'Kadın istihdamının artması refahı artırır'
Kadınlara yönelik girişimleri, iletişim ağları ve etkileşim faaliyetleriyle tanınan TurkishWIN ile BinYaprak Kurucusu Melek Pulatkonak, kadının iş hayatında yükselmesi için çaba gösteren bir sosyal girişimci. Pulatkonak, Türkiye'nin kullanmadığı en büyük doğal kaynağının kadınlar olduğunu söylüyor. Kadın istihdamının yüzde 30 seviyelerinden OECD ortalaması olan yüzde 60'lara çıktığında milli gelirin yüzde 20 artacağına dikkat çeken Pulatkonat "Gençlerde de çok büyük bir kullanılmamış potansiyel var. Burada bir rol model eksikliği var. Ağ eksikliği var. Biz bu boşluğu doldurmak istiyoruz" diyor
İş hayatına New York Borsası’nda başlamışsınız, Microsoft’da genel müdür yardımcısı olarak Türkiye’ye dönmüşsünüz. Bu kariyeri bırakıp neden ve nasıl TurkishWIN ve BinYaprak’ı kurdunuz?
Bir kaç olay hayatı yeniden sorgulamama yol açtı. 2008 küresel krizi ve çalıştığım şirketin ortaklarından birinin bir hafta içerisinden kanserden ölümü bunlardan sadece ikisi. Geride ne bırakmak istediğimi düşündüm, fikir öyle çıktı. TurkishWin kadının kadını desteklediği, fırsat eşitliğinin olduğu bir dünya için yola çıktı. Kadının kadını desteklediği, fırsat eşitliğinin olduğu bir dünya için ilham veren konuşmalar, mentorluk ve kampüs programları olan TurkishWIN'i kurmaya karar verdik. İlk toplantımızı Kasım 2010'da New York'ta yaptık. Şu anda ABD, Avrupa ve Türkiye'de 8 şehirde faaliyetteyiz. Etki alanımızı genişletmek için dijitalleşmeye karar verdik ve Ekim 2015'te BinYaprak’ı kurduk. BinYaprak’ta kadınlara ilham veren videolar, canlı yayınlar ve sohbet odaları yer alıyor. Kadınlar kendisine bilgi, tecrübe aktaracak diğer kadınlarla bir araya gelebiliyor.
Kaç üyeniz var? Hedefiniz ne?
TurkishWIN'in bin üyesi var. 10 bin üyeli 20 mega şehirde faaliyette olmak, mesleğinin ustası kadınlarla fark yaratan, yarattıran bir yeregelmek istiyor. BinYaprak’ta 12 bin üyemiz var. Farklı mecralardan yaklaşık 50-100 bin kişiye ulaşıyoruz. YouTube kanalımızda her zaman çok özgün kariyere dair videolar yayınlanıyor.
'HEPİMİZ KAHRAMANIZ'
Üyelik için ücret ödeniyor mu? Üye olmak için ne yapmak gerekiyor?
Hayır, ücretsiz. 18-45 yaşlarında iş hayatın farklı yerlerinde olan üniversite öğrencisi, üniversite mezunu kadınları davet ediyoruz. Onlar da bir konuda bildiklerini anlatıyorlar, video çekerek. Çünkü hepimiz kendi hayatımızın, kendi hikayemizin kahramanıyız. O sokaktaki kızın kahramanı, ailemizde üniversiteye ilk gideniz bunlar önemli eşikler. BinYaprak, kadınların kendisi gibi yolda giden, ondan bir kaç adım ilerde giden kadınlarla ağ yaratabilecekleri bir platform. Kurumlar da katılabiliyor.
Kurumların nasıl bir rolü var?
Biz sosyal girişimiz, kurumlar da bize katılabiliyor. Kurumlarla işbirliği yapıyoruz.
Bu iki platformu nasıl finanse ediyorsunuz?
Fark yaratmak isteyen kurumlara işte fırsat eşitliği sağlayan, rol model olan kendi şefini sektörünü geliştirmekisteyenlerleprojeler üretiyoruz. Kurumların rol modelleri videolarını çekiyoruz.
'CESARET BULAŞICI'
Yakanızdaki broşta "O yaparsa ben de yaparım" mesajı var. Bu mesaj kime?
Bu kendimizle bir muhakeme. O yaparsa ben de yaparım bir başka kişiden ilham alıpbaşarabileceğimize dair mottomuz.İki platformumuzun da mottosu. Çünkü gerçekten bir kişinin yapabildiğini görmek ışık yakabiliyor hayatımızda. Biz de bireyin cesaretini bulaşıcı olduğunu düşünüyoruz.
İlham veren kadınları nasıl belirliyorsunuz?
İlham veren kadınlar her yerde. Konuşmacılar ağımızın referansıyla belirleniyor.
Erkekler de destekliyor demiştiniz ne kadar erkek üye var? Onlar nasıl bir katkıda bulunuyor?
Üyelerimizinyüzde 15'i erkek. Kızlarını yönlendiren babalar çok. Youtube kanalımızda anlatıcılarımızın yüzde 40'ı erkek. Yüzde 50-50'ye gideceğiz. Herkesin eşit katkı sağlayabileceği bir yere doğru evrileceğiz.
Programlarınız arasında gençlik günleri de var. Bu programın amacı ne?
