Felaketler doğmamış bebekleri nasıl etkiler?

Anne sağlığı doğmamış bebeğin sağlığını doğrudan etkiler. Son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalar, annenin psikolojik sağlığının da bebeğin gelişimini ne şekilde etkilediğine dair detayları anlamamızı sağlıyor.

Küçük çocuklarda kaygı bozukluğu, depresyon, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi durumlar ortaya çıktığında, çoğunlukla ebeveynler nerede yanlış yaptıklarını düşünür. Bazen bu tür mental bozuklukların nedenleri, hamilelik döneminde yaşanan strese kadar uzanabiliyor.

ABD’de yapılan yeni bir araştırma, hamilelikteki stresin yanı sıra iklim değişikliğine bağlı felaketlerin çocukların ruh sağlığını ne şekilde etkileyebileceğine dair önemli veriler ortaya koydu.

2012 yılında Sandy Kasırgası, Atlantik Okyanusu’nda başlayarak ABD ve Kanada da dahil birçok ülkeyi şiddetli bir şekilde etkilemişti. New York şehrinin günlerce elektriksiz kalmasına ve yüzlerce evin hasar görmesine neden olan kasırga gerçekleştiği sırada, Queens Koleji’nde psikoloji profesörü olan Yoko Nomura ve meslektaşları, Ulusal Sağlık Enstitüleri tarafından finanse edilen "Hamilelikte Stres Çalışması" adlı araştırmayı yürütüyorlardı. Nomura, “bu talihsiz olay, psikososyal stres üzerine bir çalışma yürütmek için benzersiz bir fırsat sağladı” diyerek araştırmayı anlatıyor:

“Araştırmada takip ettiğimiz 163 çocuğun 66’sı, anne karnındayken Sandy Kasırgası’na maruz kalmıştı ve 97’si maruz kalmamıştı. Çocukların %85’i beyaz olmayan ailelerin çocuğuydu ve %35’i de düşük gelirli ailelerdendi. Kasırgaya maruz kalan çocuklardaki ruhsal bozuklukların görülme oranı %69,2 iken, kontrol grubundaki çocuklarda bu oran %51 civarındaydı. Maruz kalan çocuklarda, anksiyete bozukluğu ve DEHB görülme riski 5 kat daha fazlayken, kalıcı depresif bozukluk olarak bilinen distimi riski ise 16 kat daha fazla tespit edildi.”

Cinsiyete göre risk değişiyor

Araştırmanın ilginç bulgularından biri de, çocukların cinsiyetinin mental bozukluk riskini etkiliyor olmasıydı. Buna göre kız çocukları, oğlan çocuklarına göre 20 kat daha fazla anksiyete bozukluğuna meyilliydiler. Oğlanlarda ise karşı gelme bozukluğu 15 kat, davranış bozukluğu 20 kat ve DEHB ise 62 kat daha fazla görülüyordu.

Araştırmacılar, Sandy Kasırgası sırasında yaşanan stresin tam olarak ne şekilde çocukların ruhsal sağlığını etkilediği konusunda henüz detaylı bir açıklama yapamıyorlar ancak, yaşananların uzun vadeli etkileri şüpheye yer bırakmayacak şekilde net.

Bebekler tüm toplumsal olaylardan etkilenebilir

2. Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru Hollanda’da yaşanan büyük kıtlık, benzer şekilde bebekleri etkilemişti. Araştırmaya göre bu kıtlık sürecinde doğan bebeklerin, yetişkinlikte şizofreni hastalığı geliştirme riskleri diğer bebeklere göre iki katından daha fazlaydı.

Koronavirüs pandemisi, sağlık meselesini daha toplumsal bir mesele olarak algılamamızı sağladı. Bu yeni bakış açısı ile, yaşanan toplumsal streslerin bizleri ve anne karnındaki bebekleri ne şekilde etkiliyor olabileceğine dair yeni fikirler edinmeye devam edeceğiz.

Uzmanlar, araştırma sonuçlarının çocukların mental sağlığı ile ilgili farkındalık yaratmasını umuyor. Okul öncesi dönemde görülen psikolojik problemlerin genellikle ebeveynlerin kendilerini suçlamasına neden olduğunu belirten araştırmacılar, toplumsal etkilerin de hafife alınmaması gerektiği görüşünde. “Kendinizi suçlamayı bırakın, bu bireysel bir başarısızlık değildir. Bu durum, bizim anneleri, aileleri ve çocukları doğru bir şekilde destekleyemiyor oluşumuzla ilgilidir” diyor Dr. Egger. “Gelecek nesillerin sağlığı için toplum sağlığının bireysel sağlığımızdan ayrı düşünülemeyeceğini anlamamız gerekiyor.”

Kaynaklar

Marie Holmes. "Natural Disasters During Pregnancy Have Big Implications For Kids’ Mental Health". Şuradan alındı: https://www.huffpost.com/entry/natural-disasters-during-pregnancy-mental-health_l_63375ad8e4b08e0e606dd270 (05.10.2022)

Yoko Nomura, Jeffrey H. Newcorn, Christine Ginalis, Catherine Heitz, Jeenia Zaki, Farzana Khan, Mardia Nasrin, Kathryn Sie, Donato DeIngeniis, Yasmin L. Hurd. "Prenatal exposure to a natural disaster and early development of psychiatric disorders during the preschool years: stress in pregnancy study". Şuradan alındı: https://acamh.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/jcpp.13698 (21.09.2022)