Ölüm aylığı için eksik günler SSK’lılarda borçlanmayla tamamlanmaz
Sosyal güvenlikte 1 gün bile çok önemli. Prim gününüz 1 gün eksik ise emekli olamayacağınız gibi, hayatınızı kaybettiğinizde geride kalan eşinize ve çocuklarınıza ölüm aylığı bağlanmaz. Ölüm aylığı için 4/b ve 4/c'de en az 1800; 4/a'da ise son 5 yılda en az 900 prim gününün dolması gerekir. Eksik prim günleri 4/b ve 4/c'de askerlik ve diğer borçlanmalarla tamamlanabilir ama 4/a'da borçlanmayla tamamlanamaz. Sevdiklerinizi mağdur etmemek için sigortasız 1 gün bile çalışmayın. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, sizlerden gelen soruları yanıtladı.
SSK'DA ÖLÜM AYLIĞI BAĞLANIRKEN BORÇLANMA DİKKATE ALINMAZ
Soru: SSK statüsündeki sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanırken, hiçbir borçlanma dikkate alınmıyor. Askerlik borçlanması yapılsa bile SSK’lı sigortalının hak sahiplerine, 5 yıl sigortalılık ve 900 gün prim koşulu yerine getirilmediğinde ölüm aylığı bağlanamıyor. Sorum şöyle: 2008 SGK girişi olan birinin toplamda 1200 gün primi varsa, 2017’de vefat etmişse eşi ve çocukları maaş alır mı? Beş yıllık sigortalılık sürecinin kesintisiz olması zorunlu mu? Yoksa parça parça çalışmaların toplamının 900 gün olması yeterli mi? (Ahmet Kara)
Yanıt: Emekli olmadan veya çalışırken hayatını kaybeden sigortalıdan dolayı yakınlarına ölüm aylığı bağlanabilmesi için, Emekli Sandığı (4/c) ve BAĞ-KUR (4/b) statüsünde en az 1800 gün prim ödenmesi şartı aranıyor. SSK (4/a) statüsündekiler için ise en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün prim ödemiş olmak gerekiyor. BAĞ-KUR’lu hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için ölen sigortalının genel sağlık sigortası primi dahil, kendi sigortalılığından dolayı prim ve prime ilişkin hiçbir borcunun bulunmaması veya borcun ödenmesi zorunlu.
Emekli Sandığı ve BAĞ-KUR sigortalılarının hak sahipleri, prim süresinin yetersiz kalması durumunda askerlik borçlanması yapabilirler. Buna karşılık, SSK (4/a) statüsündeki sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanırken, hiçbir borçlanma dikkate alınmaz. Askerlik borçlanmasıyapılsa bile SSK’lı sigortalının hak sahiplerine, 5 yıl sigortalılık ve 900 gün prim koşulu yerine getirilmediğinde ölüm aylığı bağlanamıyor. Sigortalının 900 prim gününde fiilen çalışması gerekiyor.
Beş yıl sigortalılık hesabında dikkate alınan dönem, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başlanılan tarih ile ölüm tarihi arasındaki dönemdir. 900 gün prim koşulunun kesintisiz olması gerekmez. Farklı zamanlardaki prim ödenen sürelerin toplamının 900 gün olması yeterli.
“SGK girişi” ifadesiyle kastınız, SSK statüsü ise 2008’de işe girip, 1200 prim günü olan ve 2017’de ölen sigortalının eşine ve çocuklarına ölüm aylığı bağlanır. Fakat, sigortalı BAĞ-KUR (4/b) veya memur (4/c) statüsünde ise 1800 prim gün koşulu tamamlanmadığı için ölüm aylığı bağlanmaz.
BAĞ-KUR’lu sigortalıların hak sahipleri, daha önce borç nedeniyle dondurulmuş süreler varsa, o döneme ilişkin prim borcunu ödemek suretiyle o süreleri ihya ederek ölüm aylığı bağlatabilirler. Bunun için dondurulan sürenin tamamının primini ödemeye de gerek yok. Sadece 1800 güne tamamlayabilmek için gerekli sürenin primini ödemek yeterli bulunuyor.
