Meme kanseri belirtileri ve tedavisi

Dünyada her yıl ortalama 1.67 milyon hastaya meme kanseri tanısı konuluyor ve yaklaşık 522 bin insan bu nedenle yaşamını kaybediyor. Ülkemizde de her yıl yaklaşık 24 bin kişi bu hastalığa yakalanıyor. ABD'deki St. Joseph Hastanesi Kanser Merkezi'nden Medikal Onkolog Dr. Ümit Tapan, meme kanserinin, kadınlarda en sık görülen kanser türü olduğunu vurgulayarak, hastaların neredeyse yarısının 25-49 yaş arasında olmasının bu hastalıkla mücadelenin önemini artırdığını sözlerine ekledi.

Dr. Tapan, meme kanseri hakkında farkındalığın artırılması gerektiğini belirterek, meme kanserinin belirtileri, nedenleri, tedavisi ve meme kanserinden korunmanın yollarını anlattı.

MEME KANSERİNDE BU BELİRTİLERE DİKKAT!

Mamografinin yaygınlaşması nedeniyle hastaların çoğu anormal mamografi neticesinde (yani herhangi bir belirti olmadan) tanı almaktadırlar. Ancak bazı meme kanserleri mamografide görünmeyebilir bu nedenle memede kitle şikayeti olanların muhakkak doktora başvurması gerekir. Daha ileri evrelerde koltuk altındaki lenf bezlerinde şişlik ve ağrı görülebilir. Meme kanserinin başka organlara yayılması durumunda ise kemik ağrıları, bel ağrısı, karın ağrısı, sarılık gibi belirtilere sebep olabilir.

MEME KANSERİ RİSKİNİ ARTIRAN FAKTÖRLER

Meme kanseri riskini artıran faktörler arasında ileri yaş önemli bir yere sahiptir. Örneğin 70 yaş üstü kadınlarda meme kanseri riski yüzde 7’ye yaklaşmaktadır. Menopoz sonrası kadınlarda obezite kanser riskinde artışa sebep olurken menopoz öncesi hastalarda bu ilişki gösterilememiştir. Hormon replasman tedavisi, ilk adet yaşının 15 yaşından erken olması ve menopoz yaşının ileri olması meme dokusunun kadınlık hormonu olan östrojene daha fazla maruz kalmasını sağlayarak kanser riskini artırır. Yine aynı bağlamda gebe kalmayanlarda veya ilk gebeliği ileri yaşlarda olan kadınlarda meme kanseri riski daha yüksektir. Kişinin kendisinde daha önceden meme kanseri varlığı ve ailede meme kanseri öyküsü olması da meme kanseri riskini artırır. Sigara ve alkol kullanımı, birçok kanserde olduğu gibi, meme kanserinin risk faktörleri arasındadır.

Koruyucu faktörler: Emzirmek meme kanseri için koruyucu bir role sahiptir. Örneğin 12 ay süreyle bebeğin emzirilmesi meme kanseri riskini yüzde 4.3 oranında azaltır. Fiziksel aktivite de meme kanseri riskini azaltan faktörler arasındadır.

ERKEN TANI NEDEN ÖNEMLİ?

Hemen hemen tüm kanserlerde olduğu gibi meme kanserinin tamamen tedavi edilebilmesi de erken tanı konması sayesinde mümkün olabilir. Ülkemizde Kanser Daire Başkanlığı’nın faaliyetleri sayesınde meme kanserine yakalanan 14 bin kadından yüzde 85’den fazlası başka organlara yayılmadan, nerdeyse yüzde 50’si henüz lenf bezlerine ulaşamadan tanı almıştır. Bunun en temel sebebi 40 yaşından itibaren uygulanan meme kanseri tarama testinin (mamografi) gittikçe yaygınlaşmasıdır. Hayati önemi olan bu görüntüleme tetkiki 40 yaş ve üstü kadınlar için önerilmektedir. Ailenizde meme kanseri öyküsü varsa veya yukarıda belirtilen risk faktörlerine sahip iseniz daha erken yaşta bu tarama testini yaptırmanız gerekebilir.

Meme kanseri nasıl tedavi edilir?

1. Cerrahi: Hastaların çoğu erken evrede yakalanabildiği için ameliyatla memenin bir kısmının alınması yeterli olmaktadır (meme koruyucu cerrahi). Bu hastaların bir çoğunda eğer kanser kadınlık hormonuna (östrojen) duyarlı ise hormon tedavisi önerilmektedir. Kanserin lenf bezlerine yayılması durumunda ise ameliyattan sonra kemoterapi (ilaç tedavisi) uygulanması gerekebilir.

2. Işın tedavisi: Hastaların çoğunda memenin bir kısmı alındığı için ameliyattan sonra ışın tedavisi gerekmektedir. İleri evre kanserlerde ise kemik ağrılarını gidermek için veya karaciğere yayılmış kanserlerin tedavisinde de kullanılabilmektedir.

3. Kemoterapi (ilaç tedavisi): Kadınlık hormonuna (östrojen) duyarlı olmayan meme kanserli hastalarda ve lenf bezi tutulumu olan hastalarda tedavinin önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Son dönemlerde genetik alanındaki ilerlemeler sayesinde hangi hastalara kemoterapi gerektiği daha net olarak anlaşılabilmektedir. Bazı testler sayesinde gereksiz kemoterapi kullanımının önüne geçilebilir.

MEME KANSERİNDEN KORUNMAK İÇİN ÖNERİLER

● Lütfen 40 yaşına girdikten sonra mamografi için doktora başvurunuz.

● Birinci derece akrabalarınızda 50 yaşın altında meme kanseri olan varsa daha erken yaşta tarama testine başlamanız ve bazı durumlarda genetik test yaptırmanız gerekebilir.

● Meme kanseri riskini azaltmak için fiziksel olarak aktif bir yaşam tarzı benimseyiniz, sigara ve alkolden uzak durunuz.

● En önemlisi de eğer sağlık açısından aksini gerektiren bir durum yoksa bebeklerinizi anne sütüyle besleyiniz.