Eşini öldüren kocaya ölüm aylığı bağlanmaz
Kadına yönelik şiddet durmuyor. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu'nun basına yansıyan haberlerden yaptığı derlemelere göre, bu yılın 11 ayında 430 kadın öldürüldü. Basına yansımayanlar da dikkate alınırsa bu sayının çok daha fazla olduğunu söylemek mümkün. Cinayetlerden kat kat fazla da kadına yönelik şiddet uygulanıyor. Kadın cinayetlerinin failleri çoğunlukla aile fertlerinden oluşuyor. Peki cinayete kurban giden kadından dolayı eşine ve yakınlarına ölüm aylığı bağlanır mı? Habertürk'ten Ahmet Kıvanç yazdı
Kanuna göre, sigortalı çalışırken ölenlerden dolayı eşi, çocukları veya anne-babasına ölüm aylığı bağlanıyor. Ölüm aylığı bağlanabilmesi için 4/b (BAĞ-KUR) ve 4/c (Emekli Sandığı) statüsünde çalışanlarda 1800 gün, 4/a (SSK) statüsünde çalışanlarda ise en az 5 yıldan beri sigortalı olup 900 gün prim ödeme şartı aranıyor.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 56. maddesine göre, kendisinden aylık bağlanacak sigortalıyı kasten öldürenler, öldürmeye teşebbüs edenler veya sürekli iş göremez hale ya da malûl duruma getirenlere ölüm aylığı bağlanmaz. Kendisinden aylık bağlanacak sigortalıya veya hak sahibine karşı ağır bir suç işlediği ya da bunlara karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemesi nedeniyle ölüme bağlı bir tasarrufla mirasçılıktan çıkartılanlar ölüm aylığından yararlanamaz. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) bu kişilere ölüm aylığı bağlamama tasarrufunda bulunabilmesi için kesinleşmiş yargı kararı bulunması gerekiyor. Bununla birlikte, kendisinden aylık bağlanan kişiyi öldürdüğü sonradan anlaşılan veya mahkeme kararı ölüm aylığı bağlandıktan sonra kesinleşenlerden, ödenmiş bulunan aylıkların on yıla kadar olan kısmı faiziyle geri alınır.
Kanun uyarınca bu kural, sadece eş değil çocuk veya anne baba için de geçerli. Öldürmemiş olsa bile sakat bıraktıkları için sürekli işgöremezlik geliri bağlanan kişi sonradan öldüğünde, şiddeti uygulayan hak sahibine gelir bağlanmaz.
BOŞANMA DAVASI DEVAM EDERKEN ÖLEN EŞTEN DUL AYLIĞI BAĞLANIR MI?
Türkiye’de her yıl yüz binlerce çift boşanıyor. Boşanma davası devam ederken ölen eşten dolayı aylık bağlanıp bağlanmayacağı da önemli bir tartışma konusu.
SGK’nın ölen bir sigortalının dul kalan eşine ölüm aylığı bağlayabilmesi için resmi nikah bulunması gerekiyor. Türk Medeni Kanunu’na göre, evlilik bağı, boşanma kararının kesinleşmesi ile sona eriyor.
Boşanma davası devam ederken çiftlerden birinin ölümü halinde, hayatta kalan eşin hak sahipliği, duruma göre değişiyor. Ölen sigortalının mirasçılarının boşanma davasına devam etme hakkı bulunuyor. Mirasçılar tarafından boşanma davasına devam edilmez ise evlilik boşanma ile değil ölüm ile sonuçlanmış olacağından sağ kalan eşe dul aylığı bağlanıyor.
Ancak, ölen kişinin mirasçılarından birinin davaya devam etmesi ve mahkeme kararıyla hayattaki eşin kusurlu bulunarak boşanma kararı verilmesi halinde aylık bağlanmıyor. Mahkeme, boşanma kararı verse bile hayatta kalan eşin kusurlu olmadığı yönünde karar verir ise dul aylığı ödeniyor.
EŞLERİN KUSURU EŞİT İSE AYLIK BAĞLANMAZ
Mirasçıların devam ettirdiği boşanma davasında örneğin iki eş de birbirlerini aldattığı gerekçesiyle eşit derecede kusurlu bulunursa, hayatta kalan eşe dul aylığı bağlanmaz.
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi, 2015/21224 Esas ve 2016/12407 sayılı kararında, boşanma davasının görüldüğü mahkemenin tarafların eşit kusurlu olduğu hükmüne varmış olması nedeniyle, boşanma kararının verildiği tarih itibarıyla hayatta kalan eşin hak sahipliği sıfatının sona erdiğine hükmetti.
DAVA SÜRESİNCE AYLIK ÖDENİR
Hayattaki eşin hak sahipliği sıfatı, boşanma davası kesinleşinceye kadar devam eder. Sosyal Güvenlik Kurumu, mirasçıların boşanma davasını devam ettirmesi durumunda, ölüm tarihinden boşanma kararının kesinleştiği tarihe kadar geçen süre için hayatta kalan eşe dul aylığı bağlar. Mahkeme boşanma kararı verirken hayatta kalan eşi kusurlu bulursa, mahkeme kararının kesinleşme tarihini takip eden aydan itibaren dul aylığı kesilir.
