Türkiye genç nüfusa sahip ama hızlı yaşlanıyor
Emeklilikte yaşa takılanların (EYT) önüne çıkan engellerden birisi de sosyal güvenlik sisteminin aktif/pasif dengesi. Türkiye genç nüfuslu ancak hızlı yaşlanan bir ülke. Nüfusun genç olduğu dönemde bile aktif/pasif dengesi bir türlü ideal orana ulaşamadığı gibi 2000 yılının da gerisine düştü. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, emeklilikte yaşa takılanlar dosyasının 6. gününde, sosyal güvenlik sistemini zorlayan tabloyu yazdı
ABONE OL
Sosyal güvenlik sistemlerinde emekli aylıkları iki türlü finanse ediliyor. Ya çalışanlardan toplanan primler biriktirilip nemalandırılarak, ya da her yıl çalışanlardan toplanan para o yıl dağıtılarak emeklilerin aylıkları ödeniyor. Açık kalan kısım da devlet tarafından finanse ediliyor.
Dosyamızın ilk gününde de belirttiğimiz gibi, SSK 1991 yılına kadar emekli aylıklarını topladığı primleri nemalandırarak ödeyebiliyordu. Yani devletten katkı almadan kendi yağıyla kavrulabiliyordu. 1980 öncesindeki kronik yüksek enflasyon döneminde SSK’nın varlıklarının erimesi, normalde devletin yapması gerekirken 1977 yılında SSK’nın üzerine yıkılan “sosyal yardım zammı” gibi karşılığı olmayan ödeme yükümlülükleri kurumun birikimlerini buharlaştırdı. Sosyal yardım zamlarının SSK’nın emekli aylığı ödemeleri içindeki payı 1980 yılında yüzde 17’ye, 1993 yılında ise yüzde 54’e kadar çıktı.