Mobbing nedir? Mobbinge uğranıldığı nasıl anlaşılır?

Mobbing olayları, yalnızca bireyleri değil, şirketlerin genel verimlilik ve atmosferini de olumsuz etkiliyor. Çalışanlar, psikolojik tacize uğramaktan duydukları korkuyla işyerinde daha az motive oluyor. Peki mobbinge uğradığınızı nasıl anlarsınız? İşte detaylar...

Giriş: 15.03.2025 - 13:30 Güncelleme: 15.03.2025 - 13:30

Son yıllarda artan mobbing vakaları, iş güvencesizliği, yüksek stres ve rekabetin bir sonucu olarak daha fazla dikkat çekiyor. Uzmanlar, bu sorunun çözülmesi için etkili bir farkındalık oluşturulması gerektiğini vurguluyor.

İşyeri mobbingi, bir grup bireyin bir meslektaşına olumsuz ve düşmanca davranışlarla tekrar tekrar ve sistematik olarak saldırmasıyla oluşan bir psikolojik taciz biçimidir. Bu, dedikodu yapmak, söylenti yaymak, kişiyi izole etmek, işini baltalamak ve sözlü veya sözsüz saldırganlıkta bulunmak gibi eylemleri içerebilir. Mobbingin amacı, hedef alınan kişiyi küçük düşürmek, itibarsızlaştırmak ve nihayetinde pozisyonundan veya organizasyondan zorla çıkarmaktır.

REKLAM

İzole edilmiş zorbalık olaylarının aksine , işyerinde mobbing, kurbanı sindirmek ve duygusal olarak zarar vermek için birden fazla kişi tarafından yapılan sürekli, kolektif bir çabadır. Genellikle rekabet, kıskançlık veya statükoyu koruma arzusu gibi altta yatan sorunlardan kaynaklanır.

Küçük düşürücü sözler, hakaretler, sürekli eleştiri ve alaycı konuşmalar yoluyla gerçekleştirilen psikolojik baskıdır.

İş yerinde fiziksel temasa dayalı olarak gerçekleştirilen şiddet içeren hareketleri kapsar.

Çalışanın iş yerinde sistematik olarak yok sayılması, sosyal ortamlardan dışlanması veya ekip çalışmalarına dahil edilmemesi şeklinde kendini gösterir.

Aynı hiyerarşi seviyesinde bulunan çalışanlar arasında gerçekleşen mobbing türüdür. İş arkadaşları arasında rekabet, kıskançlık veya kişisel anlaşmazlıklar nedeniyle ortaya çıkar.

REKLAM

Üst kademedeki yöneticilerin, astlarına yönelik uyguladığı baskı ve psikolojik şiddettir.

Mobbing, hedef alınan kişide strese, kaygıya, depresyona ve hatta travma sonrası stres bozukluğuna (TSSB) yol açabilir. Sürekli taciz, özsaygılarını, özgüvenlerini ve öz değer duygularını aşındırabilir ve günlük görev ve sorumluluklarla başa çıkmalarını zorlaştırır.

Mobbing, mağdurun işini etkili bir şekilde yapma yeteneğini önemli ölçüde zayıflatabilir. Sürekli stres, dikkat dağınıklığı ve duygusal çalkantı, üretkenliğin azalmasına, devamsızlığın artmasına ve daha yüksek hata oranlarına yol açar.

Mobbing, hem işyerinin içinde hem de dışında ilişkileri zorlayabilir. Hedef alınan kişi içine kapanık ve izole olabilir, daha fazla taciz korkusuyla sosyal etkileşimlerden kaçınabilir. Bu, arkadaşlıkların, destek ağlarının ve profesyonel bağlantıların kaybına yol açabilir.

REKLAM

Mobbing sadece hedeflenen bireye zarar vermekle kalmaz, aynı zamanda tüm iş yeri için olumsuz sonuçlar doğurur. Mobbing ile karakterize edilen toksik bir çalışma ortamı , yüksek çalışan devir oranına , düşük morale, azalan üretkenliğe ve yeni personel alımı ve eğitimiyle ilişkili artan maliyetlere yol açabilir.

