Gulam sistemi nedir? Anadolu Selçuklu Devleti'nde Gulam sistemi ne demek?
Arapça bir kelime olan ve "erkek çocuk" anlamına gelen gulam; İslam devletlerinde hükümdarın yakın çevresinde bulunan ve hükümdarı korumak ile görevlendirilmiş olan askerlere verilen bir isimdir. Erkek çocukların aldıkları eğitime, sahip oldukları becerilere göre orduda ya da değişik devlet görevlerinde bulunmasını sağlayan Gulam sistemi nedir? Ayrıntılar içeriğimizin devamında…
ABONE OLEsir olarak alınan kişilerden oluşsa da hukuken ve sosyal statü açısından esirlerden farklı bir konumda bulunan devlet görevlilerini yetiştiren Gulam sisteminin Osmanlı’daki karşılığı nedir? Gulam sistemini uygulayan devletler hangileridir? Gulam sistemi ne demek sorusuna cevaplar aradığımız içeriğimizi sizler için hazırladık. İşte, tüm detaylar…
Gulam Sistemi Nedir?
Gulam Sistemi; savaşlarda esir alınan, satın alınan, yabancı devletlerden hediye olarak gelen ya da vergi karşılığında alınan erkek çocuklarının, yetenek ve becerilerine göre bir eğitimden geçtiği; çoğunlukla orduda olmak üzere, devletin çeşitli kademeleri için görevli olarak yetiştirildiği bir sistemdir. İslam devletlerine özgü bir sistem olan Gulam sistemi ile görevlendirilen kişiler, devletin daimi ve maaşlı personelleri olmaktadırlar. Bu sebeple her ne kadar köle ve esirlere dayalı bir sistem olsa da bu sistemin sonucunda eğitimini alarak göreve başlayan kişilerin, hukuki ve sosyal konumları kölelerden farklıdır.
Gulam Sistemini İlk Uygulayan Devlet
Tarihte Gulam sistemini uygulayan ilk devlet Abbasiler olarak kabul edilmektedir. Her ne kadar Emeviler döneminde de kölelerden oluşan ücretli askerlere rastlansa da bu sistemin düzenli bir biçimde uygulanması ilk kez Abbasiler döneminde gerçekleşmiştir.
Abbasiler döneminde Gulam sisteminin ilk uygulanması, İran ve Türk kökenli askerlerin halifenin korunması için istihdam edilmesiyle başlamıştır. Bu yolla önce Abbasi ordusuna girmiş olan Türkler, daha sonra devletin çeşitli kademelerinde önemli mevkilere hatta bazı şehirlerin valiliklerine kadar yükselmişlerdir. Abbasilerin Samarra şehri; gulamların yetiştirilmesi ve eğitilmesi için tahsis edilmiş ve burada eğitime alınan gulamlar, yaklaşık 7 yıllık bir eğitimin ardından devlet kademesinde görevlerine başlamışlardır.
Gulam sistemini ilk uygulayan Türk Devleti ise Karahanlılar’dır. Savaş neticesinde esir alınanlar ve çevre devletlerden hediye edilen kölelerden oluşturulan gulam sistemi ile bu kişiler, hem Karahanlı bürokrasisinde hem de ordusunda çeşitli görevler almışlardır.