Mamografi çektirmek kanser yapar mı?
Meme kanseri, kadınlarda en çok görülen kanser türü. Türkiye'de her yıl yaklaşık 20 bin kadına meme kanseri tanısı konuluyor. Erken tanıyla birlikte tedavisi mümkün olan meme kanserinde mamografi büyük önem taşıyor. Mamografi çektirmenin meme kanserine neden olabileceği bilgisinin doğru olmadığını belirten Genel Cerrahi, Meme, Tiroid ve Onkolojik Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Emin Güneş, "Mamografi çekilirken alınan radyasyon dozu, uzun bir uçak yolculuğunda alınan dozdan fazla değildir. Mamografi çekimi meme kanseri nedenleri arasında sayılmaz" diyor
Bugün 1 Ekim, Meme Kanseri Farkındalık Ayı başladı. Meme kanseri, gerek dünyada gerekse ülkemizde büyük bir halk sağlığı sorunu olmaya devam ediyor. Meme kanseri maalesef ki kadınlarda en sık görülen kanser türü ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, her yıl 20 milyon kadına teşhis konulacağı ve her 7-8 kadından birinin meme kanseri olacağı öngörülüyor. Ülkemizde ise yılda yaklaşık 20 bin kadına meme kanseri tanısı konuluyor.
MAMOGRAFİ ÇEKTİRMEK MEME KANSERİNE YOL AÇAR MI?
Meme kanseri erken tanıda tedavisi mümkün bir hastalıktır diyoruz. Peki erken tanıda kullanılan ve meme kanseri tarama metodu olan mamografi kanser yapar mı, meme kanserini artırır mı?
Maalesef son günlerde gerek internet ortamında gerek sosyal medyada mamografi çekimi ile ilgili pek çok olumsuz ve korkutucu hatta bazı Avrupa ülkelerinde yasaklandığına dair bilgi kirliliği dolaşıyor.
MAMOGRAFİ NEDİR?
Düşük doz "X" ışını kullanılarak yapılan radyolojik bir görüntüleme sistemidir. Özellikle meme kanserinin erken teşhisi için yaygın olarak kullanılan mamografi genellikle 40 yaşından sonra rutin olarak uygulanır.
MAMOGRAFİ HANGİ DURUMLARDA ÇEKTİRİLİR?
Mamografi, meme kanserinin erken teşhisinde en sık kullanılan görüntüleme yöntemidir. Dijital mamografi meme kanserinin teşhisinde en başarılı yöntemdir. Bilindiği gibi meme kanseri bugün dünyada en sık görülen kanser olarak yerini alıyor ve kadın kanserleri arasında birinci sırada. Dünyada ve ülkemizde 40 yaşından sonra meme kanseri erken tanısı için tarama metodu olarak kullanılıyor.
BU BELİRTİLERE DİKKAT!
-Memede ve koltuk altında ele gelen sertlik-kitle,
-Meme başında akıntı,
-Meme başında içe çekilme-yara,
-Meme boyutunda ve şekillerinde asimetri,
-Meme derisinde kalınlaşma, portakal kabuğu görünümü, ödem,
-Meme ağrısı
MAMOGRAFİ ÇEKİMİ ÖNCESİ HAZIRLIK GEREKİR Mİ?
Herhangi bir ön hazırlık gerekmez.
MAMOGRAFİ NE ZAMAN ÇEKİLMELİ?
Mamografi çekimi için ideal zaman adet dönemi bittikten sonraki ilk hafta olmakla birlikte diğer günlerde de çekilebilir.
MAMOGRAFİ ÇEKİMİ AĞRILI MIDIR?
Çekim sırasında her iki meme mamografi cihazının önünde durur ve meme iki plastik tabakanın arasına yerleştirilir. Plakalar memeye baskı yaptığından hafif bir ağrı, huzursuzluk hissedilebilir. Ancak bu ağrı veya acı kısa süre sonra kendiliğinden geçer.
MAMOGRAFİDE YAŞ SINIRI VAR MI?
Evet vardır. İstisnai durumlar dışında 40 yaş altı kadınlarda ciddi şüphe yoksa mamografi önerilmez. Öte yandan 40 yaşından sonra her kadın yılda bir kez mamografi çektirmeli.
DİJİTAL MAMOGRAFİ NEDİR?
Son yıllarda birçok görüntüleme merkezinde yaygın olarak kullanılan dijital mamografide, röntgen filmi yerine özel dijital plakalar kullanılır ve bu plaka üzerinde elde edilen görüntüler dijital ortama aktarılıp özel dijital algoritmalarla işlenerek, yüksek çözünürlüklü görüntüler elde edilir. Öyle ki kitle oluşmadan dahi meme kanserinin erken tanısına olanak tanır. Bu cihazların hastaya uyguladığı radyasyon dozu ise eski sistemlere daha düşük ve görüntü kalitesi daha yüksektir.
MAMOGRAFİ ÇEKTİRMEK KANSER YAPAR MI?
Amerikan Kanser Derneği, mamografi ile alınan ortalama radyasyon dozunu her bir çekim için 0.1- 0.2 rad (rad radyasyon dozu birimidir) olarak bildiriyor.
Buna göre 40 yaş ile 90 yaş arasında her sene mamografi çektiren bir kadının aldığı toplam radyasyon dozu 20 ile 40 rad arasında değişir. Buna karşın meme kanseri teşhisi sonrası bazı hastalara radyoterapi yapılmakta ve bu tedavi sırasında hastanın aldığı radyasyon dozu 5000 rad olarak bildirilir. Yani bu çekim yönteminde alınan radyasyon dozu önemsenmeyecek kadar düşüktür.
Mamografiyle alınan radyasyon sonucu tahmini olarak 23 bin kadından bir tanesinde meme kanseri gelişebileceği düşünülür; ancak mamografi çekimi nedeniyle meme kanseri olmuş vaka bildirimi yoktur. Oysa 60 yaşlarında mamografi çekilen 23 bin kadında ise mamografi çekilmesi sonucu ortalama 200 kadına meme kanseri erken teşhisi konulur. Görüldüğü üzere faydası, zararıyla kıyaslandığında çok daha yüksektir.
Mamografi çekilirken alınan radyasyon dozu, uzun bir uçak yolculuğunda alınan dozdan fazla değildir. Mamografi sırasında alınan radyasyon dozu son derece düşük olup bir kişinin 3 ayda normal olarak maruz kaldığı doz kadardır. Zaten vücudun kısa sürede ekarte edebileceği oranda olması sebebiyle mamografi çekimi meme kanseri nedenleri arasında sayılmaz.