İşyerinde mobbingi ele almayan işverenler, taciz, ayrımcılık veya düşmanca bir çalışma ortamı yaratma davaları dahil olmak üzere yasal sonuçlarla karşı karşıya kalabilir. Bu yasal anlaşmazlıklar maliyetli olabilir ve kuruluşun itibarına zarar verebilir.

Mobbingin ilk aşaması anlaşmazlıktır. Mobbing, genellikle iş yerinde zorbalığın hedefine yönelik bir anlaşmazlık veya eleştiri biçimine yol açar. Bu, hedefin hazırlıksız yakalanmasını sağlar ve görünüşte zorbalığa geçerlilik verir. Örneğin, bu bir çalışanın işe bir kez geç gelmesinin ardından sürekli geç kaldığını iddia etmek gibi bir başlangıç olabilir.

REKLAM

Pazarlık aşamasında mobbing faili, yönetim ekibini işin içine katmaya başlar. Çoğu zaman, yönetim mobbing çetesinin uydurduğu yalanlara ikna olur. Bu aşamada, hedefin uğradığı mobbing muhtemelen ona ''yanlış anlaşılmış ve yalnız'' hissettirmiştir; ancak yönetime başvurmak her zaman olumlu sonuçlar vermez; hatta durumu daha da kötüleştirebilir.

İtibarı, işi ve maaşı tehlikede olabileceği için hedef, kendisine yapılanlara öfkeyle yanıt verebilir. Bununla birlikte, öfkeyle karşılık vermek, çalışanı "iş için uygun değilmiş" gibi gösterdiği için bu durum mobbing yapan kişilerin tam da arzu ettiği şeydir.

İş yerinde yaşanan mobbing, içinden çıkılması zor bir döngü yaratabilir. Zorbalığın hedefi olan kişi, iş yerinde daha az üretken hale gelebilir. Etkiler iş yerinin de ötesine geçerek kişinin daha geniş sosyal veya profesyonel ağına yayılıyorsa, zayıflatıcı olabilir. Mobbinge uğrayanlar arasında depresyon dışında, stres bozuklukları ve psikosomatik hastalıklar da görülebilmektedir.

REKLAM

Mobbingin kabul aşamasında durum şu ya da bu şekilde çözülme eğilimindedir.Mobbing azalabilir, insan kaynakları duruma müdahale edebilir veya çalışan işten ayrılabilir ya da kovulabilir. Zorbalığın hedefi olmaya eşlik eden adaletsizlik duygusundan kurtulmak genellikle zordur, bu nedenle kabullenme yolu uzun ve zorlu olabilir.

Mobbingin önlenmesi için hem bireysel hem de kurumsal düzeyde çeşitli önlemler alınmalıdır. İş yerinde sağlıklı bir çalışma ortamı oluşturmak için şu adımlar uygulanabilir:

Farkındalık Eğitimleri: Çalışanlara mobbing konusunda bilinçlendirme eğitimleri verilerek bu tür durumların erken fark edilmesi sağlanmalıdır.

İş Yeri Politikalarının Belirlenmesi: Kurumlar, mobbingi önlemek adına net kurallar ve politikalar oluşturmalıdır.

Şikayet Mekanizmaları: Çalışanların mobbinge maruz kaldığında güvenli bir şekilde şikayette bulunabilecekleri mekanizmalar oluşturulmalıdır.

Etkili Liderlik ve Yönetim: Yöneticilerin, çalışanlar arasındaki iletişimi güçlendirmesi ve adil bir iş ortamı yaratması mobbingin önüne geçebilir.

Destekleyici Çalışma Kültürü: İş yerinde yardımlaşma ve dayanışmayı teşvik eden bir kültür oluşturulmalıdır.

Görsel Kaynak: shutterstock/istockphoto