“KBRN Eğitim ve Simülasyon Merkezi” kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer sorunlara yönelik uzman yetiştiriyor
Türkiye olarak dünyayı tehdit eden nükleer, kimyasal ve biyolojik saldırılara hazır mıyız? Aynı soru kimyasal kazalar, sızıntılar ve salgınlar için de geçerli. Ülkemizde bir ilk olan "KBRN Eğitim ve Simülasyon Merkezi" kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer sorunlar karşısında ne yapacağını bilen uzmanlar yetiştiriyor. Habertürk Sağlık Yazarı Ceyda Erenoğlu yazdı
Çernobil belgeselini izlediniz mi? Bhopal filmini? Three Mile Island’ı? Fukushima 50’yi? Bunlar dünyaya korku salan nükleer ve kimyasal kazalardan sadece 4’ü. Bir film perdesinde izlerken orijinal senaryo gibi gelse de hepsi gerçek. Peki ya salgınları anlatan Dustin Hoffman’lı Outbreak ya da Matt Damon’lı Contagion gibi filmler? Bir de savaşlar var tabii. Bugüne dek çekilmiş savaş filmlerinin listesini çıkarmak istesek uzayıp gidişine ömür yetmez. En iyisi yakın zamana ait gerçek savaşları hatırlayalım. Kimyasal silahların kullanıldığı İran-Irak ve Suriye savaşları ile Halepçe katliamı aralarından bazıları. Kabul edelim ki bugünün şartlarında güvenliğimiz tehdit altında. Barış ortamının bozulmasını hedef alanlar, donanımlı ve iyi yetişmiş kötüler arasından çıkıyor. Bilgiye, hammaddeye, teknolojiye ulaşım bu kadar kolaylaşınca sadece kazalar ya da salgınlara değil terör örgütlerinin güvenliğimizi tehdit edebilecek faaliyetlerine karşı da önlem almak zorundayız.
Bu noktada sizi KBRN denilen bir kısaltmayla tanıştırayım. Kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer kelimelerinin baş harflerinden meydana gelen bu kısaltma bize hangi tehditlerle karşı karşıya olduğumuz hatırlatması yapıyor. Üst satırlarda da belirttiğim gibi bazılarının filmleri belgeselleri yapılmış olsa da gerçek olduklarını ve daha fazlasıyla karşılaşma riskimiz bulunduğunu unutmamak gerekiyor.
90’lı yıllara kadar KBRN, savunma programları kapsamında, askeri yönden ele alınıyordu. Daha basit bir anlatımla bu konular askeriyenin işiydi. 90’lı yıllardan itibaren özellikle Sovvetler Birliği’ndeki askeri üretim tesislerinde çalışan bilim insanları dünyanın dört bir yanına dağılarak edindikleri bilgi teknolojilerini farklı yerlere aktardıkları bir döneme girdiler. Bu dönemden sonra bu bilgilerin terör örgütlerinin lehine kullanılabileceğine ve bu insanlardan kimilerinin kötü niyetli olabileceklerine ilişkin endişeler arttı. Dünyayı şok eden 11 Eylül terör saldırısı ise bu kaygıları en üst seviyeye taşıdı.
Bu noktada dikkatinizi çekmek ve sormak istediğim şey, günlük yaşam içinde yoğun biçimde kullandığımız kimyasal ürünlerin üretildiği tesislerde meydana gelebilecek kazalar ile nükleer kimyasal saldırılara hazır mıyız? Ar-ge ve tanı laboratuvarlarında oluşabilecek tehlikeler, tehlikeli madde taşımacılığında karşılaşılabilecek kazalar, deprem ve benzeri doğal afetler sonucu gelişebilecek kimyasal, nükleer ve biyolojik tehditler karşısında ne durumdayız? Faciayla sonuçlanabilecek bu sorunlar karşısında ne yapacağımızı biliyor muyuz? Bu tehlikelere maruz kalan kişi ve kuruluşlara müdahale edebilecek yetkinlikte profesyonellerimiz var mı?
Bu soruya şu andan itibaren “evet” yanıtı vermek mümkün. Artık bizim de kimyasal, biyolojik, radyolojik, nükleer (KBRN) açıdan tehdit oluşturabilecek vakalara müdahale edecek uzmanlarımız olacak. Bu ihtiyacın giderilmesi amacıyla Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Külliyesi’nde “KBRN Eğitim ve Simülasyon Merkezi” kuruldu. Türkiye’de ilk olan merkezde kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer sorunlar karşısında çaresizlik yaşanmaması hedefleniyor. 11 Ekimde açılan merkez, bu alanda yetkin sağlık profesyonelleri yetiştirecek. Merkezden sağlık personelleri ile sağlık personeli dışında KBRN alanında eğitim almak isteyenler yararlanacak.
MERKEZDE HANGİ EĞİTİMLER VERİLİYOR?
Merkezde, KBRN ajanlarının genel özellikleri, sağlık ve çevreye olan etkileri, bu ajanlara maruz kalan yaralılara yönelik ilk yardım ve tıbbi tedavi uygulamaları, korunma, koruyucu kıyafetler, tehditlerin insan vücudundan ve eşyalarından uzaklaştırılması ile KBRN olaylarında olay yeri yönetimine yönelik teorik ve uygulamalı eğitimler veriliyor.
NÜKLEER SALDIRIYA NASIL MÜDAHALE EDECEĞİMİZİ BİLECEĞİZ
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cevdet Erdöl, merkezin açılışında yaptığı konuşmada, “Deprem riski ve endüstriyel tesislerin çok olduğu bir ülkeyiz. Bu nedenle KBRN saldırı riski yüksek jeopolitik bir konumumuz var. Üniversite olarak, kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer (KBRN) savunma konusunda bilimsel altyapıyı geliştirmek, savunmaya yönelik kurumların farkındalığını artırmak, bu konuda verilecek olan eğitime liderlik yapmak amacıyla bu merkezi kurduk. Merkezimizde, olası bir KBRN saldırısına nasıl müdahale edileceği konusunda eğitimler; kaza sonucu oluşan kirlenmeyle ilgili tehdide müdahale, vücuda bulaşan tehlikeli maddeyi arındırıp temizleme, ilk yardım ve tahliye uygulamaları eğitimi veriyoruz. Böylelikle görev ve sorumlulukları olan kurum ve kuruluşların yetkin ve deneyimli personel ihtiyacını karşılıyoruz” dedi.
YARALILARA İLK YARDIM VE TIBBİ TEDAVİ
Merkezin açılışında konuşan Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıbbi KBRN Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Selçuk Kılıç ise "Merkezimiz KBRN ajanlarına maruz kalan yaralılarda ilk yardım ve tıbbi tedaviye yönelik uygulamalar için artırılmış gerçeklik özelliğine sahip bir manken aracılığıyla KBRN maruziyetini simüle etmekle kalmayıp tedavi uygulamalarının doğruluğunu da test ediyor" diyerek KBRN'ye yönelik lisans ve lisansüstü eğitim vermek üzere farklı eğitim modüllerini içeren bir müfredat uyguladıklarını söyledi.
EĞİTİM MERKEZİ BÜNYESİNDE BULUNAN ALT BİRİMLER
* Teorik Eğitim Dershanesi
* KBRN Yaralı Simülasyon Dershanesi
* KBRN Olay Yeri Senaryo Dershanesi
* Maske ve Ekipman Test ve Eğitim Ünitesi
* Dekontaminasyon Test Eğitim Ünitesi
