Gıda zehirlenmesi nasıl anlaşılır? İlk belirtiler nelerdir?

Gıda zehirlenmesi nedenleri kısaca şu şekilde sıralanabilir:

- Bakteriler, virüsler, bağırsaklarda yerleşim gösteren parazitler, zehirler, toksin taşıyan veya üreten mikroorganizmalar yiyecek ve içeceklerde yerleşim göstererek gıda zehirlenmesine neden olabilir.

- En yaygın zehirlenme nedeni Staphylococcus, en tehlikelisi ve hatta öldürücü olabilen toksin ise Botulizm’dir.

- Oda sıcaklığında uzun süre bırakılan yiyecekler bozulabilir. Ayrıca buzdolabı ya da derin dondurucuda uzun zamanlar saklanan yiyecekler de bozulabilir.

- Tuvaleti kullandıktan veya diğer kirleticilere maruz kaldıktan sonra ellerin yıkanmaması, bu şekilde yemek hazırlamak veya servis etmek kontaminasyona neden olabilir.

- Yemek hazırlama sırasında mutfak araç gereçlerinin yıkanmamış olması ya da yemek yeme alanının temiz olmaması maruziyet yaratabilir.

- Bebek, çocuk, yaşlı, hamile veya zayıf bağışıklık sistemine sahip kişilerin gıda zehirlenmelerine yakalanma ihtimali daha yüksektir.

- Zehirlenmeye neden olan yüksek riskli gıdalar süt ve süt ürünleri, kremalı yiyecekler, tavuk, mayonez, yumurta ve yumurtalı yiyecekler, pişirildikten sonra uygun koşullarda saklanmayan etler ve deniz ürünleri şeklinde sıralanabilir. Düşük riskli gıdalara örnek olarak ise kurutulmuş ve salamura edilmiş, yüksek oranda tuz, şeker ve koruyucu katkı maddeleri verilebilir.

GIDA ZEHİRLENMESİ NASIL ANLAŞILIR?

Gıdalar aracılığı ile bulaşan hastalıklarda patojenler çoğunlukla ağız yolu ile alınır ve sindirim yoluna yerleşim göstererek enfeksiyona yol açabilir. Zehirlenmeler birtakım semptomlar ile ortaya çıkar. Her vakada tüm semptomlar bir arada görülmez ve zehirlenmenin nedenine göre belirtilerin şiddeti değişiklik gösterebilir. Gıda zehirlenmesi kişinin gösterdiği belirtiler ile anlaşılır, bu nedenle semptomların iyi anlaşılması gereklidir.

Gıda zehirlenmesi belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

- Baş ağrısı,

- Ateş,

- Mide rahatsızlıkları, ağrı, bulantı ve kramplar,

- Kanlı dışkı ve ishal,

- Bulanık veya çift görme,

- Uzuvlarda hareket kaybı,

- Yutkunma sorunları,

- Ciltte karıncalanma ve uyuşma hali,

- Güçsüzlük ve halsizlik,

- Seste değişiklikler,

- Az veya hiç idrara çıkma,

- Baş dönmesi,

- Sık sık kusma,

- Nefes alma zorlukları,

- Huzursuz bağırsak sendromu,

- Eklemlerde artrit, şişlik ve ağrı,

- Aşırı susuzluk ve ağız kuruluğu,

- Siyah ve katran renginde dışkılar,

- Rektumda şiddetli ağrı,

- Düşünce ve davranış değişiklikleri.

GIDA ZEHİRLENMESİ NASIL ÖNLENİR?

Gıda zehirlenmelerinden korunmak için genel gıda güvenliği kurallarına uymak, kişisel hijyen ve ortam hijyeni kurallarına uymak, buzdolabında muhafaza edilmesi gereken besinlere dikkat etmek, buzdolabına konmaması gereken besinlere dikkat etmek, paketli gıdalardaki tüketim tarihlerini doğru incelemek ve uymak önemlidir. Bireysel temizlik yemek öncesi ve sonrası el yıkamak tuvalet sonrası temizliğinde sabunla ve bol suyla elleri yıkamak açıkta bulunan sular içilmemeli açıkta satılan gıdalar kesinlikle tüketilmemeli. Gıda zehirlenmesine ne iyi gelir hastalarda bulantı kusma ishal ve karın ağrısı olduğundan sıvı kaybının yerine konması ishal diyeti ile beslenmeye geçilmelidir posasız ve yağsız gıdalar ile beslenilmeli yağsız haşlama beyaz ekmek yağsız peynir yoğurt pirinç lapası yenmelidir.

GIDA ZEHİRLENMESİ TEŞHİSİ

Gıda zehirlenmesi tanısı bireyin beslenme geçmişine bakılarak konulur. Doktor, bireye kadar süredir hasta olduğu, gözlemlediği belirtiler ve yediği yiyecekler hakkında çeşitli sorular sorar. Ardından dehidrasyon belirtileri varsa bunları saptamak üzere fiziksel bir muayene gerçekleştirir.

Bireyin belirtilerine ve sağlık geçmişine bağlı olarak gıda zehirlenmesinin kesin nedenini belirlemek ve tanıyı doğrulamak için, kan testi, dışkı kültürü veya parazit muayenesi gibi tanı testleri gerekli olabilir.

Bir dışkı testi için alınan örnek, bulaşıcı organizmanın tanımlanacağı bir laboratuvara gönderilecektir. Bazı nadir vakalarda gıda zehirlenmesinin nedeni tespit edilemeyebilir.

BEBEKLERDE GIDA ZEHİRLENMESİ NASIL ANLAŞILIR?

Bebeklerde gıda zehirlenmesi, yetişkinlerdeki gibi bazı belirtilerle kendini gösterir. Fakat daha hassas oldukları için belirtiler daha belirgin ve tehlikeli olarak görülebilir. Bebeklerde gıda zehirlenmesi durumunda ortaya çıkan belirtiler ise şu şekildedir:

- Sık ve sulu dışkılama yani ishal

- Bebekte ani kusma veya sürekli mide bulantısı

- Hafif ya da yüksek ateş

- Bebeklerde iştahsızlık ve genel huzursuzluk hali

- Ağlama nöbetleri

- Dehidrasyon belirtileri

- Ağız kuruluğu

NE ZAMAN SAĞLIK KURULUŞUNA BAŞVURULMALIDIR?

- 24-48 saatte kendiliğinden geçmemesi durumunda,

- Oral alım olmuyor ise,

- Yüksek ateş varsa,

- Kanlı ishal varsa,

- Uyku eğiliminde artış varsa,

- Gebelik durumunda vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

GIDA ZEHİRLENMESİ TEDAVİSİ

Besin zehirlenmesi kişide teşhis edildikten sonra orta ve ağır şiddetli vakalarda antiparazitik ilaçlar ve antibiyotiklere başvurulabilir. Ek olarak besin suyu zehirlenmesi nasıl geçer sorusu özellikle yatan hastalarsa serum ve ilaç tedavisine başvurulmasıyla cevaplanabilir. Doktorların reçete ettiği bu tarz ilaçlar genellikle bakteri ve parazitlerin yok edilmesi için kullanılabilir.

Ayrıca hastada yüksek düzeyli bir su kaybı varsa damar yoluyla sıvı hastaya verilerek elektrolit dengesi korunabilir. Diğer bir taraftan yoğun görülen ishale bağlı oluşan sıvı kaybını durdurmak amacıyla ilaçlar önerilebilir.

En etkili doğal antibiyotik içeren besinler

Boğaz ağrısına karşı 10 etkili öneri