Son dakika... İran 'durdurduğunu' resmen duyurdu!
Son dakika... İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, geçtiğimiz hafta, ABD'nin nükleer anlaşmadan çıkmasının yıl dönümünde yaptığı konuşmada, ABD'nin yaptırımlarına karşılık, anlaşmayla sınırlanan 300 kilogram üzerindeki zenginleştirilmiş uranyumu ve ağır suyun 130 tondan fazlasının yurt dışına satılmasını 60 gün süreyle durdurduklarını açıklamıştı. Son dakika... İran Ulusal Güvenlik Konseyi'nin kararı ile İran, nükleer anlaşmanın bazı taahhütlerini resmen durdurdu.
İranlı Öğrenciler Haber Ajansı (ISNA), İran'ın, Ulusal Güvenlik Konseyi kararı ile nükleer anlaşmanın bazı taahhütlerini resmi olarak askıya aldığını duyurdu.
İran'ın yarı resmi Tesnim Haber Ajansı, İran Atom ve Enerji Kurumu kaynaklarına dayandırdığı haberde, Tahran yönetiminin bazı nükleer taahhütlerin askıya alınmasına ilişkin alınan kararları uygulamaya koyacağını belirtti. İran Atom ve Enerji Kurumu kaynakları, nükleer anlaşma kapsamında sınırlandırılan uranyumun zenginleştirilmesi ve ağırlaştırılmış su depolamasındaki taahhütlerin askıya alınmasına ilişkin kararın ciddiyetle takip edildiğini aktardı.
İran'ın Erak ve Natanz nükleer tesislerine ilerleyen günlerde yabancı basın temsilcilerinin davet edileceği ve bu tesislerde yapılan çalışmalar ve programın kamuoyuna açıklanacağı belirtildi.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, geçtiğimiz hafta 60 gün sonra İran'ın nükleer anlaşmayla uygunluk konusunda küçülmeye gidileceğini, uranyum zenginleşme seviyesini artıracaklarını söylemiş, nükleer anlaşma tekrar BM Güvenlik Konseyi'ne gönderilirse sert yanıt vereceklerini, Tahran'ın nükleer uzlaşma konusunda hazır olduğu yönünde uyarıda bulunmuştu.
İRAN ANLAŞMANIN 26 VE 36'INCI MADDESİNE DAYANIYOR
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi ve Almanya ile İran arasında 2015'te imzalanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşma,Tahran'a yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirme faaliyetini sürdürme hakkı veriyor. Anlaşma çerçevesinde İran, en çok 300 kilogram uranyumu elinde tutabiliyor.
Anlaşma İran'a 300 kilogramın üzerindeki uranyumu uluslararası piyasada satarak karşılığında doğal uranyum alabilme imkanı tanıyor.
İran ayrıca anlaşmaya göre, ağır su stokunu 130 tonun altında tutmak zorunda ve aşımı halinde ülke dışına çıkarmakla yükümlü bulunuyor.
İran, nükleer anlaşma metninde, "Yaptırımların geri getirilmesi halinde ya da taraflardan birinin anlaşmadaki sorumluluklarını yerine getirmediği durumda İran'ın nükleer anlaşmadaki yükümlülüklerini tamamen ya da kısmen durdurabileceğini" ifade eden 26 ve 36'ncı maddeyi esas aldığını belirtiyor.
ABD yönetimi, nükleer anlaşmadan Mayıs 2018'de tek taraflı çekilerek İran'a yönelik yaptırımları geri getirmişti.
ABD TEK TARAFLI ÇEKİLMİŞTİ
Washington yönetimi, İran ile BM Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi ve Almanya arasında 2015'te imzalanan nükleer anlaşmadan Mayıs 2018'de tek taraflı çekilmişti.
ABD'nin anlaşmadan çekilerek yaptırımları getirmesinin ardından Tahran yönetimini nükleer anlaşmada tutmak isteyen AB, İran'la ticareti kolaylaştırmak ve Avrupalı şirketleri ABD'nin yaptırımlarından korumak için INSTEX adlı ödeme mekanizmasını devreye sokmuş ancak mekanizmanın sadece ilaç ve gıda ticaretini kapsayacağı açıklanmıştı.
İran nükleer anlaşması, ABD Başkanı Donald Trump'ın Mayıs 2018'de anlaşmadan çekildiğini ve İran'ın nükleer programı nedeniyle yaptırımların yeniden devreye girdiğini açıklamasıyla tehlikeye girmişti. Ancak Rusya, Çin, Fransa, Almanya ve İngiltere de dahil olmak üzere anlaşmaya katılan diğer ülkeler, ABD'nin Tahran'a tek taraflı olarak getirdiği kısıtlamaları eleştirerek, İran Nükleer Anlaşmasına bağlı olduklarını açıklamıştı.
