Kalp nedir? Kalp nasıl çalışır? Kalbin yapısı ve görevleri
En hayati organımız olan kalp hakkında daha fazla bilgi edinmek ister misiniz? Kalbimiz nasıl çalışır? Görevleri, yapısı, işlevi nasıldır? İşte kalp ile ilgili merak edilen detaylar...
Kalp; göğüs arasında kaburgaların altında sol kısmına yakın yer alan ve birçok kastan oluşmuş bir organdır. Tam olarak solda olmayan göğüs çizgisi arasında sol tarafa daha yakın durur. Kalp ağırlığı erkeklerde 340 gr civarı iken; kadınlarda ağırlık biraz daha düşüktür. Kalp atışlarının duyulduğu kısma tıpta apeks denilir.
Kalbin görevi, vücuda göndermiş olduğu temiz kanın kullanılması aşmasından sonra geri alarak sonra temizlenmesi için akciğere gönderir geri alır ve tekrar vücuda gönderir. Kalbin temel işlevi kan pompalamaktır bu nedenle kaslarla örülü bir yapıya sahiptir. Kan akciğerlere gidiş gelişi ile pulmoner dolaşım (küçük dolaşım) gerçekleşir; sonrasında vücuda dağılması ile sistemik kan dolaşımı(büyük dolaşım) gerçekleşmektedir. Atardamarlar ile kan kalpten organlara taşınır ve toplardamarlar ile de geri toplanır.
Kalbin Yapısı Nasıldır?
Kalp kan pompalama görevini dört ayrı bölümde gerçekleşmektedir. Bölümlerde sıkışınca kanı ileri iten kaslardan oluşan odacıklar bulunur. Her odacığın çevresine göre kas kalınlığı değişiklik gösterir. Sol karıncık duvarı pompalamanın en çok gerçekleştiği yer olması nedeniyle en kalın kasa sahip kısımdır. Toplardamarlar ile kalbe gelen kan; kalbte iki yanda bulunan ince duvara sahip kulakçıklara dolmaya başlar. Kalın kas yapısına sahip olan karıncıklara pompalanan kan karıncıklar tarafından da atardamarlara pompalanır.Karıncıklar üzerinde arka kısımda kulakçıklar yer alır ve kulakçıklar ile karıncıklar arasında da ayrıca bölme vardır.
Kalp Nasıl Çalışır?
Akciğerler tarafından temizlenen kan, akciğer toplardamarlardan geçmesi ile kalp sol karıncığa ulaşmaktadır. Bu esnada sol kulakçık kasılma suretiyle mitral kapaktan geçmesi ile sol karıncığa kanın dolmasını sağlar. Bu durumda sol karıncık kasılarak mitral kapağın kapanmasını sağlar ve kan aort kapağından geçiş yaparak vücuda dağılmaya başlar ve dokulara temiz kan olarak taşınır. Oksijen solu kan vücuttan alt ana toplardamar ve üst ana toplardamar aracılığıyla büyük toplardamarlarla birlikte kalbe geri döner ve sağ kulakçığa dolar, kulakçığın kasılması ile triküpid kapaktan sağ karıncığa geçiş yapar.
Sağ karıncıktaki kasılma ile akciğerlere atardamarlar vasıtası ile kan gönderilir. Burada temizlenen kan tekrar toplardamarlardan geçmesiyle kalbe ulaşır ve tekrar vücuda dağılır. Bu şekilde bir devir daim söz konusu olmaktadır.
Kalp Kapakları
Aort kapakçığı ile akciğer atardamarı girişinde bulunan kapakçıklar birbirine benzerdir. Sarı ve beyaz renkte çizgili olan zarla kaplı olan kapakçıklar; kanın akış yöne göre açılma yapar ve sonrasında eski haline dönerek kanın tekrar geri akmasını engellemek için düzelir.
Triküspid kapak ile mitral kapak görünüş olarak benzerlik taşısa da yapıları farklı ve karmaşıktır. Triküspid kapak üç parçadan, mistral kapak ise iki parçadan meydana gelir. Kapak parçaları içerisinden karıcık çevresine doğru uzanan kaslarda bulunan lifler chordaetendineae adıyla anılır. Karıncıkta meydana gelen her kasılmada karıncık kasları bu lifleri de germe suretiyle kapanmasını sağlayarak kanın geri kulakçığa kaçmasına engel olur.
Kalbin Zamanlaması Ne Şekilde Gelişir?
Kalp her vuruş yaşadığında iki kulakçık aynı anda kasılma sağlar ve karıncıklara kan pompalamaya başlar. Sonrasında karıncıklarda kasılma yapar. Bu bir elektriksel zamanlama sistemi ile gerçekleşir. Bu durum da oldukça karmaşıktır. Sino-atrial düğüm adı verilen ve kalbin sağ kulakçığı üstünde yer alan odak noktası kalbin çalışmasını denetleyen kilit kısımdır. Bu kısımdan elektriksel uyarı yayılarak kulakçıkların kasılmasına imkan tanır. Karıncıklar ve kulakçıkların birleşme noktalarında atrioventriküler düğüm bulunmaktadır. Kasılma uyarısının gelmesi bu kısımda az bir gecikmeye neden olur buna his demeti adı verilir. Bu kısımdan lifler sayesinde önce karıncıkların arasındaki bölmeye yayılarak sonrasında kasılmalar şeklinde devam eder.
