Virüsler nasıl yayılıyor? Uzmanlar simülasyonla gösterdi...
Washington Post gazetesi, konuyla ilgili bir podcast yayınladı. Virüslerin nasıl yayıldığı simülasyonlarla gösterildi. Bilim insanları, simuliti adı verilen sahte bir hastalık tanımlayarak, simülasyon hazırladılar. Buna göre; 200 kişilik bir kasabada virüs yayıldığında neler oluyor? Kasabadaki bir kişi hastalandığında neler oluyor? Bunun cevabını verdiler...
Koronavirüs gibi salgınlar neden katlanarak yayılıyor, eğri nasıl stabil hale getirilir? Washington Post gazetesi, konuyla ilgili bir podcast yayınladı.
Bu ani yükseliş uzmanları endişelendiriyor ve ekliyor; vaka sayısı her üç günde bir ikiye katlanmaya devam etseydi, Mayıs ayında ABD'de yaklaşık 100 milyon vaka olurdu.
Bu matematik, kehanet değil. Halk sağlığı uzmanları, uyarıyor: "İnsanlar kamusal alanlardan kaçınarak, hareketlerini sınırlayarak sosyal mesafe uygularlarsa, virüsün yayılmasını yavaşlatabilirler. Öte yandan herhangi bir önlem alınmazsa, covid-19 aylar boyunca katlanarak yayılmaya devam edecek. Nedenini anlamak için sahte bir hastalığın bir popülasyona yayılmasını simüle etmek öğreticidir.Biz bu uydurma hastalığa 'Simuliti' diyelim. Yayılması Covid-19'dan bile daha hızlı oluyor. Öyle ki ne zaman bir sağlıklı insan hasta birisiyle temas ederse hastalanıyor.
Örneğin;Sadece 5 kişilik bir popülasyonda bile herkesin simulitiye yakalanması uzun sürmedi...
Normalde, elbette, insanlar sonunda iyileşir. İyileşen bir kişi, ne simulitiyi sağlıklı kişilere bulaştırır ne de hasta biriyle temas kurduğundan yeniden hastalanır.
Simuliti 200 kişilik bir kasabada yayıldığında ne olacağını görelim... Kasabadaki bir kişi hastalanacak, herkese rastgele bir pozisyonverildi verastgele bir açıyla başlanıyor.
Buna göre; hasta insanların sayısını temsil eden kırmızı eğrinin eğiminin, hastalık yayıldıkça nasıl hızlı bir şekilde yükseldiği ve ardından insanların iyileştikçe nasıl eğrinin daraldığına dikkat çekiliyor.
Uzmanlar, simülasyon kentinin küçük olduğunu bu yüzden hastalığın tüm popülasyonda hızla yayılabildiğini, ABD gibi 330 milyon popülasyonu olan bir ülkede, virüs yayılma eğrisinin yavaşlamaya başlamadan önce uzun süre dikleşebileceğini söylüyor ve ekliyor: "Gerçek koronavirüs söz konusu olduğunda, ABD nüfusunun büyük bir bölümünü enfekte etmeden önce virüsün yayılmasını yavaşlatmayı tercih ederiz. Simulitiyi yavaşlatmak için, Çin hükümetinin Hubey eyaletine yaptığı gibi zorunlu karantina oluşturmaya çalışalım.
Sağlık uzmanlarının beklediği gibi, hasta nüfusu sağlıklı olanlardan tamamen tecrit etmek ise imkansız.
Baltimore Şehri Eski Sağlık KomiseriLeana Wen, ocak ayında Washington Post'a karantinaların zorla uygulanmasının elverişsiz olduğunu savundu ve açıkladı: "Birçok kişi şehirde çalışıp, komşu ilçelerde yaşıyor ya da tam tersi. İnsanlar ailelerinden ayrılacak mı? Her yol nasıl engellenir? Malzemeler konut sakinlerine nasıl ulaşır?"
Georgetown Üniversitesinde küresel sağlık hukuku profesörü Lawrence O. Gostin,“Gerçek şu ki bu tür tecritler çok nadirdir ve asla etkili değildir” dedi.
Tüm bunların üzerinde sağlık yetkilileri insanları, buluşmalardan, topluluğa girmekten sakınmaları, evde kalmaları ve diğer insanlarla mesafelerini korumaları gerektiği konusunda bilgilendiriyor. İnsanlar ne kadar az hareket ederse virüs o kadar az yayılma şansı bulur.
Bazı insanlar, belki işlerinden ötürü ya da başka zorunluluklardan dolayı hala dışarıya çıkmayı sürdürüyor. Ancak bu kişiler sadece virüsü kapmakla kalmayıp, insanlara da bulaştırır.
Peki,sağlık uzmanlarının dediklerini yerine getiren büyük bir çoğunluğun yanı sıra nüfusun çeyreğine virüs bulaşırsa ne olur?
Uzmanlar, daha fazla sosyal mesafenin daha fazla insanı sağlıklı tuttuğunu ve insanların halka açık yerlerden uzak kalmaları gerektiğini vurguluyor.
Thomas Jefferson Üniversitesi'nden Dr. Drew Harris, "Kamusal alanlarda bulunma isteğini, kamusal alanları kapatarak kontrol ediyoruz. İtalya restoranlarını hepsini kapatıyor. Çin her şeyi kapatıyor ve biz şimdi her yeri kapatıyoruz.
Toplanma fırsatlarını azaltmak,halkınsosyal mesafelerine yardımcı olur" şeklinde konuştu.
Daha fazla sosyal mesafeyi simüle etmek için, nüfusun dörtte birinin hareket etmesine izin vermek yerine, her sekiz kişiden sadece birinin hareket etmesine izin verdiğimizde ise şu oluyor:
Bu dört simülasyon, karantina, ılımlı sosyal mesafe ve yaygın sosyal mesafeyi rastgele gösteriyor. Uzmanlar, farklı sonuçlara rağmen, bulaşıcı bir hastalığın yayılmasını durdurmaya veya yavaşlatmaya yönelik kontrol eylemi olan ılımlı sosyal uzaklaşma genellikle karantina denemesinden daha iyi performans gösterecektir.Çünkü geniş çapta sosyal uzaklaşma en iyi çözümdür. Aşağıda sonuçları görebilirsiniz.
Simuliti, covid-19 değil ve bu simülasyonlar gerçek yaşamın karmaşıklığını büyük ölçüde basitleştiriyor. Ancak yine de simulitin insan ağları yoluyla ülkeler, kasabalar, iş yerleri, ailelerimiz yoluyla yayılması gibi...Bununla birlikte, bu simülasyon, gerçeklik gibi bir şey değildir. Simülasyondan farklı olarak, covid-19 öldürebilir. Ölüm oranı kesin olarak bilinmemekle birlikte, toplumun yaşlı üyelerinin covid-19'dan ölme riskinin yüksek olduğu açıktır.
SOSYAL MESAFE VİRÜSÜN YAYILMASINI ÖNLÜYOR!
