Sağlıkçılar erken emeklilik için 2028 yılını bekleyecek
Sayıları 350 bini bulan sağlık çalışanları geçen yıl çıkartılan kanunla yıpranma (fiili hizmet süresi zammı – FHSZ) hakkı elde etti. Yıpranma hakkı, 3 Ağustos 2018 tarihinden sonraki çalışmalara uygulanacak. Fiilen çalıştıkları her 360 güne 60 gün ilave edilecek. Yıpranma dolayısıyla erken emeklilik hakkından ise 3600 günlük süre dolduktan sonra yararlanabilecekler. Yasa çıktığı tarihte çalışmakta olan sağlıkçılar, erken emekliliğe, 2028 yılından itibaren hak kazanabilecekler. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, sağlıkçıların yıpranma hakkı ile ilgili ayrıntıları yazdı
Sağlık çalışanlarının uzun yıllar beklediği fiili hizmet süresi zammına (FHSZ) ilişkin düzenleme geçen yıl yürürlüğe girdi. Sağlık Bakanlığı’nın Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile birlikte belirlediği listede yer alan sağlık meslek mensuplarına, insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde çalışmaları şartıyla, bu kapsamda geçen sürelerinin her 360 günü için 60 gün fiili hizmet süresi zammı (FHSZ) verilecek.
FHSZ, iki türlü fayda sağlayacak. Elde ettikleri FHSZ’nin beş yıla kadar olan kısmı, toplam prim ödeme gün sayılarına ilave edilerek prim günleri artacak. Bu kapsamda 25 yıl çalışan kişinin normalde prim gün sayısı 9000 gün olmasına karşın, her yıl için 60 gün üzerinden, toplam 1500 gün daha eklenecek ve 10 bin 500 gün üzerinden emekli aylığı hesaplanacak.
İkinci fayda ise emeklilik yaşında olacak. FHSZ’nin yarısı, emeklilik yaş haddinden indirilecek. Örneğin, toplam 1500 gün fiili hizmet süresi zammı elde eden kişinin emeklilik yaşı 750 gün öne çekilecek.
YAŞ HADDİNDEN İNDİRİM İÇİN 3600 GÜN KOŞULU ARANIYOR
Yaş haddinden indirim yapılabilmesi için, yasa kapsamındaki işlerde 3600 gün çalışmak gerekecek. 3600 gün hesabında, sağlık meslek mensuplarının 3 Ağustos 2018 tarihinden sonraki insan sağlığıyla ilgili işlerde geçen süreleri dikkate alınacak.
3600 günü tamamlamayanlar sadece prim günlerine yapılacak ilavelerden yararlanabilecek, erken emekli olamayacaklar.
Başka bir ifadeyle, sağlık çalışanlarına getirilen yıpranma hakkı sayesinde fiilen erken emeklilik 3 Ağustos 2028 tarihinden önce söz konusu olmayacak. Erken emeklilik beklentisinde olan sağlık çalışanları, insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde en az on yıl çalışmak zorundalar.
AYDA 26 GÜN BİLDİRİLECEK
Fiili hizmet süresi zammında hafta sonu tatilleri, yıllık izinler dikkate alınmıyor. Dolayısıyla ayda 30 gün çalışmış olan kişi için FHSZ kapsamında 26 gün bildirim yapılacak. Kalan 4 gün normal çalışma kabul edilecek.
FHSZ kapsamında toplam prim ödeme gün sayısına ilave edilecek gün sayısı, fiilen çalışılan günler toplanarak bulunacak. Bir yılda bildirimi yapılabilecek fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki çalışma, izin kullanmamış kişiler için 312 günü aşamayacak.
Ancak, yaş haddi indiriminden yararlanabilmek için gerekli olan 3600 günün tespitinde ay içerisinde geçen tüm çalışma süreleri (26-4 gün) dikkate alınacak.
