Partili cumhurbaşkanlığı kabul edildi
Anayasa değişikliği teklifinin partili cumhurbaşkanlığının önünü açan maddesi ile birlikte cumhurbaşkanının görev ve yetkilerini düzenleyen 8. maddesi kabul edildi
TBMM Genel Kurulu'nda dün Anayasa değişikliğinin Meclis denetim ve Cumhurbaşkanı'nın görev ve yetkilerini belirleyen 6,7 ve 8'inci maddeleri görüşülürken, oylanarak kabul edildi.
Anayasa görüşmeleri 4'üncü gününde de devam ederken, Meclis'in denetim yetkisi ve Cumhurbaşkanı'nın görev ve yetkilerini belirleyen maddeler görüşüldü. Buna göre, Meclis'te görüşülen maddeler şöyle:
PARTİLİ CUMHURBAŞKANLIĞI SİSTEMİ: Anayasa değişiklik teklifinin 8. maddesi 340 oyla kabul edildi. TBMM Genel Kurulu'nda anayasa değişiklik teklifi görüşmeleri devam ediyor. 8. Madde üzerinde 481 oy kullanıldı. Buna göre 340 kabul, 135 ret, 5 boş, bir geçersiz oy kullanıldı.
MADDE 104: Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanına aittir. Cumhurbaşkanı, Devlet başkanı sıfatıyla Türkiye Cumhuriyetini ve Türk Milletinin birliğini temsil eder; Anayasanın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını temin eder. Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde açılış konuşmasını yapar. Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclise mesaj verir. Kanunları yayımlar. Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri gönderir. Kanunların, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün tümünün veya belirli hükümlerinin Anayasaya şekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerekçesiyle Anayasa Mahkemesinde iptal davası açar. Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları atar ve görevlerine son verir. Üst kademe kamu yöneticilerini atar, görevlerine son verir ve bunların atanmalarına ilişkin usul ve esasları Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenler. Yabancı devletlere Türkiye Cumhuriyetinin temsilcilerini gönderir, Türkiye Cumhuriyetine gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul eder. Milletlerarası andlaşmaları onaylar ve yayımlar. Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunar. Milli güvenlik politikalarını belirler ve gerekli tedbirleri alır.
CUMHURBAŞKANI ADAYININ BELİRLENMESİ: TBMM Genel Kurulunda, Anayasa değişiklik teklifinin 7. maddesine 340 kabul, 136 ret oyu verildi. Genel Kuruldaki gizli oylamaya 482 milletvekili katıldı. Oylamada 340 kabul, 136 ret oyu kullanıldı. Oylamada 4 boş, 2 geçersiz oy çıktı. Maddeyle, cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiğinin kesilmesine yönelik düzenleme kaldırılıyor.
MADDE 101: Cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip, Türk vatandaşları arasından, doğrudan halk tarafından seçilir. Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir. Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, en son yapılan genel seçimlerde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte en az yüzde beşini almış olan siyasi partiler ile en az yüz bin seçmen aday gösterebilir. Cumhurbaşkanı seçilen milletvekilinin Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer. Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilir. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış iki aday katılır ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilir. İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin herhangi bir nedenle seçime katılmaması halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılır. İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılır. Aday, geçerli oyların salt çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilir. Oylamada, adayın geçerli oyların çoğunluğunu alamaması halinde, sadece Cumhurbaşkanı seçimi yenilenir. Seçimlerin tamamlanamaması halinde, yenisi göreve başlayıncaya kadar mevcut Cumhurbaşkanının görevi devam eder. Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin diğer usul ve esaslar kanunla düzenlenir.
MECLİS'İN DENETİM YETKİLERİ DÜZENLENDİ: TBMM Genel Kurulunda, anayasa değişikliği teklifinin, Meclisin denetim yetkisiyle ilgili düzenlemeleri içeren 6. maddesine, 343 kabul, 137 ret oyu çıktı. Genel Kuruldaki gizli oylamaya 483 milletvekili katıldı. Oylamada 343 kabul, 137 ret oyu kullanıldı. Oylamada 2 boş, 1 geçersiz oy çıktı.
MADDE 98: Türkiye Büyük Millet Meclisi; meclis araştırması, genel görüşme, meclis soruşturması ve yazılı soru yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini kullanır. Meclis araştırması, belli bir konuda bilgi edinmek için yapılan incelemeden ibarettir. Genel görüşme, toplumu ve Devlet faaliyetlerini ilgilendiren belli bir konunun Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda görüşülmesidir. Meclis soruşturması, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında 106 ncı maddenin beşinci, altıncı ve yedinci fıkraları uyarınca yapılan soruşturmadan ibarettir. Yazılı soru; yazılı olarak en geç onbeş gün içinde cevaplanmak üzere milletvekillerinin, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlara yazılı olarak soru sormalarından ibarettir. Meclis araştırması, genel görüşme ve yazılı soru önergelerinin verilme şekli, içeriği ve kapsamı ile araştırma usulleri Meclis İçtüzüğü ile düzenlenir.
İLK 5 MADDE ONAYLANMIŞTI
Anayasa görüşmeleri yoğun tartışmalarla devam etti. 9 Ocak Pazartesi günü başlayan görüşmelerle Anayasa değişikliği teklifinin 1'inci maddesine 347 kabul, 132 ret oyu verildi. Teklifin 2'nci maddesine de 343 kabul, 133 ret oyu verildi. Görüşmelerin ikinci gününde de 3'üncü maddesine 341 kabul, 139 ret oyu, 4'üncü maddesine 343 kabul, 139 ret oyu ve 5'inci maddesine de 343 kabul, 7 ret oyu verildi. Böylece 3 günlük süre içerisinde anayasa değişiklik teklifinin ilk 5 maddesi onaylanmış oldu.
