On iki parmak bağırsağının görevleri nelerdir? On iki parmak bağırsağında hastalık belirtileri
Mide çıkışında, ince bağırsağa bağlanan bir kısımda bulunan on iki parmak bağırsağı, işlevi itibariyle en önemli organlardan biridir. Bu organda oluşan fonksiyon bozuklukları pek çok hastalığa yol açabilir. Peki on iki parmak bağırsağının görevleri nelerdir? On iki parmak bağırsağında işlev bozukluğu hangi hastalıklara yol açar? Bu hastalıkların belirtileri, tedavisi ve tanısı nasıldır?
On iki parmak bağırsağı, sindirim sistemi içerisinde olan iç organlarımızdan biridir. Mide çıkışında bulunur, ince bağırsağa bağlanan bir kısım olup, karnımızın üst kısmında, midemizin hemen altında yer alır, 10 cm’ye kadar olabilen kısmına verilen isimdir.
On iki parmak bağırsağı özellikleri
Genel itibariyle 5 cm’den az, 10 cm’den fazla olmayan, şekli yay veya hilal şeklinde olan on iki parmak bağırsağına C harfi şeklinde de denebilir. İnce bağırsağın üst kısmında, ince bağırsağın bir parçasıdır.
Midemizin hemen altında olması ve mideye gelen gıdaların bulunduğu yer olması itibariyle, birçok mide rahatsızlıkları bu organımızda da görülebilir. Mesela mide ülseri gibi, on iki parmak bağırsağı ülseri de bu rahatsızlıklardan biridir.
On iki parmak bağırsağı görevi
Midede gerekli kıvama gelen, sıvılaşan gıdaların on iki parmak bağırsağına gelip, bazı salgılar ve hormonlarla ince bağırsakta emilmeye hazır hale gelmesini sağlar, mideden gelen gıdaların kimyasal parçalanmasının yapıldığı organlardan biridir.
Görülen rahatsızlık ve hastalıklar
En sık görülen hastalık türü on iki parmak bağırsağı ülseridir. On iki parmak bağırsağında oluşan ülserlere duoedenum ülseri veya bulber ülser denir. 35 mm’den 5 cm’e varan genişlikte görülebilirler.
Erkeklerde kadınlara göre 23 kat daha fazla görülür, hareketli iş alanlarında daha sıklıkla görülür. 3050 yaş gruplarında çok görülen ülser 60 yaş civarı kadınlarda daha çok ortaya çıkar.
On iki parmak bağırsağında hastalık sebepleri
On iki parmak bağırsağı iltihabı ve kanseri en çok görülen önemli hastalıklardır. Mide ülserine göre, on iki parmak bağırsağı ülseri dört kat daha sık görülmektedir. Midenin asitli olması ülser oluşturur. Mide ve on iki parmak bağırsağının iç yüzeyinin üstünü“mukus”denilen bir koruyucu tabaka bulunur. Bu tabakanın zayıflaması sonucu doğrudan mide ve on iki parmak bağırsağı zedelenir. Ayrıca damarlar ve hormonlarla ilgili pek çok faktör de ülser oluşumunu tetikler. Dokuyu koruyan faktörlerle, zarar gören faktörler arasındaki denge bozulunca ülser oluşur.
30 ile 50 yaş gruplarında çok görülen ülser, 60 yaş gruplarında daha çok ortaya çıkar.
Ülser nedenleridir. Savaş ve deprem gibi afet durumlarında toplumda peptik ülser artar. Ekonomik buhran dönemlerinde ve yoğun stres dönemlerinde de artar.
On iki parmak bağırsağında hastalık belirtileri
Bahar aylarında sıklığı artan ülser, bazı hastalarda hiçbir belirti vermeden kanama ve delinme gibi durumlara yol açabilir. Bu yüzden herhangi bir belirti fark edilir edilmez doktora başvurulmalıdır.
On iki parmak bağırsağında hastalık teşhisi
En doğru yöntem endoskopidir. Ülserin direkt görülmesine ve gerektiğinde doku örneği alınmasını sağlar. Bazı vakalarda baryumlu mide duodenumgrafisi de endoskopi sonrasında yardımcı olabilir.
On iki parmak bağırsağında hastalıkların tedavisi
Klinik, laboratuvar ve görüntüleme yöntemleri ile tanısı konan ülser, üst gastrointestinal sistem endoskopisi (gastroskopi) altın standart kabul edilir, ülser direkt görülünce biyopsi alınabilir, Mikroskobik değişikliklerle ve helikobakterpilori pozitif bulunursa, antibiyotik tedavisi ve mide asidini baskılayan ilaçlar kullanılabilir. Birçok ülser ilaç tedavisiyle iyileşir. Ülser ilaçları mide asitlerini azaltıp hastanın yakınmalarını rahatlatır.Hastalığa neden olabilecek aspirin, antiromatizmal ağrı kesici ilaç alımı, kortizonlu ilaç alımı, sigara kullanımı gibi nedenlerin ortadan kaldırılması gerekir. Antrasit ilaçlar kullanılarak kısa sürede şikayetler giderilir. Mide asidini azaltan H2 reseptör antagonistleri ve proton pompa inhibitörleri ile mide asidi baskılanarak ülserin iyileşme süreci kolaylaşmaktadır. Helikobakterpilori tedavisiyle ülserin tekrarlama olasılığı azalmaktadır. Mide asidi ve pepsin gibi sıvılar tarafından tahrip edilip, doku kaybı oluşmasıdır. Enflamasyon denen bu yaralar, mideden çok on iki parmak bağırsağında görülür. Diğer yöntem de asit ve pepsin salgısını engelleyip, bu salgıyı uyaran vagus sinirinin kesilmesidir. Ülser kronik ve tekrarlayıcıdır. Hayat kalitesini azaltır, tedavi edilemeyen bir ülser 1015 yılda iyileşir. Ayrıca ülser diyeti de ülser tedavisinde yardımcıdır.
On iki parmak bağırsağı diyeti
Ekşi, acı, soğanlı yiyecekler şikayetleri artırırsa, onlardan uzak durmalıdır.
Sigara ve alkolden uzak durmalıdır.
Ülserden korunmak için neler yapılmalı?
