Gökyüzünde gördüğümüz yıldızları farklı renklerde görebilmek mümkün mü?

YILDIZLARIN RENKLERİ FARK EDİLEBİLİR Mİ?

Çoğumuz ışık kirliliğinin olmadığı bir alanda yıldızları seyretmeye doyamayız. Dikkatli baktığımızda bazı yıldızların kırmızımsı bir renkte, bazılarının da mavi olduğunu ayırt edebiliriz.

RENKLERİ NEYE GÖRE DEĞİŞİR?

Yıldızların rengi kütlelerine ve yüzey sıcaklıklarına bağlı olarak değişkenlik gösterir.

YILDIZLARDA RENK DEĞİŞİMİNİN OLUŞUM SÜRECİ

Bir yıldızda sahip olduğu büyük kütle ile sıkışan merkezindeki yüksek basınç ve sıcaklığın etkisiyle nükleer tepkimeler gerçekleşir. Başlangıç kütlesi büyük olan yıldızlar merkezlerindeki yüksek sıcaklıkta tepkimeler daha hızlı gerçekleşeceği için hidrojen yakıtını kütleleriyle ters orantılı bir sürede, yani hızlıca tüketir. Küçük kütleli yıldızlar ise yakıtlarını daha uzun süre kullanır.

Örneğin; evrende en bol bulunan yıldız türü olan kırmızı cücelerin yüzey sıcaklıkları 35 bin derece geçmez. Bu sıcaklık değeri kırmızı cücelerin adını aldığı renkte görünmesini sağlar. Yakıtını yavaşça kullanan bu yıldızların düşük kütleli olanlarına trilyonlarca yıl ömür biçilebiliyor.

KIRMIZI CÜCE VE KIRMIZI DEV YILDIZLARI NASIL AYIRT EDİLİR?

İsimlerinden anlaşılacağı üzere kırmızı cüceler oldukça küçüktür ve az ışıma yaparlar. Bu yüzden gökyüzüne baktığımızda gördüğümüz kırmızı tonlardaki yıldızların kırmızı cüce yerine ömürlerinin sonuna yaklaşan kırmızı devler olduğunu belirtmekte fayda var.

Sarı cüce sınıfında yer alan Güneşimizin yüzey sıcaklığı 55000 C’dir. Güneşte diğer yıldızlar gibi farklı dalga boylarında ışıma yapar.

Güneşin maksimum ışıma yaptığı dalga boyu yeşil renge denk gelir. Bu dalga boyu, ışık tayfında kırmızı ve mavi tonların arasında kaldığı için tüm bu ışımaların birleşiminde güneş beyaz görünür. Ancak bizle güneş arasında atmosferimiz bulunuyor. Atmosferde kısa dalga boylu mavi tonlar saçılıma uğradığı için güneşi gündüz saatlerinde sarı olarak algılıyoruz.

EVRENDEKİ EN SICAK YILDIZ

Evrendeki en sıcak yıldızlar mavidir. Yüzey sıcaklıkları kütlelerine göre yaklaşık 10.0000 C’den başlar ve mavi yıldızlar 40.0000 C’yi bulabilir.

Tüm yıldız türleri içerisinde en yüksek enerjili, yani en kısa dalga boylarına sahip ışımayı yapan yıldızlar bu grupta yer alır. Büyük yıldızlar mavi renge ek olarak insan gözünün ışık tayfında göremediği bölgelerden morötesinde (ultraviyole) ışıma yapar.

KAYNAK: TÜBİTAK