1 YIL ERKEN EMEKLİ OLMAK İÇİN KAÇ YIL ÇALIŞMAK GEREKECEK?
Fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki her 360 güne karşılık elde edilen 60 günün yarısı kadar süre, yaş haddinden indirilecek. Hiç izin kullanmayan bir kişi, mesleğini sürdürmeye devam ettiği her yıla karşılık 26 gün erken emekli olma hakkı elde edecek. Yıllık izin süreleri de düşüldüğünde yaklaşık 15 yıl çalışmaya karşılık 1 yıl, 30 yıl çalışmaya karşılık 2 yıl, 37.5 yıl çalışmaya karşılık da 2.5 yıl erken emekli olunabilecek.
ÜNİVERSİTELERDE GÖREVLİ MESLEK MENSUPLARI
FHSZ’den yararlanabilecek sağlık meslek mensuplarının unvanları, Sağlık Bakanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından belirlendi. Söz konusu unvanlar aşağıda sıralanmış bulunuyor. Sağlık meslek mensubu sayılmakla birlikte halen Yükseköğretim Kanunu uyarınca görev yapanlar ise insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde fiilen çalışmaları şartıyla yıpranma hakkından yararlanabilecekler.
RADYOLOJİ UZMANLARI VE RÖNTGEN TEKNİSYENLERİ
Sağlık Bakanlığına bağlı ağız ve diş sağlığı merkez ve hastanelerinde görev yapan başta ağız, diş ve çene radyolojisi uzmanları ile röntgen teknisyenleri, yılda 90 gün yıpranma hakkı bulunan radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işlerde çalışanlara tanınan haktan yararlanamıyorlardı. Bu konudaki yargı kararının ardından uygulama değişti. Buna göre, bakanlığa bağlı ağız ve diş sağlığı merkez ve hastanelerinde görev yapan söz konusu radyoloji uzmanları ile röntgen teknisyenleri, 14 Şubat 2018 tarihinden sonra geçen çalışmalarından dolayı yıpranma hakkından yararlanabilecekler. Ancak, haktan yararlanabilmek için Radyasyon Güvenliği Komitesi’nin kararı doğrultusunda radyasyon görevlisi sayılmaları gerekiyor.
ASKERİ SAĞLIK PERSONELİ
Kanun hükmünde kararnameler ile Gülhane Askeri Tıp Akademisi başta olmak üzere askeri hastanelerde çalışanlar Sağlık Bakanlığı’na veya Sağlık Bilimleri Üniversitesi’ne devredildi. Bu kişilerden, aylıklarını 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’na göre almaya devam edenler, bu şekilde aylık almaya devam ettikleri sürece diğer TSK mensupları gibi yılda 90 gün yıpranma hakkından yararlanmaya devam edecekler.
YIPRANMA HAKKINDAN YARARLANABİLECEK SAĞLIK MESLEK MENSUPLARI
Fiili hizmet süresi zammından yararlanabilecek sağlık meslek mensuplarının unvanları şöyle:
Tabip
Diş tabibi
Eczacı
Ebeler
Hastabakıcı hemşireler
Hemşire
Sağlık memuru (Toplum sağlığı teknisyeni)
Klinik psikolog
Psikolog (Tıbbi uygulama yetkisi olan sertifikalı)
Fizyoterapist
Odyolog
Diyetisyen
Dil ve konuşma terapisti
Podolog
Sağlık fizikçisi
Anestezi teknisyeni ve teknikeri
Tıbbi laboratuar ve patoloji teknikeri
Tıbbi laboratuar teknisyeni
Tıbbi görüntüleme teknisyeni ve teknikeri
Ağız ve diş sağlığı teknikeri
Diş protez teknikeri, teknisyeni
Tıbbi protez ve ortez teknisyeni, teknikeri
Ameliyathane teknikeri
Odyometri teknikeri
Diyaliz teknikeri
Fizyoterapi teknikeri
Perfüzyonist
Radyoterapi teknikeri
Eczane teknikeri
İş ve uğraşı terapisti ve teknikeri
Elektronörofizyoloji teknikeri
Mamografi teknikeri
Acil tıp teknikeri ve teknisyeni
Hemşire yardımcısı
Ebe yardımcısı
Sağlık bakım teknisyeni