Emeklilikte 2025’teki yüzde 30 düşüş telafi edilebilir mi?

SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com

İlk defa okuyanlar için emekli aylığında düşüşün neden kaynaklanacağını kısaca anlatayım. 2024 yılında SSK ve BAĞ – KUR emekli aylıklarına ocak ayında yüzde 49,25, temmuz ayında yüzde 24,73 oranında zam yapıldı. Bu yıl temmuz – aralık döneminde emeklilik dilekçesi verenler ocak ve temmuz aylarında yıllık yüzde 86,16’ya ulaşan bu maaş zamlarından yararlanacaklar.

Dilekçeyi 1 Ocak 2025 tarihinden sonra verenler ise bu yıl emekli aylıklarına yapılan zamlardan yararlanamayacaklar. Onlara 2024 yılındaki tüketici fiyat enflasyonunun yüzde 100’ü ile milli gelirdeki artışın yüzde 30’u oranında artış yapılacak. Bu durumda mevcut enflasyon tahminlerine göre, 1 Ocak 2025’te dilekçe verenlerin aylıklarına yüzde 86,16 oranı yerine yüzde 39,20 – yüzde 44,72 arasında değişen oranda artış yapılacak.

Bu da 2024 yılında dilekçe verenle 2025 yılında dilekçe verenlerin emekli aylığı arasında yüzde 30 – 35’e varan oranda farka yol açacak. Enflasyon Merkez Bankası’nın beklentisine uygun olarak yüzde 38 civarında çıkarsa fark yüzde 35’e yakın olacak. Enflasyon piyasanın beklediği gibi yüzde 45 dolayında çıkarsa emekli aylıkları arasındaki fark yüzde 30’a yakın olacak.

Enflasyon ne kadar yüksek çıkarsa aylıklar arasındaki fark da o kadar azalacak. Ancak beklentiler enflasyonun bu yıl en karamsar yüzde 45 seviyelerinde olacağını gösteriyor.

Sorunuza gelince, 2025 yılında değil de 2026 veya 2027 yılında emekli olduğunuzda da kayıp söz konusu olacak. 2025 yılı ocak ayında SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıklarına yüzde 10 zam geleceğini varsayalım. Şu an e-Devlet’te 35.000 TL görünen aylığınız 2024 yılında emekli olduğunuz takdirde ocak ayında yüzde 10 zamla birlikte 38.500 TL olacak.

2024 yılında emekli olmadığınız takdirde aylığınız önce 27.208 TL’ye düşecek, bunun üzerine ocak ayındaki yüzde 10’luk maaş zammı uygulanacak. Siz e-Devlet’te aylığınızı ocak zammıyla birlikte 29.928 TL olarak göreceksiniz. Bu hesaplama, enflasyonun piyasa beklentileri doğrultusunda yüzde 43,52, gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) artışının ise yüzde 4 olacağı varsayımına göre yapılmıştır.

Enflasyon Merkez Bankası’nın tahmin ettiği gibi yüzde 38 olursa bu kez şu an 35.000 TL olan aylığınız önce 26.170 TL’ye düşecek, sonra ocak ayı zammıyla siz e-Devlet’te 28.787 TL olarak göreceksiniz.

Bu hesaplamayı anlaşılır olması için kaba hatlarıyla yapıyorum. Tabi ki çalışmaya devam ettikçe yıl sonuna kadar emekli aylığınız her ay bir miktar artacağı için bu tutarlar da değişecektir. Oransal fark ise değişmeyecektir.

Sonraki yıllarda ise artışlar 2025 yılında düşmüş olan tutara yapılacak. Bu kaybın etkisinin azalabilmesi için birkaç yıl boyunca enflasyonun yeniden 2021 - 2024 arasında olduğu gibi yüksek seyretmesi gerekir. Bu durumda bile tam telafi olmaz ama 2025’teki farkın aylığa etkisi azalır.

KENDİNİZ KARAR VERMELİSİNİZ AMA NASIL?

Herkes kendi hesabını kendisi yapmalı. 2024’te emekli olmak herkes için mutlak avantaj anlamına gelmeyebilir. Örneğin emekli aylığınız düşükse ve şu an çalıştığınız işyerinde yüksek ücretle çalışıyorsanız, emekli olduğunuzda bu ücretle çalışma imkanınız yoksa emekli olmak sizin açınızdan avantajlı olmayabilir.

Buna karşılık, emekli olduktan sonra benzer ücretle çalışma imkanınız varsa 2024 yılında emekli olmak avantajlı olabilir.

