Astigmat nedir? Astigmat belirtileri nelerdir? Astigmat nasıl tedavi edilir?
Göz hastalıkları arasında, miyopi ve hipermetropiden sonra en sık görülen üçüncü rahatsızlık olan astigmat, korneanın ışınların kıramaması nedeniyle oluşan bulanık görme durumudur. Peki, astigmat nedir? Astigmat neden olur, belirtileri nelerdir? Astigmat nasıl tedavi edilir? Ayrıntılar haberimizde...
Dünyada en sık görülen göz hastalıkları arasında yer alan astigmat, nesnelerin bulanık görülmesine yol açtığı için görüş ve yaşam kalitesini düşüren bir rahatsızlık. Korneada oluşan hasarların meydana getirdiği ve göze gelen ışınların tek bir noktada kesişmesini engelleyen ve bu nedenle bulanık görmeye neden olan astigmat, görülme sıklığı sebebiyle pek çok kişi tarafından araştırılıyor.
İşte astigmat hastalığı ile ilgili merak edilendetaylar...
ASTİGMAT (NOKTASIZLIK) NEDİR?
Gözün net görebilmesi için gelen ışınların kırılması ve gözün arka tarafındaki ağ tabakada (retina) odaklanması gerekir. Kornea (gözün en öndeki şeffaf tabaka) ve lens (göz merceği) gelen ışınları kırar. Göz, ışınları retinada odaklayabilirse gözün kırma fonksiyonu normal olur. Işınlar retinada odaklanmaz ve bulanık bir görüntü oluşursa kırma kusuru oluşur.
Gözün kırma değeri, dikey ve yatay eksendeki kırma güçlerinin ortalamasıdır. Dikey ve yatak eksenin kırma gücü normalde birbirine eşit ya da yakın olmalıdır. Eğer bir eksen diğer eksenden daha fazla ya da daha az kırıyorsa, bunaastigmatdenir. Astigmatlar, nesneleri net ve düzgün göremezler. Kornea normalde yuvarlakken astigmatta oval, yumurta şeklindedir.
Astigmat, her yaştan insanda görülebilir. Ancak genelde doğuştan mevcut olur.
ASİGMAT TÜRLERİ NELERDİR?
Astigmatın iki farklı türü vardır. Bunlar düzenli ve düzensiz astigmattır.
Düzenli (Regüler) Astigmat: En sık görülen astigmat türüdür. Kornea veya lensin yapısından kaynaklanır.
Düzensiz (İrregüler) Astigmat: Korneadaki bir yaralanmanın sonucunda veya kristal lensin yapısındaki bir bozulma nedeniyle meydana gelen astigmattır. Düzensiz astigmatta gözün iki odak noktası 90 derecelik bir eğimde değildir. Bu tip astigmatlarda gözlük tedavisi yetersiz gelmektedir. Bu nedenle net görüşün sağlanması adına lens kullanımı önerilmektedir. Düzensiz astigmat tedavisinde yumuşak özellikte sert kontakt lens kullanılmaktadır. Lens ve göz arasında göz yaşı tabakası oluşturarak kornea üzerindeki düzensizlikleri dengeler. Nadiren görülen bir astigmat türüdür.
ASTİGMAT NEDEN OLUR, BELİRTİLERİ NELERDİR?
Genellikle özel bir nedeni olmamakla beraber kalıtsal ya dakorneanın giderek inceldiği keratokonus hastalığından olabilir. Sonradan geçirilen bir kazaveya travma (ameliyat, yaralanma) sonrası da oluşabilir. Zamanla azalabilir veya artabilir.
Astigmat belirtileri şunlardır:
- Bulanık veya bozuk görme,
- Gözlerde rahatsızlık ve ağrı,
- Baş ağrısı,
- Gece görmede güçlük,
- Şaşılık,
- Işıklı yazılarda dağılma ve netleşememe,
- Göz yorgunluğu,
- Gözlerde yanma hissi,
- Uzak ve yakın görmede bulanıklık,
- Arpacık oluşumunun sık tekrarı,
- Uzun süren kirpik dibi iltihabı,
- Ciddi vakalarda çift görme.
ASTİGMATNASIL TEDAVİ EDİLİR?
Hastalık, hafif dereceli olduğu durumlarda tedavi gerektirmeyebilir. Ancak derecesine göre; sırasıyla gözlük, kontakt lens ve lazer ameliyatı önerilir.
Gözlük
Astigmatı olan bireylere, görüşü düzeltmek için öncelikle gözlük verilir. Tedavide kullanılan gözlük, özel bir silindirik lens içerir. Bu, merceğin belirli bölümlerinde ek güç sağlar. Genel olarak, her mesafeden net görüş sağlamak için tek görüşlü bir lens önerilir. Ancak, 40 yaşüstü, presbiyopiye sahip olan hastalar için çift odaklı veya kademeli ilave lens gerekebilir.
Kontakt lens
Kontakt lenslerle, gözlüklerden elde ettiğinden daha iyi görüş elde eden bireyler de vardır. Kontakt lensler daha net bir görüş ve daha geniş bir görüş alanı sağlayabilir. Ancak doğrudan gözlere temas etmeleri nedeniyle göz sağlığını korumak için düzenli temizlik ve bakım gerektirir. Standart yumuşak kontakt lensler, astigmatın düzeltilmesinde etkili olmayabilir. Özel yumuşak torik kontakt lensler ise birçok astigmat türünü düzeltebilir. Sert gaz geçirgen kontakt lensler korneada iken normal şekillerini korudukları için, korneanın düzensiz şeklini telafi edebilir ve astigmatı olan insanlar için görüşü iyileştirebilir.
Lazer ameliyatı
Astigmat, korneanın LASIK (lazer in situ keratomileusis) veya PRK (photorefraktif keratektomi) adı verilen yöntemler kullanılarak yeniden şekillendirilmesi ile de düzeltilebilir. Her iki yöntem de korneanın katmanlarından doku uzaklaştırılması yoluyla göz kusurunun tedavi edilmesini sağlar. PRK, korneanın ince olduğu ve bu nedenle LASIK uygulanamayan hastalarda tercih edilen daha karmaşık bir yöntemdir.
