ŞÜKRAN ÖZÇAKMAK/HT GAZETE
Taksim Meydanı Yayalaştırma Projesi için ilk kazma 30 Ekim tarihinde vuruldu. Ancak Cumhuriyet Caddesi ile Tarlabaşı Caddesi arasındaki dalış tünelleri için arkeolojik kazı yapılması gerektiği ortaya çıktı.
İstanbul 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu, önce “TAKSİMMeydanı Yayalaştırma Projesi’yle ulaşımakışını düzenlemeyi hedefleyen Gümüşsuyu Caddesi-Mete Caddesi-Sıraselviler Caddesi’ndeki dalış tünellerinin iptal edilerek trafik akışını zemin düzleminde sağlayan imar planlarının revize edilmesine” karar verdi. Kurul, trafik akışını zemin altına alan bu projenin 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na uygun olduğuna da hükmetti. Kurul ayrıca, ‘uygulamanın İstanbul ArkeolojiMüzesiMüdürlüğü’nce yapılması gerektiğini belirtti. Kurul, uygulama kapsamında etkilenen yetişkin ağaçlar için de Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Komisyonu’ndan görüş alınmasını istedi.
‘8 AYDA BİTMEZ’
Kurul kararı gereği, yayalaştırma projesini kazanan Kalyon İnşaat yetkilileri İstanbul ArkeolojiMüzesi’ne davet edildi. İddiaya göremüze arkelogları, şirket yetkililerine projeye başlayabilmeleri için alanda el yordamıyla sondaj kazıları yapılması gerektiğini bildirdi. Kazılar sonucunda kültür varlığına rastlanıldığı takdirde kazı alanının genişletileceği ve işmakinesinin girmesine, kazı bitene kadar izin verilmeyeceği bilgileri de şirket yetkililerine aktarıldı. İddiaya göre firma yetkilileriyse kararı, ‘Müze yetkilisi arkeologların, iş makinelerinin başında denetim yapacakları’ biçimde algıladı. Şirket yetkililerinin, ‘Elle kazı yapılması’ halinde projenin planlandığı gibi 8 ayda bitmesininmümkün olmayacağını söylediği öne sürüldü. Ancak Kurul’un kazının Arkeoloji Müdürlüğü denetiminde yapılması kararına rağmen kazı çalışmaları 30 Ekim’de başlatıldı.
EYÜP MUHÇU: SUÇ DUYURUSUNDA BULUNACAĞIZ
Mimarlar Odası Başkanı Eyüp Muhçu, söz konusu karar gereği tarihi kalıntıların tespiti amacıyla İstanbul Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü denetiminde arkeologların ‘elle kazı’ yapması gerektiği, ancak yasa ve yönetmeliklerin çiğnenerek 5 Kasım itibarıyle Taksim’in trafiğe kapatılıp iş makineleriyle projenin hayata geçirilmeye çalışıldığını söyledi. Muhçu, suç duyurusunda bulunacaklarını da ifade etti.
UNESCO UYARMIŞTI
İşmakineleri girmeden arkeologların Taksim’de çalışma yapması gerektiğini söyleyenMuhçu, “Kazı kurallarına aykırı davranılması, arkeolojimüzemüdürlüğünden uzman gözlemci alınmadan işmakineleriyle çalışmaların başlatılması projenin durdurulma sebebidir. Bölgenin arkeolojik özellikleri göz ardı edilerek çalışma sürdürülüyor. Dünyanın hiçbir yerinde tarihselmiras böylesine göz ardı edilmez. Tarihsel mirasa yönelik umarsız bir yaklaşım somut bir şekilde ortaya konulmuştur” diye konuştu. Geçmişte tarihi yarımadada yapılan çalışmalardaMimarlar Odası ve UNESCO’nun uyarılarda bulunduğuna değinenMuhçu, “Bu uyarlar sonucunda dozer ve ağır iş makinelerinin tarihi yarımadada kazı yapması bir nevi durdurulmuştu. Şimdi sanki bu süreç hiç yaşanmamış, yasal sorumlulukları yokmuş gibi işmakineleriyle herhangi bir hafriyat çalışması yapılıyormuşçasına tarihi Taksim’e tüneller açılıyor. Gezi Parkı’na şantiye kurarak zarar verdiler. Bunun için de ayrıca suç duyurusunda bulunacağız” dedi.
LAHİTLER BULUNMUŞTU
Arkeoloji Müzesi arşivine göre Cumhuriyet Caddesi ve yakınında kültür varlığına rastlandı. Su deposunun arkasında 2000-2001 yıllarında yapılan kazılarda Ceneviz mezarları gün yüzüne çıkarıldı. AKM yapılırken 5’inci yüzyıla ait lahitler bulunmuştu.