Herşeyi kül etti!

İzlanda'daki yanardağın neden olduğu kül bulutunun havayollarına maliyeti bugün itibarıyla 1 milyar doları geçtiği belirtildi.

Kül bulutunun havayollarına maliyetinin, 11 Eylül'den daha fazla olduğuna da dikkat çekiliyor. Havayolu sektörü, havaalanlarının kapatılmasını eleştirirken, Avrupa Birliği'nden de tazminat talep ediyor.

British Airways, AB'den kurtarma pakedi istedi

İngiliz Havayolu şirketi British Airways, volkanik kül bulutunun verdiği zararı tazmin etmek üzere, Avrupa Birliği'nden (AB) mali kurtarma paketi istedi.

British Airways, kül bulutunun havasahasını kapaması nedeniyle gerçekleştiremediği uçuşlar nedeniyle, İzlanda'daki yanardağın patladığı geçen haftadan buyana her geçen gün 30 milyon dolar zarar ettiği bildirdi.

Şirketin üst yöneticisi Willie Walsh, içinde bulundukları durumun olağanüstü bir durum olduğunu belirtirken, diğer Avrupa havayolu şirketlerinin de hem hükümetleri, hem de AB'den mali destek istediklerini söyledi.

Walsh, bunun örneğinin daha önce de yaşandığı belirterek, 11 Eylül 2001 olaylarının ardından, benzer tazminat ödemelerinin olduğunu hatırlattı.

Lufthansa, 15 bin kişiye sığınak arıyor

Alman hava yolu şirketi Lufthansa, İzlanda'da patlayan yanardağın sebep olduğu volkanik kül bulutu nedeniyle dünyanın çeşitli ülkelerinde mahsur kalan yaklaşık 15 bin kişiyi Almanya'ya getireceğini açıkladı.

Lufthansa sözcüsü Andreas Bartels bugün Frankfurt kentinde yaptığı açıklamada, Kuzey ve Güney Amerika ile bazı Afrika ve Asya ülkelerinde mahsur kalan yaklaşık 15 bin yolcunun Almanya'ya taşınacağını söyledi.

Bartels, bu yolcuların 50 uçakla yarın sabah Frankfurt, Münih ve Düsseldorf havaalanlarına getirileceğini kaydetti.

Almanya hava sahasının şimdilik bu gece 02.00'a kadar seferlere kapalı kalacağı açıklanmıştı.

DEİK: Türk acenteleri gelişi kolaylaştırmak için biraraya gelebilir

Küller Türkiye'ye de ağır hasar verdi. Türkiye Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) İcra Kurulu Başkanı Rona Yırcalı, İzlanda'daki yanardağ patlamasının ardından etkili olan kül bulutunun neden olduğu hava muhalefetinin özellikle iş adamları için problem haline geldiğini belirterek, ''Belki Türk acenteleri gelişleri kolaylaştırmak için biraraya gelebilir'' dedi.

Yırcalı, kül bulutundan kaynaklı hava muhalefeti nedeniyle, İstanbul'da yapmayı planladıkları pek çok toplantıya iş adamlarının ve yabancı katılımcıların gelemediğini söyledi.

Bu nedenle bazı toplantıları ertelemek zorunda kaldıklarını ifade eden Yırcalı, ''Mesela, Almanya'da yapmayı düşündüğümüz iş forumumuzu ileri bir tarihe erteledik. Özellikle Almanya ve Türkiye ilişkileri için önemli sonuçlar doğuracak bu forumun en kısa sürede yapılabilmesi için hava muhalefetinin düzelmesini bekliyoruz'' diye konuştu.

Yırcalı, Avrupa'da yaşanan bu sıkıntının, özellikle iş adamları için büyük problem haline geldiğini ve Türk iş adamlarının alternatif dönüş seçenekleri için kendilerine danıştığını anlattı.

Dönüş yollarından en iyisinin şu aşamada tren yolu olduğuna değinen Yırcalı, şu değerlendirmelerde bulundu:

''Elimizden gelen desteği vermeye çalışıyoruz. Kiralık araba bulmak çok kolay değil. Bir de bu durumdan faydalanıp fiyatları yükseltenler olabilir. Bu konuda bizlerin yapabileceği bir şey yok maalesef. Belki Türk acenteleri bu anlamda gelişleri kolaylaştırmak için bir araya gelebilir.''

İhracatçı zor durumda, kaos sürüyor

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi de, çeşitli fuar, toplantı, iş görüşmeleri nedeniyle yurt dışında bulunan çok sayıda ihracatçının da uçak seferlerindeki aksama nedeniyle mağdur olduğunu söyledi.

