Etiketlerin ardındaki gerçek: Ultra işlenmiş gıdaları nasıl anlarsınız?
Günümüzde sağlıklı beslenme konusundaki bilinç artarken gıda endüstrisinin sunduğu ultra işlenmiş ürünlerin potansiyel sağlık riskleri de gündeme geliyor. Ambalajları renkli ve cazip olsa da, bu gıdalar sağlıksız olabilir. Peki, ultra işlenmiş gıdaları nasıl tanıyabiliriz? İşte, sizin için ultra işlenmiş gıdalara dair detaylar...
- 1
Sağlıklı beslenmek her zaman mümkün değildir, insanlar arada sağlıksız görülen yiyecekleri de tüketmek ister ancak bazı gıdalar vardır ki aşırı veya ultra işlenmiştir. Bu gıdalar sağlık açısından birçok soruna neden olabilir bu yüzden ne olduklarını öğrenmekte fayda olabilir. İşte, gıda ürünlerini lezzetli hale getirmek için kullanılan ultra işlenmiş gıdalara dair bilgiler!
- 2
ULTRA İŞLENMİŞ GIDA NEDİR?
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü(FAO)’ne göre "ultra işlenmiş", bir dizi endüstriyel teknik ve süreçle oluşturulan içeriklerdir. 2022 ve 2023 yılında Uluslarası Epidemiyoloji dergisinde yayınlanan araştırmalara göre, aşırı işlenmiş gıdalar açısından zengin bir diyet; artan metabolik sendrom, tip 2 diyabet ve bazı kanser risklerini içerir.
- 3
Diyetisyen Sarah Garone’a göre ise ultra işlenmiş gıdalar, çok sayıda işlemden (rafinasyon, ısıtma, hidrojenasyon vb.) geçer ve koruyucu, tatlandırıcı, koyulaştırıcı gibi bir dizi ilave bileşen içeren gıdalardır. Bu içeriğin kullanılma amacı, yiyeceği lezzetli hale getirmektir.
-
- 4
ULTRA İŞLENMİŞ GIDALARIN ARASINA HANGİLERİ GİRER?
Bu ultra işlenmiş gıdaların bazı örnekleri arasında ise paketlenmiş kurabiyeler, dondurulmuş mezeler, protein barları ve aromalı cipsler yer alır.
- 5
ULTRA İŞLENMİŞ GIDALARI NASIL ANLARSINIZ?
FAO, bir gıdanın ultra işlenmiş olduğu anlamak için maltodekstrin ve yapay tatlandırıcılar gibi içeriklere bakılması gerektiğini söylüyor. Ayrıca diyetisyen Lisa Andrews, bu gıdalarda bulunan diğer bileşenler arasında kazein, laktoz, gluten, peynir altı suyu, hidrojene yağlar, protein izolat, invert şeker ve yüksek fruktozlu mısır şurubu gibi bileşenler yer aldığını aktarıyor.
- 6
BU GIDALARLA DENGEYİ NASIL AYARLAYABİLİRSİNİZ?
Bu aşırı işlenmiş gıdaları tüketmek uzun vadede sağlık riskleriyle karşı karşıya kalmanızı sağlayabilir bu yüzden bu gıdalardan uzak durmak istediğinizde paketlenmiş olan yiyeceklerin üzerindeki etiketlere bakabilirsiniz, böylece ne kadar işlenmiş olduğuna bağlı olarak tüketmekten kaçınabilirsiniz.
-
- 7
Diyetisyen Lauren Harris-Pincus’a göre bazı aşırı işlenmiş gıdalar aynı zamanda besin açısından da yoğundur. Yani bu besinler vitaminler, mineraller ve diğer sağlığı teşvik eden bileşenleri de içerebilir. Ayrıca, tam tahıllı tahıllar ve soya sütü gibi gıdaların çok ihtiyaç duyulan besinleri, ultra işlenmiş formlarda sağladığını da ekledi.
- 8
HANGİ İŞLENMİŞ GIDALARI TÜKETEBİLİRSİNİZ?
Garone, herkesin erişilebilirlik ve satın alınabilirlik açısından farklı ihtiyaçları olduğundan, ultra işlenmiş gıdanın ne kadar olması gerektiği konusunda mükemmel bir oran olmadığını vurguladı.
- 9
''Ultra işlenmiş gıdaların arasında olan hazır yulaf ezmesi, ultra filtrelenmiş süt, tam buğday ekmeği ve kurutulmuş meyveleri tüketmek sağlığı bozmaz, önemli olan aşırı işlenmiş gıdaları belirlemek ve diyetinizin büyük bir kısmında bunlara güvenmemek'' diye ekledi.
-
- 10
Yani birçok diyetisyene göre, aşırı işlenmiş gıdalardan sürekli tüketmek sağlık sorunu yaşamanıza sebep olabilir ancak arada bunları tüketmenizde bir sorun olmayacaktır.
Kaynak: International Journal of Epidemiology, Health, Food and Agriculture Organization of the United Nations
