BES'te değişimle kazanan 20 bin vatandaş
Bireysel Emeklilik Sistemi'nin (BES) yumuşak karnı olan vatandaşın fon değişimini yerinde ve zamanında yapamaması sorununa karşı BEFAS umut olmaya aday. Sistemin yürürlüğü girdiği son 1 yılda 20 bin 684 yatırımcı fonlarını 416 bin 449 kez değiştirdi. Katılımcıların yalnızca sisteme girdiği emeklilik şirketinin değil tüm fonları alıp satabildiği platformda vatandaşlar yaklaşık 1.2 milyar liralık işlem gerçekleştirdi. İşlem yapanların ağırlıklı olarak iyi getiri sağlayan altın ve hisse fonlarını hedeflediği görüldü.
Bireysel Emeklilik Sistemi'nin en büyük sıkıntılarından birisi kuşkusuz fonların sisteme katılan vatandaşlar tarafından yeterince değiştirilmemesi. Yatırımcıların seçtiği fonların, piyasa koşullarına göre getiri sağladığı sistemde vatandaşların piyasanın trendine göre fonlarını değiştirmesi gerekiyor. Ancak ne yazık ki katılımcılar sisteme giriş yaptığı ve büyük ihtimalle sisteme girerken ya bankacının veya müşteri temsilcisinin önerisi ile yaptığı seçimi bir daha değiştirmiyor. Bu ise vatandaşların yüzde 30 devlet katkısının olduğu sistemden yeterince yararlanamamasını beraberinde getiriyor. Bu sorunu aşmak için emeklilik şirketleri ve Hazine ve Maliye Bakanlığı çaba gösterirken en son olarak bulunduğunuz emeklilik şirketi farketmeksizin sistemdeki tüm fonlara geçiş sağlayabileceğiniz bir platform hayata geçirildi. Sistemin adı BEFAS. Ulaşımı kolay. İnternetten dilediğiniz gibi dilediğiniz portföy yönetim şirketinin fonunu alabiliyorsunuz ve tabi satabiliyorsunuz.
417 BİN İŞLEM YAPILDI
Emeklilik Gözetim Merkezi rakamlarına göre bazı vatandaşların sistemi oldukça verimli kullandığı gözlendi. Toplam büyüklüğü 290 milyar liraya ve katılımcı sayısı da 7 milyon 446 bin kişiye ulaşan sistem gözönüne alındığında henüz az gibi görünse de bir yıllık platform BES'in büyük sıkıntısına çare olmaya aday gibi. Çünkü sistemin yürürlüğü girdiği gündün bu yana 20 bin 684 yatırımcı fonlarını 416 bin 449 kez değiştirdi. Katılımcıların yalnızca sisteme girdiği emeklilik şirketinin değil tüm fonların alınıp satıldığı platforma vatandaşlar yaklaşık 1.2 milyar liralık işlem gerçekleştirdi. Geçen yıl eylül ayında işlem tutarının 33 milyon ve yapılan işlem sayısının ise sadece 13 bin olduğu gözönüne alınırsa büyümenin ne kadar yüksek olduğu da anlaşılacaktır.
SİSTEME YENİ GİRENLER HARAKETLİ
Sistemde işlem yapanların yüzde 56'sından fazlası en fazla 5 yıldır BES'e katılmış durumda. Platformu kullanarak farklı portföy yönetim şirketlerinin fonlarını seçen vatandaşlardan en yoğun grubu yüzde 31 ile 5-10 yıldır BES'te birikim yapanlar oluştururken sisteme girişi henüz 1 yıl olmayanların oranı yüzde 22 ile şaşkınlık yarattı. 1-3 yıldır BES'te bulunanların oranı yüzde 21 ve 3-5 yıllık tasarruflara sahip vatandaşların oranı ise yüzde 13 oldu. Toplamda fonlarını değiştirenlerin yüzde 56'yı geçti.
İYİ KAZANDIRANLAR SEÇİLDİ
Platformda işlem yapılarak alınan fonlara bakıldığında ise vatandaşların geçmiş performansları iyi fonları seçtiği görülüyor. Ağırlıklı olarak altın ve hisse fonlarından oluşan hisse seçimlerinin performanslarına bakıldığında getirilerinin geçen yüzde 50'ye yakın veya üstünde olduğu anlaşıldı. Yılın ilk 6 ayında bu fonların çok daha yüksek getiri tutarına ulaştığı biliniyor. En çok alım satımın yapıldığı Agesa Teknoloji Sektörü, Cigna Hisse Senedi ve Anadolu Hayat İş Bankası İştirak Endeksi fonlarında 30 milyon liraya yakın net alımlar gerçekleşti.
BEFAS NEDİR?
Bireysel Emeklilik Fon Alım Satım Platformu (BEFAS) İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. tarafından işletilen, emeklilik yatırım fonu paylarının alım satımının yapılacağı merkezi elektronik platformudur. 1 Temmuz 2021 tarihi itibarıyla katılımcıların bu platform üzerinden sunulan diğer emeklilik şirketlerinin fonlarının alım satımını yapmasına imkân tanınmıştır. Emeklilik şirketleri, kendi fonlarının yanı sıra BEFAS üzerinden başka şirketlerin fonlarını almak isteyen katılımcıların taleplerini, internet ve/veya mobil uygulama üzerinden gerçekleştirmelerini sağlamaktadır.
