Gayzer nedir, özellikleri neler? Gayzer kaynağı Türkiye'de var mı ve nerelerde görülür?
Yerin altında erimiş kayaç olarak bulunan magmanın, yüzeye yaklaşması ve bu yaklaşmayla yer altı sularını etkileyerek yüzeye su buharını ve sıcak sulara gayzer adı verilmektedir. Volkanik bölgelerde oluşan gayzerler, genellikle arka arkaya gelen iki ayrı püskürmeyle yeryüzüne doğru yükselirler. Yer altında birbirlerine paralel olarak sıralanan ve birbirlerine dar kanallarla bağlı olan gayzer kuyularının basınçları ise birbirlerinden farklı olabilmektedir. Ayrıntılar içeriğimizin devamında…
Bir püskürmede yüzlerce litre suyu yeryüzünü püskürtme potansiyeline sahip olan gayzerler, püskürttükleri suların içinde birbirinden farklı kimyasal maddeleri de bulundururlar. Peki, Türkiye’den ve dünyadan gayzer kaynakları nelerdir? Gayzer kaynağı Türkiye’de var mı? İşte, tüm detaylar…
Gayzer Nedir?
Yerin altında bulunan magmanın yeryüzüne yaklaştığı bölgelerde görülen gayzerler, volkanik bölgelerde ısıdan etkilenen yer altı sularının, yeryüzüne buhar ve sıcak su püskürtmesiyle meydana gelirler. Çoğu zaman arka arkaya gelen iki püskürmeyle kendisini gösteren gayzerlerin bu püskürtme faaliyetleri ise çoğu zaman düzensizdir.
Püskürme sonucu yüzlerce metre yükseğe su atan gayzerlerin oluşması ise yağmur ve kar sularının yer çatlaklarının yer yüzünün derinlerine sızması mümkün olmaktadır. Yeryüzün yer altında doğru süzülen bu sular, yeraltında yer alan mağaralarda birikirler ve bu sular magmanın etkisiyle yaklaşık 300 santigrat dereceye kadar ısınırlar. Yeraltı mağaralarında aşırı ısınan bu su bulduğu çatlaklardan yeryüzüne doğru ilerlemeye başlar ve suyun üzerindeki basınç azalır. Basınç azalmasının çok hızlı olması ise kaynamakta olan suyun yeryüzüne bir buhar olarak çıkmasına neden olmakta ve yeryüzüne çıkan bu buhar ile sıcak suya da gayzer püskürmesi adı verilmektedir. Gayzer püskürmesinden sonra ise boşalan yer altı mağaraları yeniden yeryüzünden sızan soğuk su ile dolar ve gayzer püskürmesine sebep olan döngü yeniden başlar.
Gayzer Kaynağı Özellikleri
Dünyadan Gayzer Kaynakları
Tüm dünyadaki sayıları 1000’i bulan gayzerlerin yaklaşık olarak yarısı Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan Yellowstone Milli Parkı’nda bulunmaktadır. Bu milli parkın içinde bulunan ve oldukça öngörülebilir bir gayzer olarak dikkat çeken Old Faithful gayzeri 2000 yılından bu yana 45 dakika ile 2 saatte bir püskürmektedir. Yine aynı park içinde bulunan Streamboat gayzeri ise 100 metre yükseğe su ve buhar püskürtmesiyle bu alanda birinci sırada bulunmaktadır.
Amerika Birleşik Devletleri’nin yanı sıra İzlanda, Rusya, Şili ve Yeni Zelanda’da gayzerlere rastlamak mümkündür. İzlanda’da yer alan gayzerler, ülkenin iklimi sebebiyle de oldukça önemlidir. İzlanda’da seraların ve konutların ısıtılmasında gayzerlerde elde edilen sıcak sular kullanılmaktadır.
Türkiye’den Gayzer Kaynakları
Gayzer kaynağı Türkiye’de var mı sorusuna verilecek cevap hayır olacaktır. Bilindiği üzere gayzer aktif volkanik bölgelerde görülmektedir ve Türkiye coğrafyası aktif bir volkanik bölge değildir. Bu sebeple Türkiye’de gayzer oluşumlarına rastlanmaz.