Amacımız üniversitede okuyan, meslek seçiminde yoğrulmamış her şeyi yapabilecek gençlere ulaşmak ve onların kendileri için düşündükleri engelleri kaldırmalarını sağlamak, rol modelleriyle buluşturmak. Bize her gün 8 Mart.
'TÜRKİYE'NİN KULLANMADIĞI EN BÜYÜK DOĞAL KAYNAĞI KADINLAR VE GENÇLER'
TÜİK'in son verilerine göre Kasım 2019, kadın nüfus 32 milyon işgücü 10 milyon 500 bin istihdam edilenler 8 milyon 841 bin kişi. İşgücüne katılım oranı yüzde 33.9, istihdam oranı yüzde 28.3. Bu tabloyu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Türkiye'nin kullanmadığı en büyük doğal kaynağı kadınlar ve gençler. Bu yüzde 30 seviyelerinden OECD ortalaması olan yüzde 60'lara çıktığımız zaman milli gelirimiz yüzde 20 artacak. Hepimiz daha refah bir ülkede olacağız. Gençlerde de çok büyük bir kullanılmamış potansiyel var. Burada bir rol model eksikliği var.Gençler nasıl yapacağını, seçim yapabileceğini bilmiyor. Ağ eksikliği var. Nereye gideceğini bilemeyebiliyor, çünkü üniversitelerin sunduğu kariyerservisleri çok sınırlı . Biz bu boşluğu doldurmak istiyoruz BinYaprak'la. Üniversiteye başlamasından emeklilik sürecine kadar o kişinin bir sonraki adımını deneyim sahibi biriyle paylaşmasını hedefliyoruz.
'İŞ BULMA FONKSİYONUMUZ YOK AMA HEDEF İÇİN YARDIMCI OLUYORUZ'
İş bulma, işe yerleştirmede bir rolünüz var mı?
Yetkin, ne istediğini bilen, seçimlerini daha anlamlı yapabilen bireylere destek olmak için varız. Bir iş bulma fonksiyonumuz yok ama ne tür işler araması gerektiği noktasında hedef koyması için ona yardımcı olmak için varız. Eğitim vermiyoruz ama ne eğitimi alırsa nereye gidebileceği konusunda yönlendirme yapabiliriz.
Kadınlara pozitif ayrımcılık uygulanmalı mı?
Almanya gibi farklı ülkelerde fırsat eşitliğini yakalamış ülkelerin hepsinde pozitif ayrımcılık ve kota uygulanmış. Dünya Ekonomi Forumu'nun rakamları korkutucu. Olduğu gibi giderseherhangi bir kota, pozitif ayrımcılık ya da hızlandırıcı harekette bulanmazsak globalde kadınların eğitimi iş fırsatlarına sağlık servislerine, erkeklerle fırsat eşitliğine ulaşması için bizi bekleyen sene 2095. Bunamüdahale etmek gerekiyor. Kota gibi zorlayıcı uygulamaların olması gerektiğini düşünüyorum.
'KOTA ŞART'
Sermaye Piyasası Kurulu, 2012 yılında borsa şirketleri için yönetim kurulunda en az bir kadın üye bulundurma ilkesini getirmişti. 2014 başında bunu en az yüzde 25 olarak yenilemişti. Kadın üye kotası, zorunlu değil; sadece tavsiye niteliğinde ve 8 yılda 4 puanlık yol kat etti. Bu 4 puanı nasıl değerlendirmek gerek, iyi bir gelişme mi?
Bağımsızlara bakarak, aileden olmayanlardan yola çıktığımız zaman hiç yol kat etmemişiz. Benim de 3. dönem mentisi oldum Yönetim Kurulu'nda Kadın Derneği, kotanın farz olduğunu savunuyoruz. Yatırım bankası Goldman Sachs bir ay önce yönetim kurulunda kadın olmayan şirketleri artık halka arz etmeyeceğini duyurdu. McKinsey'in araştırması kadınların daha fazla olduğu şirketlerde karlılığın yüzde 15 yüksek olduğunu gösteriyor. Artık endeksler yapılıyor ve buna göre yatırım yapılıyor.
'PAZAR PAYI KAYBEDERSELER DAHA HIZLI YOL ALACAKLAR'
Kota konusunda süreç nasıl hızlandırılabilir?
Şirketler konusunda son ise noktayı tüketicinin koyacağını düşünüyorum. Cinsiyetçi reklamlar yapan şirketlerin markalarını almaktan vazgeçerseniz pazar payı kaybeden şirketler burada çok daha hızlı yol alacaklar diye düşünüyorum.
Otomasyon sistemleri yakın gelecekte iş kollarında yıkıcı bir etki yaratacak. En fazla etkinin hizmet sektöründe görüleceği hesaplanıyor. Bu kadın istihdamının en fazla olduğu sektör. Teknoloji kadınları mı vuracak?
bin tam tersini düşünüyorum. İleride fiziksel güç gerekliliği kalmadıkça, koşullar daha fazla eşitlenecek. Yeni meslekler ortaya çıkacak. Oyunun kuralları tekrar yazılacak.
Bu ortamda kadınlar, daha esnek ve eşitlikçi çalışma modellerine geçiş yapabilecek mi?
Kadın dostu şirketlerin esnek çalışmayı benimsemesi gerekiyor. Kadınlar işte de mesai yapıyor evde de. Yaptığımız araştırmaya göre kadınların yüzde 40'ı babalık izninin ne olduğunu biliyor,erkeklerin sadece yüzde 9'u.
