Dilekçeyi 2024’te veren emekliler yüzde 30 avantaj sağladı

SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com

İlk defa emekli aylığı bağlanırken emeklilik dilekçesinin ne zaman verileceği normalde çok önemli değildir. Ancak, güncelleme katsayısı ile o yıl SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıklarına yapılan artışlar arasındaki farkın yüksek olduğu yıllarda emeklilik dilekçesinin ne zaman verileceği önem taşır. İşte 2024 yılı öyle bir yıldı.

Emeklilik dilekçesinin ne zaman verilmesinin daha avantajlı olduğunu yıllardan beri takip ediyorum. Önemli fark ortaya çıkınca okurlarımızı uyarıyorum. Dilekçenin aralıkta mı ocak ayında mı verilmesinin avantajlı olacağı genellikle kasım ayı enflasyon verileri belli olduktan sonra ortaya çıkar. Bazen kasım enflasyonu bile yetersiz kalır. Örneğin 2021 yılında kasım ayı enflasyonu açıklandığında dilekçeyi 2021 yılında vermek avantajlı görünüyordu. Ancak aralık ayında bir aylık enflasyon yüzde 13,58 oranında açıklanınca dilekçeyi 2022 yılında verenler daha avantajlı oldu.

2024 yılında ise durum farklı idi. SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıklarına ocak ayında yüzde 49,25 oranında, temmuz ayında da yüzde 24,73 oranında zam yapılmıştı. Dezenflasyon programı uygulanıyordu ve enflasyon düşüş eğiliminde idi. Merkez Bankası’nın yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 36 seviyesinde idi.

ALTI AY ÖNCEDEN UYARDIK

Temmuz ayı maaş zammının açıklanmasının ardından o tarihte eldeki verilerden hareketle 2024 yılında emekli olanlara 2025 yılında emekli olanlara göre en az yüzde 30 oranında daha yüksek emekli aylığı bağlanacağını öngörerek altı ay öncesinden itibaren okurlarımızı uyarmaya başladık. İlk 10’u temmuz ve ağustos ayında olmak üzere yıl sonuna kadar 21 yazı kaleme aldık.

Habertürk TV’de ilk gün Hülya Hökenek, izleyen tarihlerde Serap Belet, Mesut Yar, Esra Toptaş ve Ayşe Süberker, Youtube kanalında Helin Genç ile konuştuk. Haberturk.com Genel Yayın Yönetmeni Yavuz Barlas ile Sena Alkan Para Gündem programında her fırsatta konuştular. Habertürk TV ve Show TV Haber, bültenlerinde gündeme getirdiler.

Konuyu kamuoyuna mal ederek herkesin haberdar olmasını sağladık. Bunun iki faydası oldu. Emekliliğe hak kazanmış ama çalışmaya devam etmekte olan yaklaşık 300 bin kişinin emeklilik kararını gözden geçirmesine, aylar öncesinden emeklilik planı konusunda tedbir almasına vesile olduk. İkincisi de henüz emekliliğe hak kazanmamış milyonlarca kişinin emekli aylığındaki düşüş konusunda farkındalık yarattık.

2024 EMEKLİLERİNİN AVANTAJI NE KADAR OLACAK?

Emeklilik dilekçesini 2024 yılında verenler ile 2025 yılında verenler arasındaki emekli aylığı farkı artık büyük ölçüde netleşti. Türkiye İstatistik Kurumu 2024 yılı TÜFE artışını yüzde 44,38 olarak açıkladı. 2024 yılı GSYH artışı da yüzde 3,5 olarak bekleniyor. Buna göre, 2024 yılı güncelleme katsayısı 1,4553 olacak.

