluşan ordular arasında gerçekleşen Girit Savaşı ya da Girit’in fethi 24 yıl sürmüş ve Girit’in yanı sıra, Ege ve Dalmaçya’da da büyük çatışmalar yaşanmıştır. Gerçekleşen savaşın sonunda Girit, 1669 yılında Osmanlı Devleti tarafından fethedilmiştir.
1663 – 1664 Osmanlı Avusturya Savaşları
Uyvar Kalesi’nin 1563 yılında Osmanlı Devleti tarafından fethedilmesi üzerine harekete geçen Avusturya; 1593 – 1606 savaşları sonunda kaybettiği yerleri de geri almak istiyordu. İki devletin ordularını karşı karşıya getiren bu savaş 1664 Vasvar Antlaşması ile sona erdi ve iki devlet arasında, 1682 yılına kadar sürecek olan barış dönemine girildi.
1672 – 1676 Osmanlı Lehistan Savaşı
Kırım hanı olan I. Selim Giray’ın, Lehistan’a saldırıp mağlup olmasının ardından, Osmanlı Devleti’nden yardım istemesiyle başlayan Osmanlı – Lehistan savaşı, Osmanlı Devleti’nin üstünlüğüyle sonuçlandı. İki devlet arasında 1672 yılında Bucaş Antlaşması imzalandı. Bu antlaşmaya göre Dinyeper Nehri’nin sağ kıyısı Osmanlı hâkimiyetine girdi.
Gerçekleşen bu savaş ve ardından gelen Bucaş Antlaşması sonunda; Osmanlı Devleti batıdaki en geniş sınırlarına ulaşmıştır. Bu sebeple, 1672 – 1676 Osmanlı Lehistan Savaşı ve Bucaş Antlaşması’nın; Osmanlı Devleti duraklama dönemi savaşları arasında önemli bir yeri bulunmaktadır.
1676 – 1681 Osmanlı Rus Savaşı
1676 – 1681 Osmanlı Rus Savaşı; iki devlet arasında yapılan ilk büyük savaş olmasından dolayı Osmanlı Devleti duraklama dönemi savaşları arasında öne çıkmaktadır. 5 yıl süren savaş, Osmanlı Devleti’nin galibiyetiyle sonuçlanmıştır.
1683 – 1699 Osmanlı Kutsal İttifak Savaşları
Osmanlı Devleti’nin 1683 yılında Avusturya üzerine sefere çıkmasıyla başlayan savaşta; orduya komutanlık yapan Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın ilk hedefi Viyana idi. İki ay süren kuşatmanın ardından, Lehistan’ın da Avusturya’ya yardıma gelmesiyle kuşatma başarısız oldu ve Osmanlı orduları Belgrad’a çekilmek zorunda kaldılar.
2. Viyana Kuşatması’nda geri püskürtülen Osmanlı Devleti’nin, Macaristan coğrafyasından da atılması için Papa XI. İnnocentius’un çabalarıyla Kutsal Roma Germen İmparatorluğu, Rus Çarlığı, Litvanya, Venedik, Lehistan ve Malta’dan oluşan Kutsal İttifak kuruldu.
Harekete geçen Kutsal İttifak ile Osmanlı Devleti, Ciğerdelen Muharebesi’nde karşı karşıya geldiler. Gerçekleşen savaşta Osmanlı Devleti ağır kayıplar verdi ve Kutsal İttifak, Estergon Kalesi’ni ele geçirdi.
2 Eylül 1686 tarihinde Kutsal İttifak orduları Budin üzerine harekete geçtiler ve şehri ele geçirdiler. Böylelikle, Kanuni Sultan Süleyman döneminde Osmanlı topraklarına katılan Budin’de Türk hâkimiyeti son buldu. Ayrıca bu durum Osmanlı Devleti’nin Macaristan üzerinde olan kontrolüne de son verdi.
1687 yılında gerçekleşen II. Mohaç Meydan Muharebesi de Osmanlı Devleti mağlubiyetiyle sonuçlandı ve birçok kale kaybedildi.
1688 yılında Belgrad’ın da düşmesi sonucu 1689’da Viyana’da bir barış görüşmesi yapıldı ancak sonuç alınamayınca savaş devam etti.
Kırım’da Ruslarla, Ege’de ise Venedik ile devam eden savaşın son ciddi muharebesi, 1697 yılında gerçekleşen Zenta Muharebesi’dir. Avusturya ile Osmanlı ordularını karşı karşıya getiren bu savaş da Osmanlı Devleti’nin mağlubiyetiyle sonuçlanmış ve savaşın tarafları arasında 1699 yılında Karlofça Antlaşması imzalanmıştır.
1699 yılında imzalanan Karlofça Antlaşmasına göre Avusturya; Macaristan ve Transilvanya’nın büyük kısmını aldı. Podolya, Lehistan’a bırakıldı. Venedik, Mora Yarımadası’nı ele geçirdi.
Osmanlı Devleti Karlofça Antlaşması ile 326.000 kilometrekare toprak kaybetmiştir. Bu özelliğiyle Karlofça Antlaşması; Osmanlıların büyük ölçüde toprak kaybettiği ilk antlaşmadır.
Alınan ağır yenilginin ve yaşanan toprak kayıplarının ardından Osmanlı Devleti için duraklama dönemi biterken, gerileme dönemi başlamıştır.
