Sürekli şikayet eden çocuklara nasıl yaklaşılmalı?
Kardeşler arasındaki tartışmalar, kavgalar çoğu zaman kıskançlık yüzünden çıkıyor. Uzman Psikolog Duygu Gökyıldırım Uslu, çocukların şikayetleri konusunda merak edilenleri anlatarak, ebeveynlere tavsiyelerde bulundu
Bazı çocuklar yapıları gereği asla kardeş istemezler ama bazıları da bir kardeşleri olsun, onunla oynasın, vakit geçirsin ister. Her anne ve babanın evlatlarına duyduğu sevgi kuşkusuz eşittir. Peki, bu durum çocuklar açısından nasıl görünüyor? Kardeşler arasındaki tartışmalar, kavgalar çoğu zaman kıskançlık yüzünden çıkıyor.
Örneğin, “Ona daha çok ilgi gösteriyorsunuz”, “Onun tabağında daha çok meyve var”, “Benim oyuncağımı aldı” gibi şikayetlerin sonu gelmiyor. Anne babalar, çocuklarının şikayetleri konusunda nerede yanlış yapıyorlar? Böyle durumlarda ebeveynler ne yapmalı? Kendisine haksızlık yapıldığını düşünen çocuğu ne hissediyor? Çocuğun sürekli şikayet etmesini engellemek mümkün mü ve bunun için ne yapılmalı? Uzman Psikolog Duygu Gökyıldırım Uslu, çocukların şikayetleri konusunda merak edilenleri anlattı ve ebeveynlere tavsiyelerde bulundu.
"ANNE BABANIN DİKKATİNİ ÇEKMEK İSTİYOR OLABİLİR"
“Baba kardeşim saçımı çekti!”, “Anne kardeşim oyuncağımı aldı!”… Peki çocuklar neden devamlı şikayet etme yolunu seçiyorlar? Şikayet ederek elde edeceklerini düşündükleri kazanç ne olabilir? Bunun birçok sebebi olabilir. Mesela; olumsuz bir yöntem de olsa, çocuk şikayet ederek anne babasının dikkatini çekmeye çalışıyor olabilir. Kardeşi varsa kendisine kardeşinden daha az ilgi ve sevgi gösterildiği hissine kapılıp ya da tek çocuk ise gösterilen ilginin daha fazla olmasını istediğinden şikayet etme yöntemine başvurabiliyor. Ya da evdeki diğer kişilerin davranışları şikayet nedeni olabiliyor.
'SENİ AKŞAM BABANA ŞİKAYET EDECEĞİM' TAVRI DOĞRU MU?
Çocuklar ayna gibidir, ne görürlerse onu yansıtırlar. Herhangi bir durumda, yaramazlık yaptığı ya da yanlış bir şey yaptığında annesinin “Seni akşam babana şikayet edeceğim” şeklindeki tutumuna maruz kalan çocuk, bu davranış biçimini taklit edebilir. Başkalarının engel olamadığı veya hoşlanmadığı davranışlarını şikayet ederek çözüm bulma yoluna girebilir. Oyuncağını aldı diye kardeşini şikayet eden bir çocuk ebeveynlerinin otoritesinden yararlanmak isteyebiliyor. Bunların yanı sıra çocukların şikayetlerinin başka sebepleri olabilir.
NE SÜREKLİ YARDIM EDİN NE DE GÖRMEZDEN GELİN
Ebeveynlerin yaptığı en büyük hatalardan biri; her şikayette problemi ortadan kaldırmak adına kendilerince çözüm arayışına girmektir. Durum böyle olduğunda çocuk, kendi problemlerini çözmek yerine; her seferinde başkalarına şikayette bulunup onlardan yardım bekleyerek büyür ve bu huyundan vazgeçmez. Çocuk şikayet ettiğinde onu görmezden gelip hiçbir tepki göstermemek de çocuğun daha da hırçınlaşmasına sebep olabiliyor.
PEKİ NE YAPILMALI?
Herhangi bir fiziksel istismar olmadığı sürece müdahalede bulunmamak ve çocuğun ağlıyorsa ve çok sinirli ise sakinleştirilmesi gerekir. Çocuk sakinleşmediği sürece doğru düşünemez ve bu yüzden sakinleştikten sonra probleminin ne olduğuna dair konuşup, bu problemi çözebilmek için kendi yöntemlerini geliştirmelerine yardımcı olunabilinir. Önemli olan nokta; çözümü ona sunmak değil, çözümü bulmasına yardımcı olmaktır. Bu onun meselesidir ve kendisi çözmek zorundadır. Bu zorunluluğu hisseden çocuk, durumu kendisinin çözebilecek kadar güçlü olduğuna ve kendi yöntemlerinin olduğuna dair desteklenmelidir. Kendi yöntemlerini bulmakta zorlanırsa “Acaba bunu düşündün mü?”, “Olaya bir de buradan bakalım” gibi farklı bakış açıları sunarak yardımcı olunabilir. Destekleyici olmak çok önemlidir. Anne babasının kendisini anladığını ve sorunlarını çözmek için desteklediğini gören çocuk, bu durumdan memnun olacak ve sorunlarını çözmek için daha çok çaba göstermeye başlayacaktır. Anne babanın evde bir otorite olduğunu, ufak tefek sorunlarla onları meşgul etmemesi gerektiğini anlayan çocuk, zamanla kendi problemlerini kendisi çözerek şikayet etme huyundan vazgeçebilir.
EBEVEYNLER KARDEŞ KAVGASINDA HAKEM OLMALI!
İki kardeşten biri diğerini şikayet ediyor ve anne baba çocuğunu sakinleştirmeye çalışıyor fakat işe yaramıyor olabilir. Hatta olay daha da sertleşerek birbirlerine fiziksel zarar verecek derecelere kadar gelebilir. Böyle durumlarda ebeveynler ‘hakem’ olabilir. Ebeveynlerin hakemlik amacı; çözümü sunmak değil, iki kardeşin çözümü bulmalarına yardımcı olmaktır. Anne babalar iki çocuğu da dinleyerek ve onları anladıklarını dile getirmeli. Sordukları sorularla söz konusu problemi anlamalarına yardımcı olup, problemi nasıl çözebileceklerini onların bulmasını sağlamak ebeveynlerin temel davranış metodu olmalıdır.
ÇOCUĞUNUZUN DAVRANIŞINI DEĞİŞTİRMEK SİZİN ELİNİZDE...
Çocuğunuzun kendine güveni tam, olgun ve kendi problemleriyle başa çıkabilen bir birey olmasını istiyorsanız; çocuğunuzla olan ilişkinizde dengeli, tutarlı, sınırlı ve otoriter olun. Aynı zamanda sevecen, destekleyici, anlayışlı ve onun fikirlerine önem verdiğinizi hissettirin. Hem kıskançlık hem de istekleriyle ilgili şikayet eden çocuğunuzu durdurmanız böyle mümkün olabilir. “Hep şikayet, hep şikayet” diyerek çaresiz hissetmenize neden olan çocuğunuzun, davranışlarını değiştirmek sizin elinizde.
