Leptin hormonu nedir ve nasıl çalışır? Leptin hormonu ne işe yarar?

Leptin, vücut ağırlığının düzenlenmesinde yer alan bir hormondur. Leptinin adı, iştah düzenleme ve termojenez (yağın yakıldığı süreç) yoluyla vücut ağırlığını kontrol etmedeki bariz rolünden dolayı Yunanca "ince" anlamına gelen leptos kökünden türemiştir. Peki, leptin hormonu nedir? leptin hormonu nasıl hızlı çalışır?

Giriş: 07.02.2023 - 19:03 Güncelleme: 07.02.2023 - 19:03

Normal koşullarda vücutta yağ artışı olduğunda leptin hipotalamusa (beyindeki bir bez) etki ederek iştahı azaltır ve bazal metabolizmayı hızlandırır. Obez kişilerde leptin salgılanması artar, obez olmayan kişilere göre dört kat daha yüksek değerlere ulaşır, bu da leptine karşı bir direnç durumunu yansıtır (yani hormon mevcuttur ancak hareket edemez). Obez bireylerde leptin seviyeleri yüksektir. Kilo kaybından sonra yağ kütlesine bağlı olarak tahmin edilen değerin altına düşen leptin seviyeleri, beyne yağ birikintilerinin yeterliliğini gösterebilir.

Bu hormon; esas olarak yağ dokusu, mide ve bazı karaciğer hücreleri tarafından kan dolaşımına salgılanır. Ayrıca hamilelik sırasında plasenta tarafından sentezlenir ve anne dolaşımına salınır. Bu nedenle normal hamilelik sırasında, özellikle ikinci ve üçüncü trimesterde konsantrasyonu artar. “Leptin hormonu ne işe yarar” sorusunun cevabı aşağıdaki gibidir.

REKLAM

Leptin ve iştah kontrolü arasındaki ilişkiyi anlamak için tokluk hissinin; leptin tarafından uyarılan, açlık hissini inhibe edebilen veya uyandırabilen kimyasal maddeler salgılayan hipotalamusun beyin bölgesi tarafından kontrol edildiğini bilmek gerekir. Yani adipositlerde depolanan yağ miktarı arttığında leptin kan dolaşımına salınarak hipotalamusu bilgilendirir ve endokrin mekanizmaları harekete geçirerek iştahı azaltır. Bu nedenle iştahınızı azaltacak ve iç enerji harcamanızı artıracaktır. Leptin, beyindeki tokluk sinyali yoluyla enerji alımının azaltılmasını teşvik eder. Hormon, yeterli yağ dokusu olduğuna dair bir sinyal göndererek "hipotalamik lipostat"ı uyarır, böylece gıda alımında azalmaya ve enerji harcamasında artışa neden olur.

“Leptin hormonu nasıl çalışır” sorusu özellikle kadınlar tarafından araştırılmaktadır. Leptin, metabolik etkilerinin çoğunu merkezi sinir sistemi ve periferik dokularda bulunan spesifik reseptörleri ile etkileşim yoluyla gerçekleştirir. Leptin reseptörlerinin beyindeki varlığına ek olarak etki alanlarını genişleten periferik organlarda bulunurlar. Periferik dokulara gelince bunlar; akciğer, böbrek, karaciğer, pankreas, adrenal korteks, yumurtalıklar, testisler, kas iskeleti, hematopoietik hücreler, yağ dokusu ve gastrointestinal sistemdir.

Leptin hormonu dışarıdan alınır mı diye merak ediyorsanız bu besinlerle mümkündür. Tüm bunlarla beraber leptin hormonu diyeti uygulayarak aktivasyonunu hızlandırmak istiyorsanız aşağıdaki hususlara dikkat etmek gerekir.

Uzun süre katı veya çok düşük kalorili diyetlerden kaçınmak vücutta leptin düzeylerinin düşmesine neden olabilir.
Uzun süreli açlıktan (12 saatten fazla) veya çok düşük kalorili diyetlerden kaçının, çünkü bunlar leptin seviyelerini düşürerek kilo vermeyi engeller.
Basit, rafine karbonhidratlardan ve gizli şekerlerden kaçının. İnsülin seviyelerini artırarak insülin direncini artırırlar ve leptin üretimine müdahale ederler.
Tatlandırıcı, sukroz veya fruktoz alımını azaltın, çünkü bunlar leptin reseptörlerini inhibe eder ve tespit edilip tanımlanamazsa işlevini yerine getirmez.
Leptin seviyelerini düzenleyerek daha uzun süren tokluk hissi yaratmaları için kahvaltıya protein ekleyin.
Dolaşımdaki kortizol leptin salınımını azaltabileceğinden stresi kontrol edin ve bunun tersi de geçerlidir.
Yeme davranışını ve enerji dengesini düzenleyen leptin de dahil olmak üzere hormonlarda değişiklikler ürettiği için alkolden kaçının.
Yeterince uyumamak, daha fazla yememize neden olan hormonal bir değişikliğe neden olabileceğinden iyi uyuyun. Ayrıca kortizol seviyesini de yükseltir.
Çinko yönünden zengin besinler (ıspanak, dana eti, kuzu eti, kabuklu deniz ürünleri, kakao, bakla, fasulye, mantar ve kabak) tüketin. Leptin eksikliği sıklıkla çinko eksikliği ile ilişkilidir.
Özellikle buğday ve mısırda bulunan lektinlerden kaçının; yer fıstığı, kaju, baklagiller (özellikle soya), patates, domates, biber ve patlıcanda da bulunur.
Akşamları orta süreli kardiyovasküler rutinler ve konsantre kas çalışması ile antrenman yapın.