Türkiye ihracatının yarısından fazlasının Avrupa'ya yapıldığını anımsatan ve kül bulutundan etkilenen Almanya, İtalya gibi ülkelerin fuarların en yoğun düzenlendiği ülkeler olduğuna dikkati çeken Büyükekşi, ''Mobilya sektöründen 33 kişi Milano'da mahsur kaldı. Bazı arkadaşlarımız ABD'de kalmıştı, bir kısmını döndürdük. İngiltere'de, Fransa'da, Almanya'da kalan arkadaşlarımız var. Dün bir arkadaşımız İngiltere'den araba kiralayıp Paris'e gitti. Oradan olmadı Lyon'a gitti. Oradan da olmadı en son Roma'dan döndüreceğiz. Birçok ihracatçımız bu konuda maalesef büyük bir sıkıntı ve kaos içerisine girdi'' diye konuştu.

Şu anda büyük tedirginlik yaşandığını ve seyahatlerin ister istemez ertelendiğini kaydeden Büyükekşi, bazı işadamlarının kiralık arabalarla döndüğünü, kiralık araba bulamayıp otobüslerle gelenlerin de olduğunu söyledi.

Büyükekşi, ''Şu andaki problem maddi bir kayıptan çok zaman ve iş kaybıyla ilgili'' dedi.

Petrol fiyatlarını bile vurdu

İzlanda'da yanardağ patlaması sonrası oluşan kül bulutunun havayolu trafiğini engellemesi petrol fiyatlarının düşmesine neden oldu.

Avrupa'da gösterge niteliğindeki ham petrolün mayıs teslimi fiyatı 2,33 dolar düşerek varili 80,92 dolardan işlem gördü. Londra'da Brent tipi ham petrolün Haziran teslimi fiyatı da 2,22 dolar değer kaybedip varili 83,77 dolardan satıldı.

Petrol fiyatlarının gerilemesinde, oluşan kül bulutunun havayolu trafiğini engellemesi sonucunda jet yakıtına talebin azalacağı beklentileri ve bunun küresel ekonomiye zarar verip vermeyeceği belirsizliği etkili oldu.

Volkanik kül bulutunun etkileri nedeniyle Asya ve Avrupa'nın belli başlı borsaları da bugün geriledi.

Jet yakıtı talebi günlük 1 milyon varil azaldı

İzlanda'dan yükselen volkanik kül bulutu küresel jet yakıtı talebini günlük en az bir milyon varil azalttı.

Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) raporuna göre, ABD'de ikiz kulelere düzenlenen 11 Eylül saldırılarından sonra en büyük olduğu düşünülen seyahat karmaşasından önce Avrupa'nın geçen yıl günlük jet yakıtı talebi 1,25 milyon varil ve Ocak ayında ise günlük ortalama 1,17 milyon varil seviyesinde bulunuyordu.

Piyasa uzmanları, sadece Avrupa'da uçuşların ertelenmesiyle jet yakıtı talebindeki kaybın, günlük 5 milyon varil olduğu tahmin edilen küresel jet yakıtı talebinin yaklaşık yüzde 20'sine denk düştüğünü söylüyorlar.

Bu düşüş, 2010 yılı için ortalama günlük 86 milyon varil olması beklenen küresel petrol tüketiminin yüzde 1'inden fazlasını oluşturuyor.

Diğer kıtalardaki uçuşların ertelenmesi de eklendiğinde küresel jet yakıtı talebindeki düşüşün daha da artabileceği tahmin ediliyor.

Jet yakıtı talebindeki düşüş ayrıca Avrupa'da ton başına 720 ila 730 dolardan işlem gören jet yakıtı fiyatlarını ton başına 40 dolar düşürdü.

Buna karşılık deniz yakıtı fiyatları ise geçen haftadan bu yana 10 dolar kadar yükseldi.

Çiçekçileri bile vurdu

Kül bulutunun etkisi sadece havayolu şirketlerine veya petrole olmadı. Kenya'da çiçek, meyve ve sebze ihracatının havayolu ulaşımının aksamasından etkilenmesi nedeniyle Kenya para birimi şilin de 25 Marttan bu yana ABD doları karşısında en düşük seviyesine indi.

Öte yandan Güney Afrika Çiçek Yetiştiricileri Derneği Başkanı Rene Schoenmaker, Avrupa'ya çiçek, meyve ve sebze ihracatının durduğunu söyledi.

Güney Afrika, yüzde 70'i Avrupa'ya olmak üzere her yıl 53,8 milyon dolar tutarında çiçek ihraç ediyor.

Almanya havacılık sanayiini acil konferansa çağırıyor

Almanya Ekonomi Bakanı Rainer Bruederle, volkanik kül bulutunun havacılık sektörüne verdiği zararı tartışmak üzere, havacılık sanayinin temsilcilerine konferans çağrısında bulundu.

Rainer Bruederle, Almanya'daki havacılık sektörü temsilcileriyle bugün bir konferans yapacağını bildirdi.

Birçok sektörün hava taşımacılığına bağlı olduğunu vurgulayan Alman Bakan, kül bulutunun, ekonomik aktiviteye önemli ölçüde zarar verdiğini kaydetti.

Bu arada, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), çok sayıda uçak yolcusunun gitmeleri gereken yere ulaşamadığını belirterek, kapalı havaalanlarının bir an önce açılması çağrısında bulundu.

HABERTURK.COM EKONOMİ SERVİSİ ve AJANSLAR