Yani dilekçeyi 2024 yılında verenlerin prime esas kazançları geçen yıl emekli aylıklarına yapılan yüzde 86,16 oranındaki zamma göre artırılırken, dilekçeyi 2025 yılında verenlerinki sadece yüzde 45,53 oranında artırılacak. Bu da e-Devlet’te görünen emekli aylığı yaklaşık 20 bin lira dolayında olan kişiler açısından yüzde 30, emekli aylığı 30 bin lira ve üzerinde olanlar açısından ise yüzde 31 oranında fark anlamına geliyor. Dilekçeyi 2024 yılında verenler bu oranlarda avantaj elde edecekler. Bu fark, ömür boyu alacakları emekli aylıklarına yansıyacağı için önem taşıyor.

EMEKLİ AYLIĞI FARKI NASIL HESAPLANACAK?

Emeklilik dilekçesini 31 Aralık 2024 tarihinde verenler e-Devlet’te görünen emekli aylığını ocak ayında yapılan zamla birlikte alacaklar. Örneğin, aralık ayında e-Devlet’te emekli aylığı 30.000 TL görünen kişi 31 Aralık 2024 tarihinde dilekçe verdi ise bu tutara yüzde 15,75 oranındaki ocak ayı emekli aylığı zammı yansıtılarak 34.725 TL aylık bağlanacak.

Aynı kişi dilekçeyi 1 Ocak 2025 tarihinde vermek zorunda kalırsa emekli aylığı önce 22.727 TL’ye düşecek. Bu tutara ocak ayındaki yüzde 15,75’lik zam uygulandığında 26.307 TL’ye çıkacak. Şubat ayında GSYH verileri açıklandığında yüzde 3,5 çıkarsa nisan ayından itibaren 26.510 TL olacak. Emekliliğe henüz hak kazanmamış olan kişilerin e-Devlet’te görünen emekli aylığı da aynı şekilde azalacak.

Bir yanda 34.725 TL almak var, diğer yanda ise 26.510 TL. İkisi arasında yüzde 31 oranında fark bulunuyor. 31 Aralık 2024 tarihinde emekli olan kişi 1 Ocak 2025 tarihinde emekli olan kişiye göre 8.215 TL daha fazla aylık alacak. Emekli aylıklarına zam geldikçe bu fark tutar olarak her 6 ayda bir daha da artacak.

KAMU ÇALIŞANLARI İÇİN SON TARİH 14 OCAK 2025

Özel sektörde çalışan işçiler (SSK) ile BAĞ-KUR’lular açısından 2024 yılı avantajından yararlanma süresi 31 Aralık 2024 tarihinde doldu. Kamuda çalışan ve maaşlarını ayın 15’inde alan işçiler ile ilk defa kamu görevlisi olarak 15 Ekim 2008 tarihinden sonra çalışmaya başlayan 4/c’liler 14 Ocak 2025 tarihine kadar emeklilik dilekçesi verdiklerinde 2024 yılı emeklisi sayılacaklar ve yüzde 30 – 31 oranındaki avantajdan yararlanacaklar.

Kamu işçileri ocak ayını beklemekle kıdem tazminatı tavanındaki artıştan da yararlanarak, daha yüksek kıdem tazminatı alma hakkına kavuşacaklar.

Memuriyete 14 Ekim 2008 ve öncesinde başlamış olup 5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanununa tabi olanlar emekli aylığında ortaya çıkan bu farktan hiçbir şekilde etkilenmeyecekler. 5434 Sayılı Kanuna tabi olanların emekli aylıkları memur maaş katsayısı ve göstergeye göre bağlandığından onlarda güncelleme katsayısı uygulanmamaktadır.

EN ÇOK ONLAR MAĞDUR OLACAK

Emekliliğe hak kazanmış kişiler kendi hesaplarını da yaparak emeklilik dilekçesini vererek ortaya çıkan farktan kurtuldular. Ancak, emeklilik koşullarını henüz yerine getirememiş olup 2025 veya 2026 yılında yerine getirdikten sonra emekli olmayı planlayanlar ortaya çıkan bu farktan ömür boyu etkilenecekler.

Çalışmaya devam etme imkânı olanların emekli aylığını tekrar 2024 yılındaki seviyeye getirebilmeleri için yaklaşık 5-6 yıl çalışmaları gerekecek.