Patronlardan 17 milyar liralık satış

2022'de muhteşem bir performansla yüzde 187 yükselen Borsa İstanbul'un son günlerdeki düşüşü yatırımcıları endişelendirmişe benziyor. Nitekim Sermaye Piyasası Kurulu da (SPK) dün son günlerdeki hızlı değer kaybında yanlışlıklar görecek ki uyarı niteliğinde bir duyuru yaptı. Borsanın 8 haftalık aralıksız yükselişinin ardından yaşadığı düşüşün arkasında siyasi endişeler, kar satışları ve SPK'nın hisse reposuna izin vermemesi gibi teknik nedenler olsa da en önemli olumsuzluklardan birisi ortak satışları ve halka arzlar gibi görünüyor. Çünkü her iki durum da pastadan pay alarak pastayı küçültme anlamına geliyor. Yatırımcı halka arzlarda bir kaç tavan yapan hisselerden kazanmak için mevcut hisselerde satış yapınca endeks düşüyor. Ortak satışları da piyasadan direkt para çekilmesi anlamına geliyor. Peki çekilen bu para ne kadar?

KAP'tan derlenilen rakamlara göre borsanın yükselişe geçtiği geçen yılın başından bu yana tam 11 milyar liralık ortak satışı oldu. Bu satış sadece sonradan SPK'ya izin verilerek şirket ortaklarının ellerindeki hisseleri şirket hisse fiyatının yükselişini yeterli bularak satmaları kaynaklı. Diğer yandan şirketler de daha önce hisse fiyatları düşükken satın aldıkları 6 milyar liralık hisseyi, hisse fiyatları yeterince yükselince borsada geri sattı. Bu alım satımı şirketler kendi hisselerinde fiyat istikrarı sağlamak için zaman zaman yapıyor ve aslında piyasa için olumlu bir yöntem. Ancak bu satışlar diğer etkenlerle birleşince bu kez olumsuz bir durum yarattığı görülüyor.

Ortak satışlarında en büyüğü Doğuş Holding'in Doğuş Otomotiv'deki 1,8 milyar liralık satışı oldu. İşlemin ardından holdingin Doğuş Oto'daki payları yüzde 65,4999 seviyesine geriledi. Bu satış toplam ortak satışlarının yüzde 16'sını oluşturdu. İkinci sırada büyük satış Oyak Gıda'nın Hektaş'ta yaptığı yaklaşık 1.7 milyar liralık satışı bulunuyor. Oyak Gıda'nın satışı da toplam ortak satışlarının yüzde 15'i düzeyinde oldu.

Satışlara karşın son 1 yılda borsada ortaklar tarafından 33 milyar liralık hisse alımı oldu. Ancak bu alımın büyük bölümü BBVA'nın Garanti hisselerindeki alımıydı. BBVA hariç alım 10.7 milyar lira olurken yılın genelinde net ortak satışı 6.3 milyar lira olarak belirlendi.