Kapitülasyon nedir, ne demek ve ne zaman kaldırıldı? Kapitülasyonların kaldırılması ve tarihe etkileri

Tarih boyunca birçok devlette gerçekleşen kapitülasyonlar, Osmanlı Devleti’nde yaşanmıştır. Özellikle Osmanlı Devleti’ni, hem siyaseten hem de ekonomik olarak kötü etkileyen ve zor duruma düşüren kapitülasyon ne zaman kaldırıldı? Kapitülasyonları sürekli hale getiren padişah kimdir? Kapitülasyon ne demek sorularına yanıt aradığımız içeriğimizi sizler için hazırladık. İşte, tüm detaylar…

Kapitülasyon Nedir?

Bir devletin, anlaşma yoluyla başka bir devlete ya da birden fazla devlete tanıdığı siyasi, adli ve ekonomik ayrıcalıklara kapitülasyon adı verilmektedir. Özellikle yükselme dönemi ile birlikte Osmanlı Devleti’nde de görülen kapitülasyonlar, zaman içinde devletin siyasi ve ekonomik bağımsızlığını tehdit eder hale gelmiştir. İlk etapta kendi çıkarlarını korumak için bu antlaşmalara imza atan Osmanlı Devleti, zaman içinde kendine ait limanları ve ticaret yollarını kullanamaz hale gelmiş ve ülke ekonomisi büyük bir çöküşe doğru hızla ilerlemiştir.

İlk Kapitülasyon Kime Verildi?

Osmanlı Devleti tarihinde ilk kapitülasyon, 1. Murad’ın hükümdarlığı sırasında Ragusa Cumhuriyeti’ne verilmiştir. Dalmaçya kıyısında yer alan Dubrovnik kentinde hüküm süren bu şehir devleti, Osmanlı Devleti’nin Balkanlar’daki hızlı ilerleyişine karşı koyamamış ve Osmanlı Devleti’ne 500 duka haraç vermeye başlamıştır. Osmanlı hâkimiyetini ve haraç ödemeyi kabul eden Ragusa Cumhuriyeti, bunun karşılığında, Türk topraklarında serbestçe ticaret yapma hakkı elde etmiş; Ege, Marmara ve Akdeniz’de serbestçe dolaşmaya başlamıştır. 1 Murad zamanında Ragusa Cumhuriyeti’ne verilen bu ticari imtiyazlar, Osmanlı Devleti’nin verdiği ilk kapitülasyon olarak kabul edilmektedir.