Amansız hastalık ALS'ye dikkat! Tanısı aylar hatta yıllar alabiliyor...
ALS yani Amiyotrofik Lateral Skleroz... 100 binde 1 ila 3 kişiyi etkiliyor. Genellikle güçsüzlük belirtisiyle başlayıp tüm vücuda yayılıyor. 40 yaşından önce nadir görülen hastalık en çok 75 yaş üstünü etkiliyor. Hastanın konuşmasını, yutmasını ve nefes almasını dahi etkileyen ALS'nin tanısının konulması ayları hatta yılları bulabiliyor. Habertürk'ten Demet Demirkır'ın haberi...
Amansız bir hastalık olarak bilinen ALS (Amiyotrofik Lateral Skleroz), 100 binde 1-3 kişide görülüyor. Beyinde ve omurilikte bulunan motor nöronların ölümüyle ortaya çıkan hastalığın görülme sıklığı ise yaşla beraber artıyor. En önemli belirtisi güçsüzlük olan ALS, genellikle vücudun bir bölgesinden yavaşça başlayıp ardından tüm vücuda yayılıyor.
KOL VE BACAKTA GÜÇSÜZLÜĞE DİKKAT!
21 Haziran Dünya ALS Günü kapsamında Habertürk'e açıklamalarda bulunan Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Fikret Aysal, "Kaslarımızın hareketini sağlayan uyarılar, beyinde bulunan motor hücrelerden (üst motor nöron) başlar. Bu uyarılar beyin sapı/omurilikte bulunan motor hücrelere (alt motor nöron) iletilir. Alt motor nöronlardan da çevresel sinirler aracılığıyla kaslara iletilir ve böylece istemli hareketlerimizi yapabiliriz. Üst motor nöron ya da alt motor nöron veya her ikisi birden hastalandığında ise kaslarımızın hareketi etkilenir. Kol, bacağımız güçsüzleşebilir, konuşma ve yutma bozulabilir, nefes almamız güçleşebilir. Amiyotrofik Lateral Skleroz (ALS), motor nöronların nedeni bilinmez bir şekilde ölümüyle ortaya çıkan amansız bir hastalık. Ortalama yılda 100 binde bir ila üç kişide ortaya çıkıyor ve görülmesi yaşla beraber artış gösteriyor" dedi.
40 YAŞINDAN ÖNCE NADİR GÖRÜLÜYOR
Doç. Dr. Fikret Aysal, ALS'nin 40 yaşından önce nadir görüldüğüne dikkat çekerek, şunları söyledi: "Hastalığın 75 yaştan sonra ise görülme sıklığı artar. ALS bugün için kalıtsal bir hastalık olarak kabul edilmez. Ancak vakaların yüzde 5-10'unda ailevi özellik gösterir."
HASTANIN KONUŞMASI, YUTMASI VE NEFES ALMASI ETKİLENİYOR
Aysal, hastalığın bir el ya da kolda veya bir bacakta güçsüzlükle başladığına vurgu yaparak, güçsüzlüğe kaslarda erimenin eşlik edebileceğini söyledi. Aylar, yıllar içinde diğer kol ya da bacaklara da yayılabileceğini kaydeden Doç. Dr. Aysal, "Eninde sonunda hastanın konuşması, yutması ve nefes alması etkilenir. Bazen yutak bölgesi kasları daha önce etkilenir ve kişide peltek konuşma ve yutma zorluğu başlayabilir. Daha sonra diğer vücut bölgelerine yayılır. Hastalık genellikle bir vücut bölgesinden yavaşça başlar ve zamanla kötüleşir, ardından diğer vücut bölgelerine yayılır. Kaslarda seyirmeler, kramplar görülebilir. Ancak seyirme ve krampların sağlıklı kişilerde de bazen görülebileceğini belirtmeliyiz. Unutulmamalı güçsüzlük en önemli belirti ve bulgudur. Bu hastalarda çift görme, idrar kaçırma, duyu kaybı olmaz" dedi.
ALS TANISININ KONULMASI AYLAR HATTA YILLAR ALABİLİR!
ALS tanısının hastadan alınan bilgi, muayene bulguları ve elektrofizyolojik (EMG) inceleme ile konulduğunu belirten Doç. Dr. Fikret Aysal, "Bazen kesin tanı koymak aylar hatta yıllar alabilir. Ayrıca birçok başka hastalık ALS'ye benzer belirti ve bulgularla seyredebilir. Bu nedenle çeşitli hastalıklarla ayırıcı tanı gerekir. Dolayısıyla tanı konulana kadar birçok araştırma yapmak gerekebilir" diye konuştu.
TEDAVİSİ YOK AMA İLAÇLAR HASTALIĞIN HIZINI AZALTABİLİYOR
ALS’nin bugün için kökten tedavisinin olmadığını söyleyen Doç. Dr. Aysal, sözlerini şöyle sürdürdü: "Kullanılan ilaçlar hastalığın hızını hafifçe azaltabilmektedir. Bu hastaların tedavisinde nörologların yanı sıra fizyoterapist, ortopedist, diyetisyen, sosyal hizmet uzmanı, solunum terapisti, konuşma terapisti, psikolog gibi çeşitli alanlarda uzmanlaşmış kişilerin birlikte çalışmaları gerekmektedir."
