AYM-Yargıtay krizinde son perde: Bireysel başvuru yasasının 50. maddesi değişiyor

Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi arasında, TİP Hatay Milletvekili Can Atalay’ın bireysel başvurusunun karara bağlanması konusunda yaşanan kriz sonrası AK Parti TBMM grubu, yasal düzenleme için çalışma başlattı.

Kısa süre sonra TBMM gündemine gelmesi beklenen kanun teklifi ile 6216 sayılı Anayasa Mahkemesi’nin Kuruluşu ve Yargılama Usullerinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un 50. Maddesi değiştirilecek.

Anayasa’nın 14. Maddesine atıf yapılan suçların ne olduğu tek tek yazılarak benzer sorunların bir daha tekrar edilmemesi sağlanacak. Düzenlemenin gerekçesinde; yargı organları arasında çatışma görüntüsü verilmesinin ülkenin çıkarlarına hizmet etmediği, yasadaki muğlaklığın mahkemeler arasında yetki karmaşası ve çatışmasına yol açtığı belirtiliyor.

ANAYASA MADDE: 14

Anayasa Mahkemesi’ne yargılamalarda hak ihlali konusunda bireysel başvuru hakkı getirilmesine rağmen, Anayasa’nın 14. Maddesi, “Anayasada yer alan hak ve hürriyetlerden hiçbiri, Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı ve insan haklarına dayanan demokratik ve lâik Cumhuriyeti ortadan kaldırmayı amaçlayan faaliyetler biçiminde kullanılamaz” deniliyor. Yargıtay 3. Ceza Dairesi ile AYM arasındaki görüş ayrılığı da bu noktada çıkıyor.

Seçimden önce soruşturmasına başlanan, “terör suçunun” milletvekili dokunulmazlığı kapsamında değerlendirip değerlendirilemeyeceği konusunda iki mahkeme farklı yaklaşım sergiliyor. Nitekim AYM’nin hak ihlali kararını uygulamayan Yargıtay, Can Atalay’ın itiraz başvurusunu da reddetti ve kararında direndi.

Yargıtay’ın kararına dayanak olarak, seçimden önce soruşturmasına başlanmış olmak kaydıyla işlenmiş olan terör suçunun Anayasa'nın 83’üncü maddesine göre dokunulmazlık kapsamı dışında olması gösteriliyor.

Anayasa Mahkemesi ise Anayasa’nın 14. Maddesine atıf yapılan suçların sayılmadığını belirterek, devletin güvenliğine karşı işlenmiş suçların tek tek sayılması gerektiğini vurguluyor. Yargıtay ise Türk Ceza Kanunu’nda devletin güvenliğine karşı işlenmiş suçların tek tek sayıldığını, yeni bir tespite gerek olmadığını savunuyor.

SİYASET KURUMU DEVREYE GİRDİ

AK Parti grubu, bu ve benzeri olayların bir daha yaşanmaması adına 6216 sayılı Anayasa Mahkemesi’nin Kuruluşu ve Yargılama Usullerinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un 50. Maddesinde değişikliğe gitme kararı aldı. Buna ilişkin kanun teklifi TBMM’ye getirilerek MHP’nin de desteği ile kanunlaştırılacak.

Kanun’un 48. Maddesi, Anayasa Mahkemesince verilen hak ihlali neticesinde yeniden yargılama yoluna gidiliyor. 6216 sayılı kanun uyarınca Anayasa Mahkemesi yeniden yargılamaya karar vermiş ise, derece mahkemesi doğrudan yeniden yargılama işlemlerini başlatmak zorundadır.

6216 sayılı Kanun 50/2’nin 3. cümlesine göre, yeniden yargılama yapmakla yükümlü mahkeme, Anayasa Mahkemesi’nin ihlal kararında açıkladığı ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldıracak şekilde karar vermek zorundadır.

Yargıtay 3. Ceza Dairesi, AYM’nin yerindelik denetimi yaparak idari eylem ve işlem niteliğinde karar verdiğini ve suç işlediğini belirterek, ihlal kararının gereğini yerine getirmeden Anayasa Mahkemesi üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunmuştu.

İşte bu maddeye hangi suçların kapsam dışında sayıldığı eklenerek sorun aşılmaya çalışılacak.