Ayrıca, varsa askerlik sürelerinin borçlanılması suretiyle eksik günlerin tamamlanması imkânı bulunuyor.
ASKERLİK BORÇLANMASINI EMEKLİLİK YAKLAŞIRKEN YAPABİLİRSİNİZ
Soru: 26.09.1976 doğumluyum. Sigorta ilk girişim 01.11.1998. 26.02.1996 tarihinde askere alındım. Askerlik süresinden ne kadarını borçlanırsam sigorta tarihim öne çekilir? (Vural Dönmez)
Yanıt: Vural Bey, işe başladığınız tarih itibarıyla 25 yıl sigortalılık, 5900 prim günüyle 57 yaşında emekli olabilirsiniz. İşe girmeden önce yaptığınız askerlik için yapacağınız borçlanmayla, işe giriş tarihini öne çekebilirsiniz. Emeklilik yaşını 56’ya çekebilmek için 518 gün prim borçlanması yapmanız gerekiyor.
Prim borçlanmasını 2019 yılında yaparsanız, günlük en az 27.29 TL olmak üzere, 518 gün için toplam 14 bin 136 lira ödersiniz. Emeklilik yaşınızı doldurmanıza daha uzun süre var. Bu nedenle askerlik borçlanmasını emekliliğinize yakın bir tarihte de yapabilirsiniz.
YAŞINIZ GELMEDİYSE BORÇLANMAK YERİNE NORMAL PRİM ÖDEYİN
Soru: 02/03/1964 doğumluyum. 15/10/1997 tarihinde SSK'lı olarak başladım. Oradan 344 prim günüm var. 01/10/2007 tarihinden beri çiftçi BAĞ-KUR'um mevcut. BAĞ-KUR'dan 4080 gün hizmetim bulunuyor. 01/10/1984 tarihinde 15 ay askerlik vazifemi yaptım. Askerlik borçlanmasını ödemem durumunda ne zaman emekli olabilirim? (Aziz Ülüş)
Yanıt: Aziz Bey, kademeli yaşa ilişkin yasa uyarınca, 1 Ekim 1999 tarihi itibarıyla emekliliğine kalan süre 10 yıldan fazla olan BAĞ-KUR'lu erkekler 58 yaşında emekli olabilir. Siz bu gruba giriyorsunuz. 15 yıl sigortalılık, 5400 prim günüyle 58 yaşında emekli olabilirsiniz.
Askerlik borçlanması yaptığınızda sigorta başlangıç tarihini öne çekebilirsiniz. Ancak, 1 Ekim 1999 tarihi itibarıyla emekliliğinize kalan süre yine 10 yıldan fazla olacağı için 58 olan emeklilik yaşınız değişmeyecektir.
Şu an itibarıyla toplam 4424 prim gününüz bulunuyor. Prim gününü 5400’e tamamlamak için 976 güne ihtiyacınız var. Emekliliğinize kalan süre de aynı görünüyor.Bu durumda, hizmet sürenizi 5400’e tamamlayacak şekilde normal prim ödemeye devam ederseniz, 2 Mart 2022 tarihinde emekliliğehak kazanırsınız. Askerlik borçlanması yaptığınızda ise primleri toptan ödemeniz gerekir. Topluca ödemek yerine normal prim ödemek sizin için dava avantajlı.
İHTİYAÇTAN FAZLA ASKERLİK BORÇLANMASI YAPMAYIN
Soru: 12.08.1969 doğumluyum, 01.01.1995 tarihinde SSK'lı olarak çalışmaya başladım. 1993 yılında 19 ay askerlik yaptım, ne kadar askerlik borçlanması yaparsam emeklilik yaşımı öne çekerim? (Tevfik Aydın)
Yanıt: Tevfik Bey, işe giriş tarihiniz itibarıyla 5750 prim günüyle 55 yaşa tabisiniz. Askerliğinizi işe girmeden önce yaptığınız için, 187 gün askerlik borçlanmasıyla 5675 prim günü ve 54 yaşa tabi olursunuz. Daha fazla askerlik borçlanması yapmanıza gerek bulunmuyor. 187 gün askerlik borçlanması yaptığınız takdirde 12 Ağustos 2023 tarihinde emekli olabilirsiniz.
