Beynimiz küçülüyor! Zekamız geriliyor mu?
Son 20 bin yılda beynimiz yüzde 17 oranında küçüldü; ancak beynimizin küçülmesi, zeka ile ilgili bir gösterge değil. Beynin daha büyük olması da daha güçlü ve hızlı demek anlamına gelmiyor. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı'ndan Prof. Dr. Derya Uludüz yazdı
Son 20 bin yılda beynimizin yüzde 17 oranında küçüldüğünü çalışmalar bize gösteriyor. Özellikle bunu eski dönemlerdeki kafatası incelemelerinde yapılan modellemelerden çıkarabiliyoruz. Küçülen telefonlar, küçülen dizüstü bilgisayarlar gibi beynimizin de küçülmesi; zeka ile ilgili bir gösterge değil. Öyle olsaydı daha büyük beyinli olan balina ve fil gibi hayvanların zekaları bizden çok daha yüksek olurdu. Beyni bir bilgisayar ile karşılaştırabiliriz. Daha büyük olması daha güçlü ve hızlı demek anlamına gelmiyor.
5 MİLYON SİNİR HÜCRESİ KAYBOLDU
Yıllar İçinde vücut yapımız da küçüldü, beynimizin vücudumuza oranı yüzde 2 endeksli olduğunu düşünürsek, beyin boyutlarında da orantılı bir küçülme oldu. Daha az vücut kütlesi, daha az sinir hücre sayısı dolayısı ile daha düşük enerji maliyeti demektir. Fosil kafatası boyut ölçümlerine göre beynimizde yüzde 17 küçülme oldu demiştik. Bu da toplamda 5 milyon sinir hücresinin kaybolmasına neden olmuştur. Beyin 30 bin yıl önce de zaten karmaşıktı. Daha küçük vücut ve beyin daha az beslenme ihtiyacı sağlıyor, böylelikle daha düşük enerji maliyeti ile beyin yenilik ve keşif için daha fazla zaman ve enerji ayırabiliyor.
Ancak gelin görün ki, son 30 yılda dünyada; en çok sanayileşmiş ülkelerde zeka düzeylerinde düşüşler görülmektedir. Trafik gürültüsü ile ilgili Danimarka'da yapılan bir araştırmada; demansın yüzde 15'i trafik gürültüsü ile ilişkilendirildi. Gürültü ve yorgunluk; Vücudu strese sokan ve kötü uykuyu tetikleyen stres faktörüdür. Bu da bunama riskini artırmaktadır. Dünyada İstanbul en yoğun 5. trafik şehri olarak gösteriliyor, yüksek bir trafik gürültüsüne sahip şehirde yaşıyoruz.
1975 SONRASI DOĞANLARIN IQ'SUNDA DÜŞME TESPİT EDİLDİ
Norveç çalışmasında; 1962 ile 1991 yılları arasında doğanlarda IQ değerleri karşılaştırılmış; 1962 ve 75 yılları arasında doğanlarda IQ de yüzde 3'lük bir artış yıllar içinde görülüyor. Bununla birlikte maalesef 1975 sonrası doğanların IQ’sunda bir düşme gösterdiğini söylememiz içler acısı. Bu durum ise genetiğe değil, çevresel faktörlere bağlanmıştır. Çevresel faktörler arasında değişen eğitim sistemi, beslenme düzeninde değişiklikler, daha az kitap okuma, daha fazla online olma ön planda sayılıyor. Teknoloji bizim için giderek daha fazla görev üstlendiğinden daha az zeki hale geliyoruz gibi görünüyor.