Bir başka karşılaştırma da şöyle yapılabilir. Emekli aylığınız her yıl, çalışırken Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilen prime esas kazancınızın yaklaşık yüzde 2’si oranında artar. Aylıktaki düşüş ile çalışmaya devam ettiğinizde elde edeceğiniz artışı karşılaştırarak hesaplama yapabilirsiniz. Örneğimizde olduğu gibi emekli aylığınızda ocak ayında (Merkez Bankası enflasyon tahminine göre) 9.700 TL fark doğacak diyelim. Şu an çalıştığınız işyerinden aldığınız brüt ücret 100.000 TL ise her yıl emekli aylığınız 2.000 TL artarak beş yılda kaybınızı telafi edebilirsiniz. Emekli olduktan sonra 100.000 TL ve üzerinde ücretle çalışabilecekseniz bu yıl emekli olmak avantajlı. Ancak, emekli olduktan sonra işsiz kalacaksanız veya 40.000 – 50.000 TL gibi ücretle çalışacaksanız emekli olmayıp mevcut işinizde çalışmaya devam etmek daha avantajlı olabilir.

BUGÜN 64.000 TL OLAN EMEKLİ AYLIĞI 2025 OCAK AYINDA NASIL GÖRÜNECEK?

Eşim bir bankada müdür olarak çalışıyor. Alacağı emekli maaşı sistemde şu an 64.000 TL olarak görünüyor. 2025 Ocak ayında emeklilik dilekçesi vermesi durumunda bu rakam sizin söyleminize göre yüzde 35 eksilerek 41.600 TL olarak mı görünecek? (Sedat B.)

Yukarıdaki örnekten devam edersek eşiniz 2024 yılında emekli olursa 64.000 TL’nin üzerine yüzde 10 oranında da ocak zammını aldığında gelecek yıl ocak ayında emekli aylığı 70.400 TL olacak.

Bu yıl emekli olmaz ise sistemde 64.000 TL görünen aylık önce piyasanın enflasyon tahminine göre 49.750 TL’ye düşecek, bunun üzerine yüzde 10 oranındaki ocak zammıyla ocak ayında 54.726 TL olarak görünecek.

Merkez Bankası’nın tahminine göre ise sistemde görünen aylık önce 47.854 TL’ye düşecek, yüzde 10’luk ocak zammıyla birlikte ocak ayında 52.640 TL olarak görünecek.

DİLEKÇENİN TEMMUZDA VERİLMESİ İLE ARALIKTA VERİLMESİ FARK EDER Mİ?

2024 yılında emekli olmanın avantajı ile ilgili yayınlarınızı takip ediyorum. Eşim 23 Ağustos 2024 tarihinde emekliliği hak ediyor. Söylemiş olduğunuz avantajlar 2024 Ağustos ayında verilen emeklilik dilekçesi için de geçerli mi? Yıl sonunu beklemek gerekir mi? Şu an e-Devlet’te görünen maaş 19.000TL. (Şenay K.)

Emekliliği geçen yıl hak etmiştim ve halen çalışıyorum. Anladığım kadarıyla bu yıl emekli olmak gelecek yıl olmaktan avantajlı. Peki temmuz sonunda veya aralıkta emekli olmak arasında fark olur mu? (Cengiz E.)

Fark olmaz. 1 Ocak 2024 - 31 Aralık 2024 tarihleri arasında dilekçe vermiş olan herkesin emekli aylıklarına yıllık yüzde 86,16 oranındaki artış yansır.

2025’TE EMEKLİ OLAN DEVLET MEMURLARININ AYLIĞINDA DÜŞÜŞ OLACAK MI?

8 Temmuz 2024 tarihinde ve izleyen günlerde, emeklilik dilekçesini 2025 yılında verenlere %30 civarında daha düşük aylık bağlanacağını, dilekçesini 2024 yılında verenlerin ise düşüşten etkilenmeyeceği konusunda bilgi veren yazılarınızı okudum. Söz konusu durum devlet memurları için de geçerli midir? (Serkan D.)

Devlet memurları bu durumdan etkilenmeyecek. Devlet memurlarının emekli aylığı farklı kurallara göre bağlanıyor. Artışlar da memur maaş katsayısına göre yapılıyor. Sadece emekli ikramiyesi, dilekçenin verildiği tarihteki memur maaş katsayısına göre hesaplanıyor. Bu nedenle memurların daha fazla emekli ikramiyesi alabilmek için emeklilik dilekçesini 15 Ocak 2025 tarihinden sonra vermesi gerekir.