Kanola yağı, ayçiçek yağının tahtını salladı! Peki kanola yağı sağlıklı mı sağlıksız mı?

Kanola nedir?

Kolza bitkisinden elde edilen ve turpgiller familyasından olan kanola bitkisi aslında “kolza” olarak bilinen türün ıslah çalışması sonucu zararlı asitlerinden kurtulduktan sonra “Canadian oil low acid” ifadesinin kısaltılmış halidir.

Prof. Dr. Alptekin Karagöz

"PRİM DESTEĞİNDEN DOLAYI AYÇİÇEĞİNDEN KANOLAYA GEÇİLDİ"

Ayçiçek tarlalarının olduğu yerlerde artık kanola tarımı yapılıyor. Kanola yağı tüketiminin ayçiçek yağının önüne geçtiğini söylemek mümkün mü?

Kanola, ayçiçeğine oranla daha hızlı büyüyüp Trakya koşullarına iyi uyum sağlayan yüksek verimli bir bitki. Ayrıca ülkemizde 50 krş/kg prim desteğinden dolayı ayçiçeğinden kanoloya geçiş olduğu gözlemleniyor.

Kanola yağı, restoranlarda sık sık tercih ediliyor. Peki, neden kanola yağı?

Dünyada soya yağından sonra en çok tüketilen yağ, kanola yağıdır. Dünya ticaretindeki kanola yağının büyük çoğunluğu (soyada olduğu gibi) genetiği değiştirilmiş bitkilerden elde ediliyor. Ancak kanolanın gıda sektörü dışında, küspesinin hayvan yemi olarak ve yağının biodizel üretiminde kullanılması ticari olarak avantaj sağlıyor.

Kanola yağının ayçiçek yağına göre satış fiyatı daha düşük. Bu nedenle de kanola diğer yağlara karıştırılıp kullanılıyor. Gıda sanayinde ve bazı restoranlarda, ayçiçek yağında tağşiş yapıyorlar. Ayçiçek yağına kanola ve soya yağı katılıyor veya pamuk üretiminin olduğu kesimlerde de pamuk çiğiti yağı katılıyor.

Dr. Atilla Bektaş

KANOLA YAĞI TÜRKİYE İÇİN UYGUN DEĞİL

Sağlıklı bir vücut için hangi yağları tercih etmeliyiz? 'Yeni Akdeniz Diyeti' isimli bir kitabınız çıktı. Akdeniz diyeti deyince de akıllara zeytinyağı geliyor... Kanola yağını Akdeniz diyeti içerisinde sayabilir miyiz?

Akdeniz diyetinin temelinde zeytinyağı, fındık yağı ve avokado yağı, gibi Omega9 tekli doymamış yağ asitleri tercih ediliyor. Bununla birlikte balık ve deniz ürünleri tüketimi ile Omega3 çoklu doymamış yağ asidi tüketimi söz konusudur. Bu da Akdeniz diyetinin sağlıklı olmasının en önemli nedeni. Kanola yağı başta yüksek Omega3 içeriği ile bu özellikleri karşılıyor gibi görülse de bir Akdeniz ülkesi olan Türkiye’nin tüm bölgelerine uygun değil.

"KANOLANIN FAYDALARINI ORTAYA KOYAN ARAŞTIRMALAR, ÜRETİCİ ŞİRKETLER TARAFINDAN FİNANSE EDİLİYOR"

Türkiye'de 1960'lı yıllarda kolza bitkisinin çok fazla ekildiği ardından da ekimin yasaklandığı belirtiliyor. Bunun sebebi sağlık endişeleri mi?

Balkanlardan gelen göçmenlerle beraber kolza adıyla 1960'lı yıllarda Türkiye’ye getirilerek Trakya'da ekimine başlandı. Ancak kalp kası üzerinde istenmeyen etkilere sahip erusik asit bulunması nedeniyle 1979 yılında bitkinin ekimi yasaklandı. Daha sonra yapılan çalışmalar sonucu erusik asit ihtiva etmeyen ticari çeşitler geliştirildi. Bu çeşitler ilk defa Kanada’da ıslah edildiği için bitki “kanola” olarak adlandırıldı, yeniden ekimi ve gıda sanayinde kullanımına izin verildi.

Kanola bitkisi, yüksek miktarda erusik asit içerdiğinden kolza tohumu yağı 1956'da FDA tarafından yasaklandı. Ancak Kanada’da 1970’lerde düşük erusik asit ve glukosinolatta düşük olan kolza tohumu (LEAR) çeşidi üretildi. Bu tohum şimdi dünyada yaygın olarak ekiliyor. Kanada'da kanola yağının sağlığa faydalarını ortaya koyan araştırmaların çoğu, üretici şirketler tarafından finanse ediliyor.

ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), zeytinyağı gibi kanola yağında da bulunan oleik asit olarak adlandırılan tekli doymamış yağ asidi (Omega9) tüketmenin, koroner kalp hastalığı riskini azalttığını ifade etse de kanola yağına GDO, trans yağ ve erusik asit açısından mesafeli durulması gerektiği kanaatindeyiz. Ayrıca Türk insanının yüzlerce yıllık habitatı ve beslenmesinde yer alan zeytinyağı ve ayçiçek yağının önemini ve sağlığa faydalarını unutmamalıyız.

"ZEYTİNYAĞI YA DA AYÇİÇEĞİ YAĞI KADAR SAĞLIKLI DEĞİL"

Dr. Atilla Bektaş, son olarak konuyla ilgili olarak şunları söyledi: "Omega9 için zeytinyağı, fındık yağı, avokado yağı; Omega3 için balık yağı, (balık ve deniz ürünü tüketerek), ceviz ve keten tohumu yağı; Omega6 için ayçiçeği yağını öneriyoruz. Ancak Omega3/Omega6 oranı 1/4 olmalıdır. Kanola yağı, bu özelliklerin bazılarını sağlasa da (Omega3, 6, 9 içeriği) bir zeytinyağı ya da ayçiçeği yağı kadar sağlıklı ve yüzlerce yıllık denemişliğe sahip bir yağ değildir."