Halk arasında bilinen "Yağcılarda inecek var!" ifadesi nereden geliyor?
Halk arasında sıkça duyulan ve tebessümle hatırlanan bir ifade olan "Yağcılarda inecek var", kökeniyle de dikkat çekiyor. Balıkesir'den Zonguldak'a uzanan bu deyim, hem yerel tarih hem de toplumsal dayanışma açısından önemli bir hikaye barındırıyor. Yağcılar Mahallesi'nin geçmişine ışık tutarken, deyimin anlam dünyasında bir yolculuğa çıkıyoruz. İşte detaylar...
Bir minibüste “Yağcılarda inecek var!” diyen yolcuyu duyduğunuzda, belki de sıradan bir durak bildirimi yaptığını düşünebilirsiniz. Ancak bu sözün ardında, bir köyden bir mahalleye uzanan, dayanışma ve ticaretle yoğrulmuş bir kültür hikayesi yatıyor. Zonguldak’tan Balıkesir’e uzanan bu deyim, yıllar içinde Türkiye’nin toplu taşıma kültürünün ayrılmaz bir parçası haline geldi.
TÜRKİYE’DE TOPLU TAŞIMA KÜLTÜRÜNDE ÖZGÜN BİR İFADE: YAĞCILARDA İNECEK VAR
Türkiye’de toplu taşıma araçlarında sıkça kullanılan “Yağcılarda inecek var!” ifadesi, hem bir iletişim aracı hem de mizahi bir deyim haline gelmiştir. Bu sözün kökeni, Balıkesir’in Gönen ilçesine bağlı Yağcılar Köyü’ne dayanır. Köy hatlarında çalışan otobüslerde, köyde inecek yolcuları belirtmek amacıyla bu ifade kullanılırdı. Zamanla bu pratik çağrı, mizahi bir tona bürünerek halk arasında yaygınlaşmış ve toplu taşımada genel bir durak bildirimi olarak kullanılmaya başlamıştır.
Bugün bu deyim, esprili bir şekilde farklı durumları ifade etmek için de kullanılır. Örneğin, toplu taşımada bir durakta ineceğini belirtmek isteyen yolcular tarafından kullanılmasının yanı sıra, fark edilmesi gereken bir olayı işaret etmek için de mizahi bir dilde yer bulur.
ZONGULDAK’TA “YAĞCILARDA İNECEK VAR” DEYİMİNİN ANLAMI
Zonguldak’ta da “Yağcılarda inecek var” ifadesi, şehre özgü bir mizahi kullanım kazanmıştır. Şehrin Akseki beldesinden göç eden sakinleri, Zonguldak’ta Yağcılar Mahallesi’ni kurmuş ve bu mahalle, yerel dolmuş hatlarının önemli duraklarından biri haline gelmiştir. Buradan inmek isteyen yolcuların sıkça kullandığı bu ifade, zamanla hem mahalleyle özdeşleşmiş hem de Zonguldak kültüründe anlamlı bir deyime dönüşmüştür.
Yağcılar, sadece bir mahalle ismi değil, aynı zamanda bu topluluğun kökenine dair ipuçları da barındırır. Aksekili tüccarlar, yağ çıkarma ve satma işinde uzmanlaşmış oldukları için “Yağcılar” lakabını almıştır. Bu lakap, mahalleye de isim olarak taşınmış ve yıllar içinde Zonguldak kültüründe kendine yer edinmiştir.
YAĞCILAR MAHALLESİNİN HİKAYESİ
1930’lu yıllarda Türkiye’nin sanayileşme hamlesiyle birlikte farklı illerden birçok kişi Zonguldak’a göç etti. Bu göçmenler arasında Antalya’nın Akseki ilçesinden gelen tüccarlar da bulunuyordu. İki genç girişimci olan Yüksel ve Başçı ailelerinin ataları, İstanbul’dan Trabzon’a giderken Zonguldak limanında verdikleri kısa bir mola sırasında ürünlerini sergilediler. Buradaki satış başarısı, onları Zonguldak’ta kalmaya ikna etti.
Yeni şehirlerinde yağ ve katkı maddeleri sektöründe çalışmaya başlayan bu tüccarlar, önce seyyar satıcı olarak işe başladılar. Daha sonra kazandıklarıyla mülk sahibi oldular ve Zonguldak’ın ilk tüccarları arasına girdiler. İşleriyle “Yağcılar” lakabını kazanan bu grup, Zonguldak’ta Yağcılar Mahallesi’ni kurarak kalıcı bir yer edindi.
ZONGULDAK KÜLTÜRÜNDE YAĞCILAR VE DEYİMLER
Zonguldak, maden ocakları ve işçileriyle tanınan bir şehir olmakla birlikte, zengin bir kültürel geçmişe de sahiptir. “Yağcılarda inecek var” gibi yerel deyimler, şehrin sosyal yaşamında önemli bir yer tutar. Yağcılar Mahallesi’nden gelen dayanışma ve çalışkanlık ruhu, mahalleyi ve deyimi, Zonguldak halkının gözünde daha da değerli kılmıştır.
Bu deyim, artık yalnızca toplu taşımada bir durak işareti değil, aynı zamanda Zonguldak’ın tarihine ve kültürel yapısına dair bir ipucu olarak da görülmektedir. Yağcılar Mahallesi’nin öyküsü, Türkiye’nin sanayileşme döneminde göç ve dayanışma hikayesinin güzel bir örneğidir.
